Amsterdam, 7 maart 2019 – Afgelopen dinsdag werden door De Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) ernstige zorgen geuit over mogelijk ‘legale corruptie’ in de zorg. Deze vermoedens zouden voortkomen uit een groeiend aantal meldingen over dubieuze constructies met financiën van zorginstellingen, en belangenverstrengelingen. Volgens het Financieele Dagblad wordt verzocht om meer mogelijkheden om dergelijke problematiek aan te kunnen pakken.
De ‘legale corruptie’ zou zien op het sjoemelen met zorggeld binnen de rafelranden van de wet. Juist in dit grijze gebied kan op relatief gemakkelijke wijze geld worden verdiend. Zolang de gebezigde constructies niet verboden zijn, is het immers in zekere zin legaal. Gedacht kan worden aan het opzetten van een bv-constructie waarbij het beloningsplafond voor bestuurders van zorginstellingen kan worden vermeden, of het aanstellen van goede kennissen als lid van de Raad van Toezicht. Deze laatste personen kunnen bovendien een oogje toeknijpen bij enigszins opvallende transacties.
Signalering van de IGJ en NZa
Het gebruik maken van dergelijke ‘grijze gebieden’ maakt de zorg een geliefde sector voor fraudeurs; er gaat veel geld in om en de pakkans is relatief klein. Al in 2017 werd door het Financieele Dagblad onderzoek gedaan naar de pijnpunten in de sector. Waar gaat het mis? Volgens de krant lagen de grootste problemen onder andere in de afwezigheid van wettelijke vereisten voor bestuurders en nieuwe zorginstellingen, het gebrek aan (voldoende) externe controle op de Raad van Toezicht, de versnippering van extern toezicht, de kwetsbare aard van patiënten en de afwezigheid van serieuze consequenties bij wanbeleid.
Het voorgaande heeft ertoe geleid dat de inspectie en de toezichthouder een gezamenlijke signalering hebben gepubliceerd waarin zij enkele aanbevelingen doen. Hiermee wordt gehoopt op de introductie van een nieuwe wettelijke (open) norm ten aanzien van integere en professionele bedrijfsvoering. Beide moedigen aan tot het verankeren van integriteit en professionaliteit van de bedrijfsvoering in het publiekrecht en de inzet tot een effectieve handhaving door de IGJ en de NZa.
Dit nobele streven valt overigens niet bij iedereen in goede aarde. De branchevereniging vraagt zich af of het opnemen van nieuwe normen in de wet van toegevoegde waarde is. Er bestaat immers al een Governance Code die door zorginstellingen wordt meegenomen bij het opstellen van hun jaarverslag. De angst bestaat dat een aanvullend wettelijk vereiste voornamelijk toenemende bureaucratie en administratieve lasten met zich mee zal brengen.
De IGJ voegt daad bij woord
Naast het uitbrengen van voornoemde signalering, maakte de IGJ dinsdag bekend aangifte te gaan doen tegen Alliade, een zorggroep uit Friesland. De groep zou zich schuldig hebben gemaakt aan het opstellen van valse facturen door het uitkeren van dividend, terwijl dit niet was afgesproken.
Dergelijke praktijken ondermijnen het zorgstelsel van ons land. Een kwalitatief goede gezondheidszorg is van groot belang. Daarom wordt een groot deel van de Nederlandse begroting besteed aan gezondheidszorg. Het is daarbij cruciaal dat geld dat bestemd is voor zorg, ook aan zorg besteed wordt.