Amsterdam, 24 februari 2016 – Integriteit in sport is een hot item geworden de afgelopen maanden. Met de onthullingen over corruptie binnen de FIFA, doping bij Russische atleten, mechanische hulpmiddelen in het veldrijden en matchfixing in de Nederlandse Eredivisie is de betrouwbaarheid van sportwedstrijden en de bijbehorende instituties ter discussie komen te staan. Gisteren bracht Transparency International daarom het ‘Global Corruption Report: Sport’ uit, waarin de ontwikkelingen op het gebied van corruptie en integriteit in de sport onder de loep worden genomen. Het rapport is onderdeel van het ‘Corruption in Sport Initiative’, een campagne van TI om corruptie in sport uit te bannen.

Geloofwaardigheidsprobleem sport

Jaarlijks gaat er meer dan $145 miljard om in sport. Hoewel corruptie in sport niets nieuws is, komt het probleem door de recente schandalen in de sportwereld en het mismanagement binnen sportorganisaties steeds verder op de voorgrond. Het circus van schandalen bij de FIFA is hier natuurlijk het meest tekenende voorbeeld van. De verkiezing van een nieuwe voorzitter aanstaande vrijdag lijkt een stap in de goede richting te zijn, maar of dit de corruptiecultuur binnen de FIFA echt zal veranderen is nog maar de vraag. Ook andere sporten gaan gebukt onder corruptie en matchfixing, zoals cricket, wielrennen, badminton, handbal, atletiek en ijshockey. Alle hebben ze te maken met een geloofwaardigheidsgebrek.

De afgenomen geloofwaardigheid komt voor veel sporten voort uit vergelijkbare problemen. Eén van de genoemde redenen is de relatief grote autonomie van de sportbonden. Omdat deze vaak te boek staan als non-gouvernementele organisaties, is het toezicht op deze organisaties beperkt. Degenen die moeten toezien op naleving van de interne regels van de bond zijn dezelfde personen die beïnvloed worden door de regels. Verder kunnen veel bonden de commerciële groei van de sport niet aan met de bestaande structuren. Echter, vanwege de bestaande individuele belangen binnen de organisaties zijn hervormingen onwaarschijnlijk. Tot slot zijn de internationale bonden regelmatig gevestigd in jurisdicties die ze faciliteren in het verminderen van verantwoordelijkheid, zoals Zwitserland en de Verenigde Arabische Emiraten.

Het rapport

Het ‘Global Corruption Report: Sport’ geeft een compleet overzicht van de onderliggende oorzaken van corruptie in sport en identificeert de belangrijkste spelers en hun perspectieven. Het geeft aandacht aan de grootste uitdagingen voor sport governance die samenhangen met corruptie, zoals bijvoorbeeld de regulering van eigenaren van voetbalclubs, de transfermarkt en zaakwaarnemers. Ook kijkt het naar de risico’s die aanwezig zijn bij het toekennen van grote sportevenementen zoals de Olympische Spelen en wereldkampioenschappen. Verder onderzoekt het de ontwikkelingen op het gebied van de bestrijding van match-fixing. Tot slot wordt er gekeken naar de unieke structuren en corruptierisico’s in de Amerikaanse universiteitssporten.

Ondanks dat de verschillende auteurs binnen het rapport soms van mening verschillen, is het in het algemeen duidelijk dat het onderwerp van corruptie binnen de sport in grotere mate aandacht krijgt en dat de link tussen corruptie en sport steeds duidelijker wordt. Op basis van de bevindingen in het rapport komt Transparency International met specifieke aanbevelingen voor de verschillende aspecten van corruptie en sport.

Aanbevelingen

Zo ziet de organisatie op het gebied van governance goede gelegenheden te leren van good governance in andere sectoren. Er moeten duidelijkere regels komen voor bestuursleden van internationale sportorganisaties, zoals over de verkiezingsprocedure en het maximaal aantal termijnen. Ook moeten er binnen de sportorganisaties onafhankelijke interne toezichtsorganen worden gecreëerd. Dergelijke veranderingen zijn uiteraard hard nodig binnen de FIFA.

Wat betreft transparantie moeten de internationale sportorganisaties de toegang tot informatie vergroten. De organisaties moeten het goede voorbeeld geven wat betreft het publiceren van financiële informatie en zich niet alleen beperken tot het wettelijke minimum. Wanneer financiering wordt geboden aan nationale sportorganisaties, moet deze afhankelijk zijn van goede rapportage over de bestedingen en voortgang van het te financieren project. Dat dit er momenteel nog aan schort blijkt uit de recente voorbeelden van de FIFA. De voetbalbond had geld gestoken in voetbalacademies in Nepal en Pakistan, maar deze waren nooit van de grond gekomen.

Verder adviseert Transparency International dat er bij hervormingen ruimte wordt geboden voor input van verschillende stakeholders, zoals sporters, supporters, overheden, sponsors en NGO’s. Sponsors zouden meer eisen moeten stellen aan het sponsorschap, onder andere het naleven van hoge anti-corruptiestandaarden. Ook de uitwisseling van ideeën en informatie tussen de verschillende stakeholders zou moeten worden vergemakkelijkt.

Bij het toekennen van internationale sportevenementen is het van belang dat internationale sportorganisaties duidelijke, verplichte criteria opstellen op het gebied van anti-corruptie, mensenrechten, werknemersrechten, het milieu en duurzaamheid. Een bid moet openbaar worden gemaakt en een specifieke begroting moet het mogelijk maken voor burgers te achterhalen waar belastinggeld aan besteed wordt. Ook een nationale consultatie zou een verplicht onderdeel van een bid moeten zijn.

Sportorganisaties moeten wat betreft matchfixing zorgen dat er onafhankelijke, vertrouwelijke en veilige klokkenluidersregelingen zijn. Ook moeten de staten de Convention against the Manipulation of Sport Competitions van de Raad van Europa tekenen. Tot slot moet er betere voorlichting plaatsvinden onder atleten, coaches, scheidsrechters en officials over de risico’s en consequenties van matchfixing.

Conclusie

Het rapport geeft een compleet overzicht over de vele verschillende aspecten van corruptie in de sport. De afgelopen jaren is de aandacht voor het onderwerp gegroeid, zowel onder onderzoekers als burgers. Door effectief op te treden tegen corruptie en matchfixing en hervormingen door te voeren in de governance van sport kan het geloofwaardigheidsprobleem van verschillende sporten langzaam worden opgelost.

Het volledige rapport is hier te vinden. Als u meer wilt weten over corruptie in de sport dan bent u natuurlijk ook van harte welkom op het Seminar Transparantie & Corruptiebestrijding in Sport georganiseerd door Transparency International Nederland. Dit seminar zal op 16 maart plaatsvinden in het Olympisch Stadion. Keynote speaker is Michel van Praag, voorzitter van de KNVB en ex-kandidaat voor het FIFA-voorzitterschap. U kunt zich hier opgeven voor het seminar.