Amsterdam, 14 september 2016 – De voormalig parlementsvoorzitter van Brazilië en tevens een van de drijfkrachten achter de afzettingsprocedures van Rousseff, parlementslid Eduardo Cunha, moet de politiek verlaten. Hij wordt ervan verdacht dat hij miljoenen heeft verdiend met omkoping door en van het staatsoliebedrijf Petrobras en het geld heeft gestald op geheime Zwitserse bankrekeningen. Eerder trad hij onder druk af als parlementsvoorzitter, omdat hij werd verdacht misbruik te hebben gemaakt van zijn functie om het corruptieonderzoek tegen hem te blokkeren.
Een overgrote meerderheid van het parlement stemde voor zijn royement – 450 leden van het parlement waren voor en slechts tien waren tegen, waardoor parlementariër Cunha nu zijn zetel op moet geven. Nu Cunha geroyeerd is, verliest hij zijn politieke immuniteit en mag hij acht jaar geen politiek bedrijven. Justitie zou hem al jaren willen vervolgen voor het aannemen van omgerekend miljoenen euro’s aan steekpenningen en de verwachting bestaat dat de voormalig parlementsvoorzitter nadat hij parlementariërs af is, gearresteerd zal worden.
Eerder had Cunha het bestaan van de Zwitserse bankrekeningen tegenover het parlement ontkend. Later werden door Zwitserse openbare aanklagers tenminste vier rekeningen geïdentificeerd op naam van Cunha en zijn vrouw. In zijn verdediging benadrukte de parlementariër dat hij niet had gelogen, omdat hij “niet de eigenaar, alleen de begunstigde” is van deze rekeningen.
Voormalig parlementsvoorzitter wil boekje opendoen
De oud-parlementsvoorzitter Cunha zegt dat hij niet de enige is die steekpenningen aannam en zou in ruil voor strafvermindering een boekje open willen doen over de corrupte praktijken van andere parlementariërs en bewindslieden. Tientallen leden van het parlement zouden onderwerp zijn van het strafrechtelijk onderzoek.
Eind augustus is de Braziliaanse presidente Dilma Rousseff door de senaat uit haar ambt gezet op grond van gesjoemel met de begroting. Cunha was de grootste tegenstander van de afgezette president Rousseff. Hij was een van de drijvende krachten achter de afzettingsprocedure tegen haar. Uiteindelijk stemde 61 senatoren voor de afzetting van Rousseff en 20 tegen.
Net zoals Cunha is de helft van de senatoren verwikkeld in het grootscheepse corruptieschandaal rond het staatsoliebedrijf Petrobras, en ook de interim-president Michel Temer wordt in de corruptieaffaire genoemd. Volgens critici is de gehele procedure tegen Rousseff opgestart om het gerechtelijk onderzoek naar corruptie stil te leggen. Het blokkeren van het corruptieonderzoek lijkt ook bij Cunha een mogelijke reden te zijn geweest om haar afzetting te bepleiten.
Transparency International verwelkomt besluit Brazilië
Transparency International verwelkomt het besluit van het Braziliaanse Huis van Afgevaardigden om Eduardo Cunha te royeren op grond van misleidende verklaringen over zijn activa. TI roept op tot een grootschalig onderzoek naar de herkomst van deze activa.
José Ugáz, voorzitter van Transparency International, stelt: “We moeten nu uitvinden waar het geld op deze rekeningen vandaan komt en de rechtsgang haar gang laten gaan. Er mag geen straffeloosheid in het geval van grand corruption. Mocht Cunha schuldig bevonden worden van illegale geldstromen, dan moet hij voor de rechter komen.”
Uiteindelijke belanghebbenden van bedrijven (UBO’s) kunnen profiteren van de voordelen van eigendom of aandelen, hoewel het juridische eigendom van het onroerend goed behoort tot een andere persoon of entiteit. Een dergelijk gebrek aan transparantie wordt vaak gebruikt om corrupte activa te verbergen.
Transparency International pleit voor transparantie in de uiteindelijke belanghebbende door de oprichting van nationale, centrale openbare registers van bedrijven (UBO-register). Dergelijke stappen zijn cruciaal om straffeloosheid voor grand corruption te beëindigen. Grand corruption is het misbruik maken van macht op hoog niveau ten koste van de samenleving en veroorzaakt ernstige en wijdverbreide schade aan mens en maatschappij. Helaas blijven juist grand corruption zaken nog vaak onbestraft, reden voor TI om in 2015 de campagne “No impunity” en “Unmask the corrupt” te lanceren.