Amsterdam, 20 november 2015 – De terroristische aanslagen van afgelopen week in Parijs roepen vragen op over de financiering van terreurnetwerken. Daarom is er meer aandacht nodig voor strengere regelgeving omtrent witwassen. Het is nog te makkelijk voor terreurorganisaties zoals ISIS om geld op bestemming te krijgen. Transparency International hoopt daarom dat wereldleiders deze verschrikkelijke gebeurtenissen aan zullen grijpen om witwassen verder uit te bannen.
Witwassen wordt gedaan door allerlei criminelen, Afghaanse opiumhandelaren, Mexicaanse drugskartels, corrupte politici, belastingontduikers en terroristen. Volgens schattingen van de U.S. Treasury Department komt er jaarlijks $ 300 miljard aan zwart geld de Verenigde Staten binnen. Zodra deze stromen de Verenigde Staten binnenkomen, wordt dit geld met slimme constructies witgewassen, onder anderen door advocaten, consultants en accountants.
Een vaak gebruikte constructie is het geld bij holding bedrijven onder te brengen die geregistreerd zijn in landen zoals de Britse Maagdeneilanden, de Caymaneilanden, Zwitserland, Liechtenstein en Luxemburg. Deze landen maken het voor de eigenaar mogelijk om anoniem te blijven. Dit geld wordt dan vervolgens bijvoorbeeld gebruikt om vastgoed te kopen. Zo zijn vele van de duurste appartementen in New York in handen van deze anonieme holding bedrijven en zijn er in het centrum van Londen naar schatting 36.000 woningen en gebouwen eigendom van deze schimmige bedrijven.
Terroristen
Organisaties zoals ISIS worden gefinancierd door uiteenlopende criminele activiteiten. ISIS haalt bijvoorbeeld geld uit het stelen van vee, het verkopen van paspoorten van strijders, het heffen van belastingen voor boeren en vrachtwagenchauffeurs, afpersing, kidnapping en het verkopen van gestolen antieke items. Naar schatting verdient de organisatie alleen al $40 miljoen per maand aan het illegaal verkopen van olie. Niet voor niets noemde David Cohen, de Undersecretary for Terrorism and Financial Intelligence van de Treasury Department van de Verenigde Staten, ISIS “probably the best-funded terrorist organization we have confronted.”
Het is nog niet duidelijk met welk geld de aanslagen in Parijs gefinancierd zijn, maar toch zijn deze aanslagen anders in opzet dan andere. Voor de eerste keer werden de aanslagen vanuit de centrale organisatie van ISIS aangestuurd én gefinancierd. Het geld kan direct van ISIS gekomen zijn, maar het is ook mogelijk dat ook lokale criminele activiteiten en legale activiteiten hebben bijgedragen. Eerder dit jaar onderzocht de Financial Action Task Force de mogelijke inkomstenbronnen van ISIS en zelfs uitkeringen zouden mogelijk worden overgemaakt naar de terreurorganisatie. Via slimme constructies zoals de offshore holding companies wordt geld ontraceerbaar gemaakt.
Dat het geld niet alleen uit Syrië en Irak komt, onderbouwde Russisch president Poetin tijdens de G20-top van afgelopen week. Volgens Russische veiligheidsdiensten komt financiering van ISIS vanuit 40 verschillende landen, waaronder enkele leden van de G20. Welke staten dit zouden zijn, is niet duidelijk.
Witwassen op de agenda
De discussies die waren gepland tijdens de ontmoeting van de G20 in Turkije zijn helaas overschaduwd door de aanslagen in Parijs. Een van de onderwerpen die op de agenda stond was beneficial ownership, het achterhalen van de echte begunstigden van holding companies. Al eerder dit jaar stond het probleem op de agenda tijdens de meeting van de G20 in Australië. Daar werden de High-Level Principles on Beneficial Ownership Transparency aangenomen. Echter, sindsdien is er weinig gebeurd om deze principes te implementeren, zo blijkt uit recent onderzoek van Transparency International.
De aanslagen in Parijs zouden een wake-up call moeten zijn voor wereldleiders. Het is tijd om door te pakken op het gebied van wetgeving tegen witwassen. Frank Vogl, mede-oprichter van Transparency International, denkt dat overheden nu de ogen zullen openen voor het probleem, zo laat hij in een interview weten: “I think the government authorities, starting with the G20 that just ended in Turkey, are really going to step up their anti-money laundering because of the terrorist threat.” Niet alleen zou het aan banden leggen van witwassen goed zijn voor de internationale veiligheid, ook zal het een positief effect hebben op internationale handel en de stabiliteit van het financiële systeem. Hopelijk zullen wereldleiders de noodzaak voor scherpere regelgeving ook inzien na de gebeurtenissen van afgelopen week.