Amsterdam, 9 maart 2022 – Transparency International Nederland (TI-NL) heeft een rapport opgesteld naar aanleiding van het verkennend onderzoek naar ethiek en integriteit onder universiteiten in Nederland. Het is een eerste verkenning over hoe het met het onderwijs in ethiek en integriteit is gesteld. Hieruit blijkt dat onderwijs in ethiek en integriteit wordt onderkend en in ontwikkeling is binnen het hoger onderwijs, maar nog in de kinderschoenen staat.

De ontwikkeling en het verstevigen van het morele besef van mensen is essentieel voor de preventie van corruptie. De onderwerpen ethiek en integriteit zijn dan ook van groot belang in het hoger onderwijs. Zeker wanneer het gaat om studies waarbij beroepsethiek en professionele integriteit een grote rol zullen spelen in het werkzame leven van die studenten. Dit geldt bijvoorbeeld voor de toekomstige generaties managers, juristen, belastingadviseurs en beleidsmakers.

“Integriteit hoort in ieder businessmodel en in elke overheidsorganisatie thuis. Dat vraagt om investeringen in opleiding en ontwikkeling. Te beginnen op school.”

Voor dit verkennend onderzoek van TI-NL zijn verschillende bacheloropleidingen aan universiteiten met elkaar vergeleken op het gebied van educatie in beroepsethiek en professionele integriteit. In totaal zijn 118 bacheloropleidingen aan universiteiten aangeschreven. Van 35 opleidingen is een reactie ontvangen. Dit geeft een betrouwbaar beeld over hoe het onderwijs in ethiek en integriteit in die 35 opleidingen is vormgegeven.

Resultaten

Uit het onderzoek komt naar voren dat vrijwel alle respondenten onderwijs in ethiek en integriteit belangrijk vinden. Bijna driekwart van deze opleidingen ziet wel ruimte voor verbetering in het betreffende onderwijs. De 35 opleidingen laten daarnaast veel variatie zien wat betreft het aantal studiepunten dat ethiek onderwijs omvat, de manier waarop het onderwijs is vormgegeven en wat ermee wordt beoogd.

In het onderzoeksrapport zijn alle resultaten opgenomen, deze is hier beschikbaar.

Roundtable en vervolgonderzoek

Gezien de huidige variatie in het onderwijs lijkt er geen consensus te bestaan over hoe educatie in ethiek en integriteit het beste vormgegeven kan worden in de curricula tijdens de bacheloropleiding en hoe dat verder verbeterd kan worden. Door middel van het starten van kwalitatief vervolgonderzoek en het houden van een roundtable met docenten en wetenschappers willen wij komen tot een aanzet voor een goed onderwijspraktijk in ethiek en integriteit. Daarnaast zien wij graag hoe dit verder kan worden gebracht, zowel ten aanzien van de inhoud als ten aanzien van het bestendigen en verankeren in de onderwijsprogramma’s.

Vereniging Universiteiten van Nederland steunt het onderzoek

Op 17 december 2021 overhandigden Harm Meijer, voorzitter van de commissie Netwerk Integriteit TI-NL en Lousewies van der Laan, directeur TI-NL, het onderzoeksrapport aan Pieter Duisenberg, voorzitter van de vereniging Universiteiten van Nederland (UNL). In gezamenlijkheid moedigen wij alle andere betrokken instanties, universiteiten en (hoge)scholen aan om verder onderzoek te ondersteunen zodat wij dit kunnen vervolgen naar andere disciplines en niveaus binnen het onderwijs. Op deze manier kunnen wij samen ethiek en integriteit hoger op de onderwijsagenda krijgen en bijdragen aan de preventie van corruptie.