Amsterdam, 27 september 2016 – Een steekproef van persbureau Reuters wijst uit dat er bij de parlementsverkiezingen in Rustland afgelopen weekeinde stemfraude gepleegd is. Er zou geknoeid zijn met stemmen bij zeven van de elf Russische stemlokalen. De partij van president Poetin, Verenigd Rusland, haalde bij de verkiezingen van zondag uiteindelijk 54,2 procent en blijft daarmee verreweg de grootste in Rusland. Verslaggevers van Reuters meldden echter dat er uiteenlopende onregelmatigheden zijn gevonden en er op grote schaal is gefraudeerd met de stemmen.
Bij een stemlokaal in Oefa, een industriële stad in de Oeral, telden de verslaggevers van Reuters 799 kiezers die kwamen stemmen. Het stembureau meldde met 1689 kiezers uiteindelijk een ruim twee keer zo hoge opkomst. Zo ook bij een stembureau in Saransk, de hoofdstad van de regio Mordovie, waar de gemelde opkomst van 1756 kiezers veel hoger uitkwam dan het werkelijke aantal kiezers van 1172 dat volgens de verslaggevers van Reuters kwam stemmen. Een stemgerechtigde verslaggever van Reuters zou bij ditzelfde stembureau een stem hebben uitgebracht op een oppositiepartij. Echter, volgens de einduitslag zou het stemlokaal nul stemmen op de oppositiepartij hebben ontvangen.
Reuters constateerde met de steekproef bij drie van de elf gecontroleerde stemlokalen grote verschillen wat betreft de opkomst en bij vier andere stembureaus vonden zij kleinere afwijkingen. Verkiezingsfunctionarissen zouden hebben ontkend dat er sprake was van onregelmatigheden, terwijl sommige kiezers naar verluid hebben toegegeven dat zij betaald hadden gekregen om te stemmen of onder druk waren gezet. Ook zouden enkele kiezers een tweede keer zijn teruggekomen om hun stem nogmaals uit te brengen.
Laagste opkomst in jaren
Verenigd Rusland, de partij van Poetin kreeg 54,2 procent van de stemmen. De tweede partij van het land is de communistische partij met 13,5 procent. De nationalistische LDPR eindigt als derde (13,3 procent) en Rechtvaardig Rusland eindigt als vierde met 6,2 procent. In dat opzicht blijft alles bij het oude. De partij van de president is verreweg het grootst, gevolgd door drie partijen die op de hoofdlijnen meestemmen. Partijen die kritisch zijn op het beleid van Poetin, zijn buiten de deur gebleven, omdat zij de kiesdrempel niet zouden hebben gehaald.
Toch is er iets veranderd in de parlementsverkiezingen en dat is de opkomst. Deze was in de laatste jaren nooit zo laag als nu. Ongeveer zestig procent van de 110 miljoen kiesgerechtigde bleef thuis. Poetin reageerde na de uitslag goed gestemd: “Het is niet de hoogste opkomst, maar wel hoog”. De lage opkomst speelde in het voordeel van zijn partij. Critici zeggen dat de regerende partij hierop hoopte en daarom de verkiezingen met drie maanden heeft vervroegd. Op dat moment zouden veel Russen buiten hun kiesdistrict paddenstoelen aan het verzamelen zijn, een traditie in Rusland.
De uitslag geeft de machthebbers vertrouwen: de parlementsverkiezingen werden gezien als een generale repetitie voor de presidentsverkiezingen van 2018. De verwachting is dat president Poetin zich verkiesbaar zal stellen voor een vierde termijn.
Stemfraude met carrousels
Na de vorige verkiezingen, in 2011, braken in Moskou protesten uit tegen het de grootschalige stemfraude. Dit keer wilden de autoriteiten dat voorkomen, maar volgens de onafhankelijke organisatie Golos, die toezicht houdt op de verkiezingen, blijkt uit de rapportages van waarnemers in 40 van de ruim 80 regio’s in Rusland dat er nog steeds ‘verboden technieken’ worden gebruikt.
Grote onrust, zoals vijf jaar geleden, bleef afgelopen zondag uit. Er kwamen relatief minder meldingen binnen van onregelmatigheden bij stemlokalen, al waren die er wel. Webcams in stemlokalen hebben vastgelegd hoe een aantal medewerkers van stemlokalen de stembussen vulden met eigen stembiljetten. Verreweg de meeste klachten zouden over de ‘carrousels’ zijn gegaan: bussen die stemgerechtigden langs stemkantoren rijden, zodat zij hun stem meer dan een keer kunnen uitbrengen. De controle op dit soort praktijken was volgens Golos dit jaar aanzienlijk lager en waarnemers van de onafhankelijke toezichthouder zouden hun werk niet hebben mogen doen.