Amsterdam, 24 mei 2014 – Vandaag is de een-na-laatste dag van de – na de Indiase verkiezingen – grootste democratische verkiezingen ooit. Europeanen uit 28 EU-Lidstaten hebben gestemd of zullen tot en met 25 mei (23:00 uur) stemmen op wie hen in het Europees Parlement zal vertegenwoordigen. Deze verkiezingen zijn in belang toegenomen, nu het Europees Parlement de afgelopen jaren meer macht naar zich heeft toegetrokken. Van de voorheen meer adviserende taak heeft het EP een stevige wetgevende rol op zich genomen. Tevens is deze verkiezing belangrijk omdat de verkozen Europarlementariërs de eerste President van de Europese Commissie zullen benoemen.
Toch kleeft er een gebrek aan deze verkiezing. Het EP heeft tot op heden weinig aandacht besteed aan transparantie omtrent de EP-verkiezingen. Verschillende landen hebben verschillende procedures en regels, zo blijkt, waardoor het opstellen van een uniforme procedure moeilijk is en het vergelijken van data bijna onmogelijk. ’s Werelds grootste economie geeft hier een slecht voorbeeld met betrekking tot de politieke financiële transparantie van de 28 Lidstaten.
Het is onwenselijk maar waar: kandidaten in Litouwen en Polen kunnen vanaf het bekendmaken van de verkiezingen campagne voeren, terwijl in Roemenië slechts 30 dagen zijn toegestaan voor de campagne. De nieuwste EU lidstaat, Kroatië, verplicht alle politieke partijen en kandidaten om de identiteit en data van donors en donaties (geldelijk of niet-geldelijk) bekend te maken, terwijl in andere landen slechts bedragen vanaf een bepaalde hoogte gemeld hoeven worden (in Oostenrijk bijvoorbeeld vanaf € 3.500,- per kalenderjaar). In Cyprus en Malta worden überhaupt geen eisen gesteld op dit gebied. Andere landen staan zelfs buitenlandse donaties toe (België, Duitsland en Italië), waardoor het risico op misbruik en ongeoorloofde beïnvloeding wordt vergroot.
Eén van de aanbevelingen uit het Europese NIS rapport, luidt dat OLAF of de Europese Rekenkamer bevoegd moet worden om aangiften met betrekking tot activa van hoge Europese ambtenaren, inclusief Europarlementariërs, te controleren. Daarnaast moet belangenverstrengeling worden tegengegaan, onder andere door middel van effectieve regels omtrent openbaarmaking van belangen, activa, inkomen, giften en contact met lobbyisten.
Dit artikel is grotendeels gebaseerd op een vertaling van ‘Lack of consistency generates lack of transparency in EU elections‘ door Lindsay Ferris.