Amsterdam, 28 mei 2018 – Rumoer rond aftreden van wethouders en burgemeesters, waarschuwingen voor ondermijning van het gemeentelijk bestuur, datamisbruik en de snelle opkomst van #MeToo. Integriteit is een actueel thema. Tijdens de Dag en Nacht van de Integriteit op 26 en 27 september 2018 verkennen we met professionals in de (semi-)publieke sector de grenzen van integriteit.
Actualiteit, praktijk en wetenschap
Wat is de balans tussen transparantie en privacy? Hoe bevorder je integriteit als er sprake is van wantrouwen of angst? En hoe belangrijk is #MeToo? De Dag van de integriteit wordt een inspirerende en prikkelende dag, met verhalen uit de praktijk en wetenschap gekoppeld aan actualiteit. Deze dag volgt op de Nacht van de Integriteit, op woensdagavond 26 september. Samen vormen deze activiteiten hét jaarcongres op het gebied van integriteit en integriteitsbevordering in de publieke sector.
Lezingen over vertrouwen en het belang van geheimen
Dr. Pauline Voortman, auteur van het boek ‘Vertrouwen werkt’ vertelt in haar lezing waarom vertrouwen de basis is voor het werken aan integriteit en hoe je vertrouwen kunt bevorderen en beïnvloeden. Wederzijds vertrouwen zorgt in organisaties voor gezonde tegenspraak. Het bevordert dat medewerkers om hulp vragen, elkaar aanspreken op gedrag, (openlijk) fouten durven maken, kritisch zijn op eigen prestaties en mogelijke misstanden melden.
‘Een volledig transparante wereld is afschuwwekkend en totalitair’, schrijft prof. dr. Paul Frissen in zijn boek ‘Het geheim van de laatste staat. Kritiek van de transparantie’. In de middaglezing gaat hij in op de grenzen van transparantie en het belang van geheimen. Zonder geheimen is de burger niet vrij, en zonder geheimhouding kan de staat de vrijheid van de burger niet beschermen. Aan de hand van voorbeelden bespreekt Frissen wat dat betekent voor integriteit.
Prof. dr. Zeger van der Wal vat aan het einde van de middag samen wat de Dag en Nacht van de Integriteit hebben opgebracht.
Programma Dag van de Integriteit ‘De grenzen van integriteit’
27 september 2018, De Observant, Stadhuisplein 7 in Amersfoort
| Donderdag 27 september 2018 | |
| Dagvoorzitter | |
| 09.30 – 10.00
|
Inloop met koffie en thee |
| 10.00 – 10.15 | Welkom en inleiding door dagvoorzitter
tbc |
| 10.15 – 11.00 | Vertrouwen als basis voor integer gedrag
Dr. Pauline Voortman Adviseur en trainer, Trustworks Vertrouwen is een fundamenteel onderdeel in iedere samenwerkingsrelatie, maar vaak ook het meest kwetsbare. Vertrouwen is de basis voor psychische veiligheid, voor elkaar open staan en op elkaar kunnen bouwen. Daarmee is het ook de basis voor een goed integriteitsmanagement. In organisaties zorgt wederzijds vertrouwen voor gezonde tegenspraak, om hulp vragen, elkaar aanspreken op gedrag en (openlijk) fouten durven maken. Ook stimuleert het kritisch zijn op eigen prestaties en mogelijke misstanden melden. Werken aan vertrouwen vraagt iets van de ‘harde’ de ‘zachte’ kant. Het gaat om duidelijke kaders scheppen en om elkaar aandacht, steun en ruimte geven. Pauline Voortman, auteur van het boek ‘Vertrouwen werkt’ deelt inzichten hoe je kunt sturen op gedrag en om daarmee het vertrouwen te bevorderen en beïnvloeden in organisaties. |
| 11.00 – 12:30 | Eerste ronde deelsessies |
| 12.30 – 13.30 | Lunch |
| 13.30 – 15.00 | Tweede ronde deelsessies |
| 15.00 – 15.15 | Pauze |
| 15.15 – 16.00 | Grenzen aan de transparantie?
