Amsterdam, 7 oktober 2015 – Sinds deze maand is alle informatie over begrotingen en uitgaven van gemeenten en provincies gemakkelijk beschikbaar de website Openspending, een initiatief van de Open State Foundation. Alle financiële rapportages van Nederlandse lokale en regionale overheden zijn in te zien vanaf 2010. Het overzichtelijk presenteren van deze informatie is een grote stap vooruit op het gebied van de open overheid.
Openspending is begonnen in 2013 met het openbaar maken van de financiële gegevens van Amsterdam Stadsdeel Centrum. Met steun van het ministerie van Binnenlandse Zaken is het initiatief uitgegroeid tot een landelijk opgezette database, met informatie van alle gemeenten, provincies en waterschappen. Op de website is het mogelijk om de begrotingen en de uiteindelijke uitgaven van individuele provincies en gemeenten te bekijken en vergelijkingen te maken. De verschillende kostenposten kunnen vervolgens worden uitgesplitst. Ook is er informatie te vinden over gemeenschappelijke regelingen, samenwerkingsverbanden tussen verschillende overheden op gebieden zoals veiligheid en milieu. Deze waren tot voor kort ook voor gemeenteraden vaak weinig transparant.
Het vrijgeven van bestuurlijke en financiële informatie van gemeenten en provincies past goed in het streven naar een open overheid. Zeker in een tijd dat nieuwe technieken tot onze beschikking staan, liggen er veel kansen en mogelijkheden voor zowel de overheid als de burgers om van en over elkaar te leren. “Dit is een belangrijke mijlpaal”, aldus Arjan El Fassed, directeur van Open State Foundation. “Met het beschikbaar stellen van deze gegevens als open data, loopt Nederland internationaal voorop. Open data over publieke financiën bieden volksvertegenwoordigers, journalisten en inwoners meer mogelijkheden om te controleren waar overheden hun belastinggeld aan uitgeven.”
De afgelopen jaren is de roep om transparantie van specifieke financiële informatie gegroeid. Om dit te faciliteren werd in 2003 het Besluit begroting en verantwoording provincie en gemeenten (BBV) aangenomen om verslagleggingsregels voor provincies en gemeenten vast te leggen. Informatie moest voor iedere doelgroep beschikbaar zijn en naast harde cijfers ook beleidstoelichtingen bevatten. In 2013 werd een adviescommissie opgesteld om het BBV te evalueren en te kijken waar vernieuwing nodig zou zijn. Uit het in mei 2014 uitgebrachte rapport komt een aantal verbeteringspunten naar voren, onder andere dat financiële informatie beter te vergelijken moet zijn en dat er meer vraag naar informatie is door zowel gemeenten als burgers, zowel nationaal als internationaal. Ook moet de toegankelijkheid van de informatie voor belanghebbenden vergroot worden: deze informatie is tot nu toe nog vrijwel exclusief het werkterrein van specialisten. Op dit moment wordt er nog gewerkt aan de vernieuwing van het besluit, waarmee verdere stappen richting een open overheid kunnen worden gezet.