Amsterdam, 19 mei 2016 – Het Amerikaanse ministerie van Justitie is een onderzoek gestart naar de grootschalige doping van tientallen Russische topsporters. De Russische staat zou op systematische wijze het dopingprogramma sponsoren, praktijken die doen denken aan het Oost-Duitse regime uit de jaren ’70. Voor de Olympische Winterspelen in Sotsji zouden er bijvoorbeeld tientallen Russische atleten hebben deelgenomen aan een dopingprogramma dat door de staat werd gerund, waaronder ten minste 15 medaillewinnaars. Dit liet Grigory Rodsjenkov, de voormalig directeur van het Russische anti-dopingbureau, deze week weten aan The New York Times.

Vervolgende instanties in de Verenigde Staten kunnen bij federale rechtbanken een aanklacht indienen tegen buitenlanders indien de zaak enige connectie heeft met de VS. Op dit moment loopt er een onderzoek van de Amerikaanse autoriteiten naar Russische overheidsfunctionarissen, sporters, trainers, anti-dopingautoriteiten en anderen die voordeel uit het dopingprogramma gehaald zouden hebben. De aanklagers van het oostelijk district in Brooklyn die deze zaak op zich hebben genomen, hebben reeds ervaring met grote corruptiezaken in de sportwereld. Hun onderzoek naar FIFA leidde tot de vervolging van 40 personen.

Rodsjenkov: doping in Sotsji

Het Wereld Anti-Doping Agentschap (WADA) bracht in november 2015 al een rapport uit over het omvangrijke dopingnetwerk in de Russische atletiek, waarin ook werd aanbevolen Rusland uit te sluiten van de Olympische spelen in Rio in 2016. De spil van dit dopingprogramma zou Grigory Rodsjenkov zijn geweest, die na een gedwongen vertrek vluchtte naar de Verenigde Staten en vorige week de onthullingen over doping in Sotsji deed aan The New York Times.

Tijdens de winterspelen van 2014 zouden er ingrijpende methodes zijn ingezet om te voorkomen dat de stelselmatige doping aan het licht kwam. De buisjes met besmette urine van atleten werden iedere avond via een gat in de muur verwisseld met ‘schone’ exemplaren. Tijdens de tests die de volgende ochtend werden uitgevoerd vond men dan geen enkel spoor van prestatie bevorderende middelen.

Zelfs de Russische inlichtingendienst, de FSB, zou hierbij betrokken zijn. “We waren voorzien van het juiste materiaal en de benodigde kennis, hadden genoeg ervaring en waren voorbereid als nooit tevoren. We werkten als een Zwitserse horloge”, aldus Rodsjenkov. Zijn beweringen zijn volgens The New York Times niet direct verifieerbaar maar komen wel overeen met het WADA-rapport uit 2015.

Excuses sportminister

De ophef over Sotsji komt voor Rusland op een zeer ongelukkig moment. Over een maand beslist de Internationale atletiekbond (IAAF) namelijk naar aanleiding van het WADA-rapport of de Russische atleten deze zomer mee mogen doen aan de Spelen in Rio. De Russische minister van Sport, Vitali Moetko, bood afgelopen zondag in de Britse Sunday Times voor het eerst zijn excuses aan voor het dopingschandaal in de atletiek: “De Russische atletiekbond, de sporters en de trainers hebben grove fouten gemaakt”, schrijft Moetko, “zij hebben onze antidopingsregels overtreden en alle sportiviteitsprincipes overtreden. Ik wil heel duidelijk zijn: we schamen ons voor hen.” Hij beweert echter dat de Russische staat niet verantwoordelijk is, maar de atleten zelf het bedrog op hun geweten hebben:

“Het spijt ons dat de atleten die ons en de rest van de wereld hebben bedrogen niet eerder zijn gepakt. Het spijt ons heel erg, want Rusland is tegen alles wat de Olympische waarden bedreigt.”

Dit is waarschijnlijk een laatste poging om te voorkomen dat de Russische atletiekploeg wordt uitgesloten van de Olympische Spelen die al over drie maanden beginnen.

Rusland: dopingschandaal is complot

Russische functionarissen menen dat het geen toeval kan zijn dat vijf weken voor de beslissing van het IAAF de New York Times met deze onthulling komt én de FIFA bijna gelijktijdig een flitsonderzoek startte naar mogelijk melodium gebruik bij het voetbalelftal van Rostov. De perssecretaris van Vladimir Poetin, Dmitri Peskov, liet weten dat het verhaal van Rodsjenkov slechts “laster van een overloper” is. De woordvoerder van de Russische federale recherche, Vladimir Markin, zegt dat de uitlatingen van Rodsjenkov politiek van aard zijn en is ervan overtuigd dat The New York Times en overige westerse media uiteindelijk het doel hebben “Rusland en de sport in diskrediet te brengen.”

Over een maand weet het Russische team of zij worden uitgesloten van de atletieknummers in Rio. Andere sportbonden zullen wellicht ook een onderzoek starten, het is echter onwaarschijnlijk dat die resultaten de Olympische Spelen van 2016 al zullen beïnvloeden.