Prof. dr. Paul Frissen Hoogleraar Bestuurskunde Tilburg University & decaan Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB) ‘Een volledig transparantie wereld is afschuwwekkend en totalitair,’ zegt Paul Frissen in zijn laatste boek ‘Het geheim van de laatste staat. Kritiek van de transparantie’. Het werken aan integriteitsmanagement vraagt vaak om transparantie, maar waar liggen de grenzen? Hoe om te gaan met de spanning tussen transparantie en privacy van medewerkers, partners, stakeholders? Kan en moet een overheid echt alles publiceren en delen met anderen? Frissen neemt ons mee in zijn visie op het maatschappelijk verlangen naar transparantie, de (on)mogelijkheden daarvan en het belang van geheimen. Zonder geheimen is de burger niet vrij, en zonder geheimhouding kan de staat de vrijheid van de burger niet beschermen. Frissen bespreekt wat zijn visie betekent voor het werken aan integriteit en gebruikt daarbij diverse voorbeelden uit de praktijk. |
| 16.00 – 16.20 | Oogst van de Dag & Nacht van de Integriteit 2018
Prof. dr. Zeger van der Wal Bijzonder hoogleraar op de Ien Dales Leerstoel van de Universiteit Leiden en het CAOP |
| 16.20 – 16.25 | Afsluiting dagvoorzitter |
| Vanaf 16.30 | Borrel |
Deelsessies
Naast het plenaire programma zijn er vijf deelsessies georganiseerd:
- Motieven, gedrag en integriteit – gemotiveerde werknemer is goud waard voor (integere) organisatie
- Integriteit aan de grenzen van het publieke domein
- Film over integriteit met paneldiscussie
- Integriteit en de rol van angst in organisaties
- #MeToo-monoloog
1. Motieven, gedrag en integriteit – gemotiveerde werknemer is goud waard voor (integere) organisatie
Hoe kunt u integer gedrag in uw organisatie stimuleren? Naast voorbeeldgedrag, heldere kaders en optreden bij schendingen is er nog een cruciaal handelingsperspectief waar niet altijd direct aan wordt gedacht bij integriteitsbeleid. Namelijk: het verhogen van de motivatie van werkenden om de publieke zaak of de samenleving te dienen. Uit onderzoek blijkt dat mensen met een hogere zogeheten ‘Publieke Service Motivatie’ eerder geneigd zijn om (ook) integer te handelen. Waarom is dat? En hoe kunt u dit inzicht gebruiken in uw integriteitsbeleid? Tijdens deze deelsessie deelt Corina Hendriks de belangrijkste wetenschappelijke inzichten als het gaat om gemotiveerde medewerkers en wat zij betekenen voor integriteit. U gaat ook zelf ervaren hoe uw motivatie invloed heeft op de keuzes die u maakt.
Spreker: dr. Corina Hendriks, kennisontwikkelaar en senior onderzoeksadviseur CAOP
2. Integriteit aan de grenzen van het publieke domein
Overheden werken toenemend samen met partners uit andere sectoren, zoals zorg, onderwijs en markt. Sectoren waar andere normen gelden. Hoe ga je daarmee om? Maar ook, hoe heb en houd je zicht op hoe andere organisaties omgaan met de voor jouw organisatie zo wezenlijke normen? Reijer Gaasterland heeft in zijn functie als integrity officer bij TNO diverse dilemma’s aan de hand gehad waar het gaat om samenwerken met externe partijen en het toepassen van eigen waarden en normen kaders. In deze interactieve deelsessie neemt Reijer u mee in zijn werk bij TNO en legt diverse dilemma’s aan u voor die breed herkenbaar zijn.
Spreker: Reijer Gaasterland, integrity officer TNO
3. Film over integriteit met paneldiscussie
Integriteit is een arbitrair begrip. Wat zijn de waarden en normen die maken dat je integer wilt handelen? Wat maakt dat je soms toch in de verleiding komt de grenzen op te zoeken? En welk gevolgen heeft dit voor het publieke domein? In deze deelsessie kijken we naar een film die aanzet tot nadenken over de vraag hoe integer gedrag tot uiting komt in de dagelijkse praktijk. Na afloop gaan we met elkaar in gesprek over wat we hebben gezien en hoe dat relateert aan ons eigen dagelijks werk en praktijk.
4. Integriteit en de rol van angst in organisaties
Het bevorderen van integriteit in een organisatie vraagt om een open en transparante cultuur. Maar welke grenzen zijn er om integriteit te verankeren in het DNA van een organisatie als zo’n cultuur ontbreekt? Wat als er sprake is van angst? Waar zijn medewerkers dan bang voor? Welke oorzaken en gevolgen zijn van belang? En wanneer kun je spreken van een angstcultuur? Peter Fijbes, auteur van het boek
’Angstcultuur. Krijg grip op angst in organisaties’ deelt zijn inzichten en ervaringen om cultuurpatronen te doorbreken. In deze deelsessie gaat u onder andere aan de slag met een quick scan om te bekijken welke cultuurpatronen aanwezig zijn in uw organisatie.
Spreker: Peter Fijbes, organisatieadviseur, trainer en auteur
5. #MeToo monoloog
Als de #MeToo beweging ons één ding heeft laten zien, is het hoeveel grenzen er nog zijn om ongewenst gedrag bespreekbaar te maken. De aandacht die #MeToo genereert is belangrijk voor integriteitsprofessionals om een volgende stap te maken in het veilig bespreekbaar maken en opvolgen van signalen/klachten na ongewenst gedrag. Paul Heijnis (landelijk vertrouwenspersoon en compliance officer) heeft jaren ervaring in het bevorderen van een veilige gespreksomgeving. In deze deelsessie neemt Paul u mee in een casus rond ongewenst gedrag die heeft gespeeld op zijn ministerie. Met inzet van een actrice en de leidinggevende uit de casus ervaart u hoe complex het kan zijn om ongewenst gedrag bespreekbaar te maken en welke handelingsperspectieven er zijn.
Spreker: Paul Heijnis, landelijk vertrouwenspersoon integriteit en compliance officer bij het Ministerie van financiën
Aanmelden
De Dag van de Integriteit wordt gehouden op 27 september 2018 van 09.30 – 16.30 uur in De Observant, Stadhuisplein 7 in Amersfoort. Deelname kost 275 euro, exclusief btw. Bent u een integriteitsprofessional in de (semi-) publieke sector en wilt u de dag bijwonen? Schrijf u dan in via de website van het CAOP.