Hoofddorp, 15 september 2014 – Graag delen wij met u het vervolg op Een nieuw wapen in de bestrijding van corruptie: Collective Action. De vorige keer hebben we gekeken naar wat Collective Action is, welk nut het heeft en op welke manier het in de praktijk voorkomt. In dit vervolg wordt er ingegaan op het vierde en vijfde artikel van B. Horrowitz.

In het vierde deel wordt er dieper ingegaan op de meest voorkomende vorm van Collective Action: vrijwillige verklaringen en gezamenlijke activiteiten. Volgens Horrowitz is er geen gebrek aan beide vormen van Collective Action zoals de UN Global Compact’s tiende principe, getekend door duizenden bedrijven, waarin bedrijven beloven alle vormen van corruptie te bestrijden. Ook op sectoraal en lokaal niveau worden dit soort verdragen getekend.

Het probleem met dit soort verklaringen is dat de handhaving vrijwillig is. De daadwerkelijke uitvoering is vaak afhankelijk van de toewijding aan de verklaring en druk uit de sector en het publiek. De vraag hoe betekenisvol een vrijwillige verklaring is, is legitiem. Bedrijven met een dubieus verleden worden zelden geweerd bij een gezamenlijke verklaring. En hoe vaak gebeurt het dat een bedrijf dat over de schreef gaat niet betrokken wordt bij een anti-corruptie initiatief?

Anderen wijzen ook op de negatieve gevolgen van vrijwillige verklaringen. Er wordt bijvoorbeeld betoogd dat er al effectieve wetgeving is in de vorm van onder andere de FCPA. Bovendien kan er al zoveel misgaan in high risk markten, waarom zou je een bedrijf dan aan nog meer regels willen binden?

In het vijfde artikel beargumenteerd Horrowitz dat deze verklaringen geen nadelen hebben en juist een belangrijke stap zijn in het gevecht tegen corruptie.

Allereerst worden bedrijven bewust dat corruptie een probleem is en ontstaat er tegelijkertijd een gemeenschappelijke definitie van het probleem. Bedrijven uit verschillende landen opereren met verschillende jurisdicties, die vaak een andere benadering van corruptie kennen. Internationale verklaringen zorgen voor een gemeenschappelijke benadering van corruptie.

Ten tweede wordt er aandacht besteed aan het feit dat er veel verschillende interpretaties van het concept corruptie bestaan. Het bestrijden van corruptie moet gepaard gaan met kennis van de lokale zakelijke cultuur, wetten en tradities. Deelnemen aan het opstellen van een verklaring, en de fora en conferenties die daar vaak bij gepaard gaan, zorgt voor een breder bewustzijn ten opzichte van de verschillende benaderingen van corruptie.

Bovendien is het belangrijk dat dit soort verklaringen een belangrijke opmaat zijn richting de volgende fasen van Collective Action. Uiteindelijk zorgen dit soort initiatieven ervoor dat corruptie op de agenda komt te staan, de uitdaging gedefinieerd wordt, bewustzijn en vertrouwen wordt verhoogd en er een netwerk ontstaan van bedrijfsleiders die zich inzetten voor een integer bedrijfsleven.