Amsterdam, 20 november 2015 – Niet alleen de wereldvoetbalbond FIFA maar ook de bonden aangesloten bij de organisatie zijn weinig transparant, zo blijkt uit onderzoek van Transparency International. De meeste van de 209 nationale voetbalbonden die lid zijn van de FIFA publiceren geen of weinig informatie over wat ze doen en hoe ze hun geld besteden, ondanks dat iedere bond in 2014 meer dan $1 miljoen aan financiering ontving van de FIFA. Daarmee is het risico op corruptie op nationaal niveau in veel landen hoog. Binnen de organisatie die overwoekerd wordt door corruptieschandalen is het tijd voor grootschalige onafhankelijke hervormingen, zowel op internationaal als nationaal niveau.
Het onderzoek
Met het oog op de recente onthullingen betreffende corruptie binnen de FIFA besloot Transparency International een kijkje te nemen op de websites van nationale voetbalbonden. Gekeken werd of er informatie beschikbaar was over financiële verantwoording, de statuten van de organisatie, gedragscodes en de jaarlijkse activiteiten van de bond. Van de 209 aangesloten nationale bonden had 81% geen financiële verslagen beschikbaar. 85% van de bonden publiceren niets over hun activiteiten. Verder had 21% van de bonden zelfs geen website.
Slechts 14 bonden voldeden aan alle criteria voor transparantie. De Nederlandse KNVB viel niet onder deze 14 aangezien het geen informatie verschaft over de gedragscodes binnen de bond. Ook de top drie landen op de voetbalwereldranglijst, namelijk België, Duitsland en Argentinië, geven geen openheid over hun financiële zaken. Dat de resultaten zo slecht uitvallen is opmerkelijk, zeker omdat de criteria van het onderzoek nog vrij soepel waren.
“Het risico op corruptie is bij veel voetbalbonden hoog. Dit probleem wordt verergerd door het niet delen van informatie door deze bonden,” aldus Cobus de Swardt, Managing Director van Transparency International. Met de aanstaande hervormingen binnen de FIFA zal de organisatie er goed aan doen strengere regels voor de nationale bonden in te stellen: “De FIFA moet betere governance instellen voor haar leden en de organisatie zelf. Het goede dat voetbal kan brengen wordt afgebroken wanneer corruptie een kans krijgt. De nieuwe voorzitter van de FIFA zal het een prioriteit moeten maken om meer aansprakelijkheid binnen de organisatie te krijgen, zowel van van onder als van boven.”
Een wereldwijd probleem
Dat de beperkte transparantie van de nationale bonden corruptie in de hand werkt, blijkt uit het onderzoek naar FIFA-projecten in Zuid-Azië dat nieuwsbureau Reuters uitvoerde eerder dit jaar. Bij een bezoek aan projecten van de nationale voetbalbonden van Nepal en Pakistan kwamen de journalisten tot de ontdekking dat de $500.000 die dat jaar aan beide organisaties was gegeven door de FIFA alles behalve goed werd besteed.
Op bijna hilarische wijze beschrijven de journalisten van Reuters hoe er in Pakistan amper voetbalvelden te identificeren waren op het Hawksbay training center en hoe er geiten grazen op de half afgebouwde faciliteiten van de Dharan voetbalacademie in Nepal. In totaal werden er zeven projecten bezocht in Pakistan en Nepal die gefinancierd werden door FIFA’s ‘Goal’-programma. Van de zeven was er maar één in bedrijf. Drie faciliteiten hadden niet eens een speelveld. Duidelijk is dat de door de FIFA verstrekte financiering niet terecht is gekomen waar het zou moeten. Toch claimt de wereldvoetbalbond dat de meeste projecten van het ´Goal´-programma een succes zijn.
Duitsland
Maar ook dichter bij huis kan transparantie van nationale voetbalbonden een stuk beter. De Duitse bond raakte de afgelopen weken in opspraak over vermeende omkoping bij de toewijzing van het wereldkampioenschap voetbal van 2006. Volgens voormalig secretaris-generaal van de bond, Horst Schmidt, zou de voorzitter van het organiserend comité Franz Beckenbauer in 2000 een omstreden contract hebben gesloten met de corrupte FIFA-bons Jack Warner. Verder zouden er vier Aziatische FIFA-leden betaald zijn voor hun stem. Er zou door het Duitse organisatiecomité in totaal 6,7 miljoen euro aan zwart geld zijn uitgegeven aan omkoping.
Op deze manier wist het Duitse bid met 12 tegen 11 stemmen te winnen van concurrent Zuid-Afrika. Charles Dempsey, voorzitter van de Oceanische voetbalconfederatie, besloot op het laatste moment geen stem uit te brengen. Inmiddels lijkt duidelijk te worden dat hij hiervoor €225.000 aan smeergeld zou hebben gekregen. Uit het onderzoek van TI blijkt niet geheel verrassend dat de Duitse voetbalbond DFB geen informatie publiceert over hun financiële verantwoording. Meer transparantie had hier zeker een verschil kunnen maken.
Hervormingen
Er staan FIFA enkele grote veranderingen te wachten naar aanleiding van het grootschalige corruptieschandaal in de top van de organisatie. Maar ook onderaan de organisatie, bij de bonden van de lidstaten, is er nog een hoop werk te verzetten. Transparantie moet de eerste prioriteit worden in de hervormingen van de wereldvoetbalbond. Het verplichten van het publiceren van financiële audits, jaarlijkse rapportages over de activiteiten, de gedragscodes en de statuten van de bonden zou een stap in de goede richting zijn. Verder zou de FIFA op haar website de informatie makkelijk toegankelijk moeten presenteren. Tot slot kunnen de regionale voetbalconfederaties zoals de UEFA en de CONCAF op deze onderdelen ook een hoop verbeteren.
Het openbaar maken van deze informatie hoeft niet eens voor de FIFA zelf te zijn, zolang er maar onafhankelijk kan worden gekeken wat er met het geld wordt gedaan. Geld dat bedoeld is voor voetbalscholen en trainingsfaciliteiten moet daar ook daadwerkelijk terecht komen en burgers moeten in staat zijn dit zelf te controleren. Ook nationale overheden investeren belastinggeld in de nationale bonden en daarom zou transparantie niet meer dan normaal moeten zijn. Het is dan ook te hopen dat de hervormingen binnen de FIFA niet alleen betrekking zullen hebben op de top van de organisatie.