Amsterdam, 2 juni 2021 – TI-NL roept het Europees Parlement en de Raad op om een akoord omtrent belastingtransparantie voor bedrijven te verwerpen. Wanneer het huidige wetsvoorstel wordt aangenomen, betekent dat slechts belastingtransparantie op papier.
Transparency International Nederland (TI-NL) is erg teleurgesteld over de uitkomst van de onderhandelingen tussen de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Europese Raad van Ministers over een wetsvoorstel omtrent bedrijfsbelastingen, met als doel om te komen tot publieke country-by-country reporting door bedrijven.
Na jaren van weinig vooruitgang, boekten de EU-lidstaten in februari van dit jaar een doorbraak op het onderwerp belastingtransparantie. Echter, het wetsvoorstel dat nu voorligt – na onderhandelingen tussen delegaties van het Europees Parlement en de Europese Raad van Ministers – bevat veel gaten. Deze zouden het voor bedrijven mogelijk maken om het grootste deel van hun belastinginformatie alsnog geheim te houden. Lousewies van der Laan, directeur van TI-NL constateert: “Het huidige voorstel is enorm teleurstellend. Nederlandse bedrijven zoals Rabobank, ABN AMRO en Shell geven al het goede voorbeeld door hun belastingen wereldwijd te publiceren. Alleen als alle bedrijven dit doen, kunnen we belastingontduiking en witwassen tegengaan.”
Vrijwel betekenisloos
“De voorgestelde wetgeving is vrijwel betekenisloos”, stelt ook Elena Gaita, Senior Policy Officer bij Transparency International EU. “Met dit voorstel hoeven multinationals alleen belastingen openbaar te maken die zij hebben betaald in de Europese Unie (EU) of in landen op de gebrekkige Europese lijst van belastingparadijzen. Op die manier is er helemaal geen toezicht op wat bedrijven in de rest van de wereld doen.” Van der Laan vult aan dat de overeenkomst vooral opmerkelijk is omdat veel bedrijven al informatie over betaalde belastingen publiceren. “Het vrijgeven is dus helemaal niet zo controversieel. Het maakt het makkelijker voor onderzoeksjournalisten, wetenschappers en NGO’s om nationale belastingdiensten te helpen ontduiking op te sporen. Veel schandalen zijn de afgelopen jaren opgepakt door de belastingdiensten na onderzoek van buiten of meldingen door klokkenluiders.”
Deze misser betekent dat de voorgestelde wetgeving simpelweg niet leidt tot publieke country-by-country reporting. Dit houdt namelijk in dat bedrijven volledig uitgesplitste belastinginformatie verstrekken over álle landen waar zij actief zijn. Met de informatie die volgens het huidige wetsvoorstel zou worden verstrekt, kan niet goed worden nagegaan of er constructies worden gebruikt om belasting te ontwijken. Daarnaast zou het wetsvoorstel als gevolg kunnen hebben dat bedrijven besluiten om hun belastingen buiten de EU te gaan betalen. Op die manier zouden zij verplichting tot openbaarmaking namelijk kunnen vermijden.
EU loopt achter
Het huidige voorstel bevat bovendien een zogenoemde uitstapclausule. Deze maakt het voor bedrijven mogelijk dat ze ontkomen aan het openbaar maken van cruciale informatie, door te beweren dat dit de concurrentiepositie zou aantasten. Bovendien loopt de EU met het huidige voorstel achter op de Verenigde Staten als het gaat om maatregelen op het gebied van belastingtransparantie.
“Dit is een duidelijk signaal dat de EU niet luistert naar de steeds luidere roep om belastingtransparantie”, zegt Gaita van TI-EU. “De wereld probeert te herstellen van de sociale en economische crisis, veroorzaakt door de COVID-19-pandemie. De strijd tegen belastingontwijking is cruciaal voor het bewerkstelligen van een effectief en duurzaam herstel; dit is een gemiste kans.”
Afgelopen week schaarden meer dan zestig maatschappelijke organisaties en vakbonden zich achter een verklaring waarin zij erop aandrongen om het voorstel niet af te zwakken. TI-NL roept de 27 EU-lidstaten en het Europees Parlement op om tegen het wetsvoorstel te stemmen. Ook zullen wij ons hard blijven maken voor échte Europese wetgeving op het gebied van belastingtransparantie. Hierbij moeten de belangen van burgers boven die van multinationals staan.