App open data: ‘De slimste burger’

Lotte RooijendijkFeature, Integriteit, Nationaal, Nieuws

Amsterdam, 13 oktober 2016 – Besteedt de overheid ons geld goed, hoeveel wordt er eigenlijk uitgegeven en waaraan precies? Open data van de overheid kan deze vragen beantwoorden. Tijdens de Accountability Hack bij de Algemene Rekenkamer op vrijdag 9 september jl. werden app-bouwers en ontwikkelaars uitgenodigd om slimme manieren te ontwikkelen om de democratische controle te versterken. De ontwikkelaars van het winnende idee bedachten dat dit kan door de kennis van de burger te vergroten door middel van een app genaamd ‘De slimste burger’.

Open data portal

De overheid geeft steeds meer informatie vrij via het open data portal: begrotingen, uitgavenpatronen, presentaties, aanbestedingen, subsidies. Wat kun je daarmee? Tijdens de Accountability Hack dachten 21 teams daarover na en ontwikkelden een idee wat gepitcht werd voor een jury. De Accountability Hack werd georganiseerd door de Algemene Rekenkamer, in samenwerking met Open State Foundation, CBS, het Ministerie van Financiën, het Ministerie van Binnenlandse Zaken en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.

App: de slimste burger

Hoe verbeter je de democratische controle? De ontwikkelaars van het winnende team bedachten dat dit mogelijk is door de kennis van de burger te vergroten. Het winnende team ontwierp een app in de vorm van een quiz genaamd ‘De slimste burger’ en wonnen daarmee 2500 euro. “Het slimme van dit idee is dat het programma automatisch vragen uit de – steeds wisselende – data genereert. Bijvoorbeeld: welke gemeente geeft het meeste geld uit aan onderwijs? Burgers kunnen met deze app hun kennis over de geldstromen van de overheid testen aan de hand van actuele gegevens”, aldus Dennis Ramondt, projectmanager Open Data van CBS.

Veel belangstelling voor open data

Er was een mooie opkomst voor de Accountability Hack, van ontwikkelaars maar ook van datagebruikers waaronder Tweede Kamerleden en beleidsambtenaren. Volgens CBS-accountmanager de Jong was het zinvol de informatiebehoeften en ambities te horen. “Je weet pas wat je data waard zijn als je in gesprek gaat met mensen die ze gebruiken. We kregen veel concrete vragen, bijvoorbeeld naar aanleiding van onze presentatie over geo-data (data die zijn uitgesplitst naar locatie, red). Dat geeft ons aanknopingspunten om de dienstverlening verder te verbeteren”, zei de Jong.

App

Open data maken nieuwe vormen van verantwoording afleggen en controle mogelijk. Burgers, journalisten en politici kunnen de data gebruiken om zo inzicht te krijgen in de activiteiten van de overheid. “De Accountability Hack was voor ons een mogelijkheid om onze data in de spotlights te zetten, onze gebruikers te ontmoeten én om contacten te leggen. Het was mooi om te zien dat de ontwikkelaars onze data al goed weten te vinden”, aldus de Jong. Alle informatie van de CBS-databank StatLine is sinds een aantal jaar als open data beschikbaar. Het aanbod moet in de komende jaren verder uitbreiden, bijvoorbeeld door meer gedetailleerde data vrij te geven en informatie beter koppelbaar te maken met informatie van andere overheidsinstellingen. Het streven van CBS is om het totale aanbod van open data in Nederland te vergroten en daarom stelt CBS zijn open data-faciliteiten voor anderen beschikbaar.

Accountability Hack Algemene Rekenkamer

De organisator Rudi Turksema (Algemene Rekenkamer) kijkt terug op een mooie eerste Nederlandse Accountability Hack. “Het was een enorm bruisende dag met veel interactie tussen de programmeurs, datahouders en beleidsmedewerkers. De hackathon heeft creatieve mensen bij elkaar gebracht en er voor gezorgd dat datahouders en ontwikkelaars elkaar weten te vinden”. Naast de winnende app ‘De slimste burger’ heeft de dag andere interessante apps en websites opgeleverd, waaronder Tender Galaxy, een visualisatie van aanbestedingen en aanbestedende partijen. Op basis van zoekopdrachten kunnen gebruikers specifieke activiteit visualiseren en het netwerk verder uitbreiden. Vervolgens kan verdere informatie over aanbestedingen, aanbestedende diensten of ondernemingen worden opgevraagd door op de betreffende nodes te klikken. Deze visuele kijk op aanbestedingsdata kunnen op termijn meer zicht bieden op de besteding van miljarden aan begrotingsgelden.