Amsterdam, 23 mei 2019 – Het Oostenrijkse kabinet van Bondskanselier Sebastian Kurz is gevallen over een klassiek geval van politieke corruptie. Uit een onlangs gepubliceerde video blijkt dat vicekanselier Heinz-Christian Strache bereid was grote overheidscontracten te gunnen aan een zich als vermogende Russin voordoende vrouw, in ruil voor verkiezingssteun. Strache, lid van de rechts-populistische Vrijheidspartij FPÖ, trad weliswaar direct af na publicatie van de beelden, maar Kurz’ vertrouwen in verdere samenwerking is op. Mogelijk ligt ook strafrechtelijke vervolging in het verschiet.
Mediasteun in ruil voor overheidscontracten
De video, die in de zomer van 2017 is opgenomen, biedt een uniek inkijkje in een klassiek geval van politieke corruptie. Strache en FPÖ-fractievoorzitter Johann Gudenus praten erin met een vrouw die zich voordoet als een nicht van de Russische oligarch Igor Makarov, een vertrouweling van president Poetin. De vrouw stelt voor om ongeveer 250 miljoen euro te investeren in Oostenrijk, waaronder in de Kronen Zeitung, de grootste krant van het land. Strache is meteen enthousiast en oppert het idee om een aantal kritische journalisten te vervangen door FPÖ-gezinde redacteuren. De rechts-populisten zouden daarmee een eigen landelijk medium verkrijgen, waarmee de kans wordt vergroot de grootste te worden in de aankomende parlementsverkiezingen.
In ruil voor de verkiezingssteun belooft Strache dat de ‘Russin’ grote overheidscontracten tegemoet kan zien wanneer ze bereid is een eigen aannemersbedrijf op te zetten. Die contracten gaan dan ten koste van het Oostenrijkse Strabag, het grootste bouwbedrijf van het land, dat volgens Strache weinig opheeft met de FPÖ. Verder voegt hij eraan toe ervoor te zorgen dat de contracten onder extra gunstige voorwaarden worden getekend.
Omzeilen van Oostenrijkse wet op partijfinanciering
Strache laat in de video ook blijken precies op de hoogte te zijn van de Oostenrijkse wet op partijfinanciering, en in het bijzonder hoe deze kan worden ontweken. Het maximumbedrag voor een politieke gift ligt op ongeveer 2500 euro, maar via een stichting kunnen veel grotere giften worden doorgesluisd naar de partijburelen, zonder dat deze bij het Rekenhof aangegeven hoeven te worden. Op deze manier, zo beweert Strache, wist de FPÖ al donaties van 2 tot 3 miljoen euro te verkrijgen.
Vervolging?
Nu er een onderzoek wordt ingesteld naar de uitlatingen in de video, dreigt voor zowel Strache als fractievoorzitter Gudenus strafrechtelijke vervolging. De kans daarop is alleen maar groter geworden sinds gisteren, toen FPÖ-minister Kickl van Binnenlandse Zaken werd ontslagen en daarop alle FPÖ-ministers uit de regering stapten. Binnenlandse Zaken is ook het ministerie dat belast is met de leiding over het onderzoek.