Amsterdam, 23 oktober 2014 – Het lukt veel leidende economieën niet ervoor te zorgen dat hun bedrijven niet omkopen in het buitenland. Dit blijkt uit het jaarlijkse voortgangsrapport dat Transparency International vandaag heeft uitgebracht.
Vijftien jaar na de inwerkingtreding van het OECD Verdrag, zijn slechts 4 van de 41 lidstaten actief bezig met het handhaven, dat wil zeggen het opsporen en vervolgen van bedrijven die buitenlandse ambtenaren omkopen om contracten te krijgen of op te blazen, of om vergunningen of andere voordelen te verkrijgen.
Nederland is hierop geen uitzondering. Van de 39 landen die in het rapport zijn beschreven hoort Nederland tot de laagste categorie, met weinig tot geen handhaving.
For the anti-bribery convention to achieve a fundamental change in the way companies operate, we need a majority of leading exporters to be actively enforcing it, so that the other countries will be pressured to follow suit. Unfortunately, we are a long way from that tipping point, and that means the vision of corruption-free global trade remains far away.”
José Ugaz, voorzitter van de internationale Board van Transparency International
Twee-en-twintig van de lidstaten doen niets of weinig in het kader van handhaving. Deze twee-en-twintig landen vertegenwoordigen 27 procent van ’s werelds export. Volgens Transparency International is handhaving gering omdat er onvoldoende politieke steun is om achter grote bedrijven aan te gaan, zeker indien er grote nationale economische belangen spelen. Ook hebben onderzoeksinstanties vaak onvoldoende resources om complexe witteboordencriminaliteit te onderzoeken.
Overheden moeten juridisch en economisch eigendom openbaar registreren
Een van de redenen dat buitenlandse omkoping kan voortduren is het gebrek aan resources bij onderzoeksinstanties om complexe witwasconstructies te ontmaskeren die gebruikt worden op omkoping te verbergen. Corrupte deals worden steeds vaker gemaskeerd door zogenaamde ‘shell companies’ waarvan onbekend is wie de economisch eigenaar is, zelfs bij de autoriteiten.
De OECD moet grensoverschrijdende samenwerking tussen landen mogelijk maken, zodat zij de toenemende mate van grensoverschrijdende criminaliteit kunnen bijbenen. Transparency International heeft haar oproep herhaald dat lidstaten van de EU en G20 het economisch eigendom van bedrijven in de publieke registers bekendmaken.
“Fifteen years should have been enough to enforce these commitments. The OECD has worked hard to make the convention a powerful tool and pushed governments to adopt tough laws. Now it needs to make sure that enforcement authorities have all the support they need to counter the growing power of cross-border crime networks,” zei Ugaz.
De vier leidende handhavers (Duitsland, Zwitserland, UK en USA) hebben 225 zaken afgerond en zijn 57 nieuwe zaken gestart tussen 2010-2013. De andere 35 landen hebben samen 20 zaken afgerond en zijn er 53 gestart. Canada is het enige land dat aanzienlijke verbeteringen heeft getoond sinds het rapport van vorig jaar.