Amsterdam 13 januari 2016 – Transparency International Nederland zal zich komende weken verdiepen in het debat rondom het al dan niet steunen van het associatieverdrag met Oekraïne. Op 1 februari 2016 zal de Ja-campagne voor het referendum over het samenwerkingsverdrag met Oekraïne gelanceerd worden. De initiatiefnemers (Joshua Livestro, Corinne Ellemeet, Michiel van Hulten, Pieter Jan Wolthers en Eelco Keij) markeren nu alvast de verschillen met het Nee-kamp. Dit opiniestuk van hun hand staat vandaag in de Volkskrant.

Hoera, er komt een referendum! Hierdoor krijgen de kiezers, wij allemaal dus, de kans mee te praten over een voor Nederland belangrijk onderwerp dat ons allemaal aangaat, en wordt het Europees democratisch tekort weer wat kleiner. Het geeft ons de kans ons oordeel te geven aan het kabinet en de beide Kamers, die we voor het sluiten en goedkeuren van verdragen hebben aangesteld. In dit geval over een samenwerkingsverdrag met Oekraïne dat ook voor Nederland belangrijk is.

De wet die referenda mogelijk maakt is wat hij is: de wet. Burgers mogen er gebruik van maken, en zullen dat dus ook doen, onder andere over dit onderwerp. Op basis van onderzoek dat in onze opdracht is uitgevoerd, verwachten we dat de kiesdrempel van 30 procent ruim gehaald zal worden. Een conclusie die overigens door het opiniepanel van EenVandaag wordt gesteund. Een strategie om het referendum ongeldig te laten verklaren door het drukken van de opkomst is dan ook niet alleen principieel onjuist en cynisch, maar vooral kansloos.

Getuige hun bijdrage van 7 januari j.l. snappen de woordvoerders van de Nee-campagne net als wij wél dat Nederlandse burgers in staat zijn om zich over een onderwerp als dit uit te spreken. Des te spijtiger is het dan ook dat zij diezelfde burgers inhoudelijk volstrekt niet serieus lijken te nemen: Baudet en consorten fantaseren er in hun argumentering roekeloos op los.

Dit verdrag is namelijk wel degelijk ook een handelsverdrag. Sterker nog, het is zelfs voorál een handelsverdrag. Van de honderden pagina’s aan tekst en annexen die het verdrag telt, gaat maar liefst 90 procent over handel en economische samenwerking. Je moet je ogen wel heel ver dichtgeknepen hebben om 90 procent van de tekst over het hoofd te zien. En nee, het opheffen van de visumplicht voor kort verblijf betekent niet dat mensen uit Oekraïne zich zomaar hier mogen vestigen. Als ze aan de buitengrens van de EU verschijnen, krijgen ze een inreisstempel in hun paspoort dat recht geeft op maximaal 90 dagen verblijf in de EU. Als die periode is verstreken, moeten ze gewoon terug naar Oekraïne. Wie deze uitreisplicht negeert en na de negentigste dag nog altijd in de EU verblijft, wordt zonder pardon uitgezet en riskeert bovendien een boete, een inreisverbod en zelfs een gevangenisstraf.

De bewering dat dit samenwerkingsverdrag slecht is voor Oekraïne zelf is net zozeer onwaar. Naast het afschaffen van invoerheffingen op Oekraïense producten voor de Europese markt – nu soms wel 25 procent- verstevigt het verdrag de rechtsorde in Oekraïne. Wat voor alle Oekraïners, die de corruptie meer dan zat zijn, van groot belang is.

De samenwerking richt zich op bevordering van eerlijke rechtspraak door rechters die niet omkoopbaar zijn, en op versterking van de bescherming van eigendommen en investeringen tegen willekeur. De samenwerking eist naleving van de mensenrechten, wat onder meer voor de LGBT-gemeenschap van groot belang is. Wat kan daar in hemelsnaam slecht aan zijn?

De komende maanden zal er over dit verdrag ongetwijfeld nog veel gezegd en geschreven worden. Wij kijken uit naar dat debat. We zullen laten zien dat een stem vóór dit verdrag een stem is vóór het nationaal belang. Tegen de Nee-campagne zeggen we: goed dat jullie met ons willen opkomen voor de democratische rechten van de Nederlandse kiezer, maar stop making shit up. We gaan geen sprookjes verkopen. Dat hoeft ook niet, want de feiten zijn genoeg om mensen ervan te overtuigen dat ze dit verdrag gewoon kunnen steunen. Dit is geen perfect verdrag. Oekraïne is ook geen perfect land. En aan de EU valt ook heus nog wel het een en ander te verbeteren. Maar dit samenwerkingsverdrag maakt de zaak er per saldo wel beter op, zowel daar als hier. Binnenkort zullen we dan ook uit volle overtuiging onze ja-campagne lanceren.

Joshua Livestro, Corinne Ellemeet, Michiel van Hulten, Pieter Jan Wolthers en Eelco Keij zijn initiatiefnemers van Stichting Stem Voor Nederland, die de ja campagne tijdens het komende referendum over het samenwerkingsverdrag met Oekraïne zal gaan voeren.