Amsterdam, 18 oktober 2016 – De minister van Veiligheid en Justitie moet corruptie en georganiseerde misdaad in de Rotterdamse haven steviger aanpakken, zegt Jan Struijs, de voorzitter van de Nederlandse Politiebond. “De georganiseerde criminaliteit is beter georganiseerd dan de politie”, aldus Struijs. Volgens hem moet een grootschalig onderzoek naar corruptie worden ingesteld, moet opsporing worden uitgebreid, de informatie op orde worden gebracht en moeten er garanties komen voor een betere bestrijding van georganiseerde misdaad, zoals ondermijning.

Politiebond: “georganiseerde criminaliteit beter georganiseerd dan politie”

De politiebond sprak de afgelopen maanden in het grootste geheim met personen werkzaam in het havengebied. Die willen anoniem blijven. Struijs: “Ze geven aan dat ze de kleine vissen vangen. Door gebrek aan capaciteit en slechte ICT worden de grote jongens niet gevangen.” Op belangrijke zaken mag niet worden door gerechercheerd. “Een doodzonde”, zegt de voorzitter van de politiebond. “Als ik zie met welke middelen deze opsporingsdiensten moeten werken, dat is achter de feiten aan. De georganiseerde criminaliteit is beter georganiseerd dan de politie. Dat baart mij zorgen” aldus Struijs.

Aanwijzingen voor omvangrijkere corruptie

De spanningen in de haven zijn opgelopen naar aanleiding van de corruptiezaak rond de twee foute douaniers die beide in afzonderlijke zaken worden verdacht van het doorlaten van containers met honderden kilo’s drugs voor criminelen. In november begint de strafzaak tegen een van de douaniers.

Ook zouden er signalen zijn dat de corruptie in de Rotterdamse haven veel omvangrijker is dan voorheen werd gedacht. Aanwijzingen hiervoor zouden volgens Struijs onder anderen de lage prijs voor coke en het grote aantal onderschepte kilo’s zijn. “Maar we weten het niet en dat is zorgelijk”, aldus de voorzitter van de politiebond. Een andere mogelijke aanwijzing is de verklaring van een van de verdachte douaniers. Tijden een zitting in september verklaarde de douanier dat zeker zeven douaniers op de hoogte waren van omkoping of daar zelf bij betrokken waren.

Noodzaak grootschalig onderzoek naar corruptie

Struijs geeft aan dat het noodzakelijk is dat de corruptie in de haven grondig wordt onderzocht. “Dit woekert voort, dat moet niet.” Er is volgens de vakbondsman structureel achterstallig onderhoud op mensen, middelen en op investering in de georganiseerde criminaliteit. Volgens Struijs is het geen lokaal Rotterdams probleem maar een landelijk probleem, “een zaak van nationaal belang”. “Het is ondermijning van de democratie. het is een sluimerend proces waar te weinig aan wordt gedaan. De diensten werken zich het snot voor de ogen”, aldus de voorzitter van de politiebond.

Ook Kamerleden Nine Kooiman (SP) en Madeleine van Toorenburg (CDA) willen onderzoek naar corruptie in de haven. Verschillende douaniers zouden bij de parlementariërs alarm hebben geslagen over de huidige situatie, die het woord doen voor de douaniers omdat ze ‘als de dood zijn’ dat de directie erachter komt dat zij erover spreken.

Douaniers voelen zich onmachtig

Volgens Struijs gaat het niet om ‘doorsnee’ criminelen. maar zijn ze “onderdeel van een netwerk, goed gefaciliteerd met goede wapens”. De parlementariërs van SP en CDA ondersteunen dit en geven aan dat de douaniers niet kunnen optreden wegens onderbezetting of regels. Van Toorenburg gaf aan dat er gijzelingen hebben plaatsgevonden terwijl douaniers hebben moeten aanzien hoe een container onder hun neus is leeggehaald. “Ze konden of durfden niet op te treden omdat ze geen rugdekking hadden. Het is gevaarlijk voor de mensen die er werken”, aldus Van Toorenburg. De douaniers hebben aangegeven zich onmachtig te voelen.

Bij EenVandaag vertelde een havenbewaker over de onderbezetting in het havengebied. De bewaker is werkzaam bij OSODT, het team dat het havengebied gewapend bewaakt en controleert. De medewerker stelde dat OSODT meerdere keren per maand ‘uithalers, criminelen die het terrein opkomen om cocaïne uit containers te halen, van het havengebied haalt, vooral in de avond en nacht. Het havengebied is te groot om te bewaken met het beperkte personeel van zeven bewakers. “We doen het hele havengebied met z’n zevenen, puur in de nacht. Een gebied van meer dan 50 kilometer lang, aan de noordzijde en aan de zuidzijde van de Maas. Dat is niet te doen”, aldus de havenbewaker. Ook de NPB-voorzitter en de Kamerleden bevestigen dat het haventerrein onderbezet is.

Geen autoriteit om op te treden tegen criminelen

Naast de onderbezetting in het havengebied is ook de autoriteit een probleem volgens het havenpersoneel. De uithalers zouden steeds roekelozer te werk gaan door met hoge snelheid over het haventerrein te rijden en wagens te rammen. Echter mag de douane er niet met dezelfde vaart achteraan. “We moeten ons van de bazen aan de verkeersregels houden. We mogen niet te hard rijden, niet door rood, niet over de fietspaden. We moeten ons houden aan de wet RVV. We hebben geen ontheffing, zoals de politie wel heeft. Ook al betekent dit dat we boeven moeten laten lopen. Die houden zich natuurlijk niet aan de verkeersregels. Er is zelfs gedreigd door de baas: als je de regels overtreedt, heb je een probleem”, aldus de havenbeambte.

Na een ongeval met uithalers eind 2014 zou in een intern rapport van de haven geadviseerd zijn douaniers op te leiden om op een verantwoorde manier de achtervolging in te zetten. Naar verluidt heeft de directie dit advies toen afgewezen. SP-politica Kooiman stelt de staatssecretaris te gaan vragen om een wet die erin voorziet dat douaniers wél harder mogen rijden. Douaniers vertelden haar dat ze soms een half uur op assistentie moeten wachten. “Dat is onverantwoord en gevaarlijk”, aldus Kooiman.