Amsterdam, 17 november 2016 – Het International Documentary Filmfestival Amsterdam (IDFA) is weer begonnen. Dit jaar zijn er tot 27 november in het kader van het grootste documentaire filmfestival ter wereld ruim driehonderd films op verschillende locaties in Amsterdam te zien. Het is wederom absoluut de moeite waard. Hieronder presenteert Transparency International Nederland een selectie van documentaires die betrekking hebben op corruptie.
IDFA heeft tot doel om films te laten zien die de kijker een spiegel van onze tijd voorhouden. De films moeten volgens de organisatie stimuleren en nieuwe gedachtes provoceren door onderwerpen vanuit een andere, minder vluchtige hoek te benaderen. IDFA is in 1988 opgericht om de documentairecultuur nationaal en internationaal te stimuleren. Sindsdien is IDFA uitgegroeid tot het grootste documentaire filmfestival ter wereld. Met meer dan 200.000 bezoeken per jaar speelt IDFA een belangrijke rol in zowel het Nederlandse als internationale cultuurlandschap.
“Alle regeringen liegen”
Een belangrijke bijdrage komt dit jaar van regisseur Alfred Peabody. Zijn film ‘All Governments Lie: Truth, Deception, and the Spirit of I.F. Stone’ is een hommage aan de onderzoeksjournalistiek en de strijd voor meer transparantie. Deze boeiende film laat zien hoe de legendarische Amerikaanse journalist I.F. Stone met zijn adagium – “alle regeringen liegen” – een hele generatie onderzoeksjournalisten heeft geïnspireerd. Peabody doet dit door twee bekende hedendaagse journalisten te volgen in hun dagelijks werk: Glenn Greenwald, die de geheimen van Edward Snowden over de NSA publiceerde, en John Carlos Frey, die onderzoek deed naar massagraven aan de Amerikaans-Mexicaanse grens. Een inspirerende film over de strijd voor waarheid. Er zijn nog kaarten beschikbaar voor deze film.
Klokkenluiders: een thema van alle tijden
Over Snowden gesproken, IDFA schenkt ook dit jaar weer aandacht aan het belangrijke onderwerp klokkenluiders. De fascinerende documentaire ‘I Don’t Know’ uit 1977 laat zien dat dit een thema van alle tijden is. De Poolse regisseur Krzysztof Kieslowski vertelt het verhaal van een klokkenluider uit Silezië, die in de jaren 50 als manager van een fabriek ontslagen en vervolgens persoonlijk bedreigd wordt nadat hij misdrijven en corruptie aan het licht heeft gebracht, waar ook communistische partijleiders bij betrokken waren. Terug uit het verleden neemt de film ‘National Bird’ van Sonia Kennebeck ons weer mee naar de moderniteit: hedendaagse oorlogsvoering. Mede geproduceerd door de Duitse filmcoryfee Wim Wenders, behandelt deze film de dagelijkse frustraties en zorgen van drie Amerikaanse veteranen die aan dronen-aanvallen meededen en zich nu manifesteren als klokkenluiders. Drie verschillende personages met drie verschillende verhalen. Deze documentaire gaat over persoonlijke gevolgen voor en persoonlijke gevoelens van drie moderne klokkenluiders. Voor beide documentaires zijn er nog tickets te krijgen.
Andere documentaires over corruptie – IDFA
De volgende twee bijdragen maken duidelijk hoe (leden van) regeringen (on)vrijwillig verzeild raken in corrupte praktijken. In ‘The Borneo Case’ leggen de filmmakers schaamteloze corruptie in de Maleisische deelstaat Sarawak bloot. Per ongeluk, want de Zweedse filmcrew was er in 2000 eigenlijk naartoe gereisd om een Zwitserse milieuactivist te volgen, die na afloop van de filmopnames spoorloos verdween. Uiteindelijk toont de film de ontmaskering van de eerste minister van Sarawak, die zichzelf door illegale houtkap verrijkte en miljarden dollars naar geheime rekeningen in het buitenland had gesluisd.
Maar corruptie is een globaal fenomeen en gebeurt niet alleen in deelstaten van verre landen. ‘Shadow World’ van de gerenommeerde regisseur Johan Grimonprez (‘dial H-I-S-T-O-R-Y’, 1997) laat op een schokkende manier zien hoe de westerse wereld verzeild is geraakt in de internationale wapenhandel. De kijker wordt meegenomen op een reis door de tijd, van de Eerste Wereldoorlog tot vandaag, en krijgt te zien hoe de wapenhandel door de jaren heen “overheidsbeleid vormt, corruptie voortbrengt, westerse democratieën ondermijnt en op grote schaal menselijk leed veroorzaakt”. Via een essayistische opzet, werpt Grimonprez licht op een grote, dure en gewelddadige schaduwkant van deze wereld.
Ook voor deze films zijn nog kaarten beschikbaar.
Kijk hier voor het volledige programma.