Amsterdam, 2 mei 2017 – Afgelopen week raakte VVD-partijvoorzitter Henry Keizer in opspraak vanwege vermeende dubbele petten bij de overname van een uitvaartorganisatie. Volgens Follow the Money (FTM) werd Keizer “voor een schijntje mede-eigenaar van een florerend miljoenenbedrijf” en vertolkte hij hierin een opmerkelijke rol als bestuursvoorzitter van het verkochte bedrijf én adviseur bij de verkoop van het bedrijf aan de koper: hijzelf. Hij zou opmerkelijk genoeg dus aan beide kanten van de onderhandelingstafel hebben gezeten.
VVD-partijvoorzitter Keizer zou in 2012 samen met drie zakenpartners uitvaartbedrijf De Facultatieve hebben gekocht voor 12,5 miljoen euro. Dat terwijl uit het jaarverslag blijkt dat de eigenlijke waarde van het bedrijf 31,5 miljoen euro bedraagt. Direct na de overname zouden Keizer en zijn zakenpartners een winstuitkering van 12 miljoen euro hebben opgestreken. Ten tijde van de verkoop was Keizer bestuursvoorzitter van het bedrijf en adviseerde hij de Facultatieve bij de verkoop van het bedrijf aan de koper: zichzelf.
De Facultatieve
Het bedrijf De Facultatieve is ontstaan uit de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie, een vereniging met 65.000 leden die in 1874 werd opgericht om crematie in Nederland mogelijk te maken. Tot 2012 was deze vereniging eigenaar van verschillende commerciële activiteiten die zijn ondergebracht in de ‘B.V. Beheermaatschappij de Facultatieve’. In 2012 opereerde het bedrijf in tien landen, had het 800 medewerkers en genereerde een totale omzet van 106 miljoen euro. In datzelfde jaar werd echter door de vereniging besloten om de commerciële activiteiten te verkopen. Formeel, omdat men middelen vrij wil maken voor een toekomst als ‘goede doelenorganisatie’. Uiteindelijk besluit de vereniging het bedrijf te verkopen door een zogenaamde ‘management buy-out’. De raad van bestuur van de commerciële ‘B.V. beheermaatschappij de Facultatieve’ neemt eind 2012 alle aandelen van de Koninklijke vereniging. Henry Keizer verwerft 51 procent van de aandelen.
Rol van andere VVD’ers in dubieuze deal
Bij de dubieuze deal van VVD-voorzitter Henry Keizer zouden nog twee VVD’ers een rol hebben gespeeld: oud-minister Loek Hermans en senator Anne Wil Duthler. Beiden waren commissaris bij De Facultatieve, het uitvaartbedrijf dat Keizer in 2012 voor een appel en een ei zou hebben overgenomen. De taak van Hermans en Duthler als lid van de raad van commissarissen was het toezicht houden op het algemeen belang van het bedrijf.
Eric Smit, hoofdredacteur van FTM licht toe: “Die worden daar keurig voor betaald, een niet ongebruikelijk bedrag is 30.000 euro per jaar. Zij horen daarvoor toezicht te houden op wat er in het bedrijf gebeurt en de leden daarvan op de hoogte te houden. Dat is duidelijk niet goed gedaan.”
VVD titelhouder integriteitsschendingen
Het ongemak neemt toe bij de VVD. De partij valt van het ene in het andere integriteitsschandaal met prominente fraudezaken tegen Ton Hooijmaijers voor omkoping en witwassen en Jos van Rey voor corruptie. De VVD voert voor de vijfde maal op rij de jaarlijkse Politieke integriteit-index van Vrij Nederland aan.
Na de vele schandalen heeft de VVD hardere maatregelen genomen tegen integriteitskwesties en riep de partij in 2013 een interne integriteitscommissie in het leven. In 2015 zei Keizer in het tv-programma Politicologica dat er sinds het bestaan van de commissie door de VVD zelf geen schendingen zijn geconstateerd. Hij voegde daaraan toe dat “integriteit nauw is verbonden met vertrouwen” en dat “een beetje integer zijn” niet bestaat. “Wie niet deugt, gaat er met kop en kont uit”, aldus Keizer zelf.
Keizer stelt een schoon geweten te hebben
In een 32-pagina tellende verklaring en in een persconferentie met een aantal media afgelopen vrijdag poogt Keizer duidelijkheid te verschaffen. Overigens werden journalisten van onder andere FTM hier geweigerd. Keizer stelt tijdens de conferentie dat hij een “honderd procent” schoon geweten heeft en “integer” te hebben gehandeld. “We hebben alles nauwkeurig volgens de regels laten verlopen en zijn zorgvuldig naar iedereen geweest”, aldus de VVD’er. Keizer ontkent dat hij het bedrijf in 2012 ver onder de marktwaarde in zijn bezit kreeg. Volgens de partijvoorzitter heeft het bedrijf veel schulden en was de aankoopprijs daarom lager. Volgens hem zijn deze schulden overgenomen door de nieuwe eigenaar, hijzelf dus. Echter zou dit niet terug te vinden zijn in de jaarverslagen van het bedrijf.
Bovendien stelt Keizer dat het bedrijf door drie onafhankelijke accountantskantoren gewaardeerd zou zijn. Ook dat lijkt niet waar te zijn. Volgens Follow the Money was er slechts één accountant van EY betrokken bij de verkoop, die voor alle betrokken partijen de papieren heeft getekend. “Eén en dezelfde accountant heeft drie jaarrekeningen afgetekend. Dat deed hij voor de verkopende partij, de verkochte partij en voor de kopende partij. Deze accountant weet enerzijds dat het bedrijf voor veel te weinig werd verkocht, en anderzijds van de enorme winst die werd gemaakt bij het kopen. En niemand trekt aan de bel”, aldus Smit.
Onderzoek naar integriteit Keizer
Ondertussen is EY een intern onderzoek gestart naar het handelen van hun accountant die de jaarrekeningen van de verkoper, de verkochte partij en de koper tekende. De accountant had moeten weten dat de verkoopprijs ver onder de waarde van het bedrijf lag en had er juist op moeten toezien dat het bedrijf voor een eerlijke prijs verkocht zou worden.
Nadat het persgesprek van Keizer de onrust niet heeft weggenomen heeft hij de integriteitscommissie van de VVD, die zelf geen aanleiding tot nader onderzoek zag, gevraagd zijn zaak te onderzoeken. Keizer ziet ondertussen geen reden om af te treden. De leden van de VVD kiezen over een maand een nieuwe voorzitter en momenteel is Keizer de enige kandidaat. Hij lijkt voor een nieuwe termijn te gaan en zegt zich gesteund te voelen door de top van de VVD.
Het is van groot belang dat er onafhankelijk onderzoek wordt ingesteld naar de verdenkingen rondom de vermeende dubieuze deal van Keizer. Als deze gefundeerd blijken te zijn dan is dit een zaak voor het Openbaar Ministerie en de FIOD.