Amsterdam, 23 februari 2015 – In aanloop naar de publicatie van ons rapport over lobbyen ‘Lifting the lid on lobbying: Enhancing trust in public decision-making in the Netherlands’ en de conferentie ‘Lobbyen in Nederland’ op woensdag 15 april, duiken we dieper in op het onderwerp lobbyen. Vandaag gaan we verder kijken naar het OESO rapport ‘Lobbyists, Governments and Public Trust’ dat in december vorig jaar gepubliceerd is. Destijds hebben we u op de hoogte gesteld van de belangrijkste conclusies uit het rapport.

In het vorige artikel over het OESO rapport hebben we gekeken naar lobbyen en vertrouwen in overheden. In dit artikel wordt er gekeken naar een aantal mechanismen dat overheden in staat stelt om alle belanghebbenden te betrekken bij besluitvormingsprocessen.

Voor een democratische overheid is het essentieel om transparant te zijn en om geïnformeerde beslissingen te nemen waarbij alle belanghebbenden betrokken zijn. Dit zijn voorwaarden voor een open overheid die gecontroleerd kan worden door de maatschappij. Het vergroot bovendien de betrokkenheid van burgers. Om dit te bewerkstelligen zijn landen op verschillende manieren bezig om transparantie en de inclusiviteit van beslissingsprocessen te verbeteren.

Een voorbeeld hiervan is Burocrazia:diamoci un taglio! (Stop administratieve rompslomp) uit Italië. Dit is een online instrument dat mensen en bedrijven in staat stelt om omslachtige regelgeving te melden en voorstellen te doen voor verbeteringen. Een ander voorbeeld komt uit Nieuw-Zeeland, een initiatief genaamd The Great New Zealand Science Project. In dit project kunnen burgers vertellen wat volgens hen de meest belangrijke wetenschappelijke uitdagingen zijn voor de komende 5-10 jaar voor Nieuw-Zeeland. Op basis hiervan zijn tien projecten gekozen, waar de overheid over vier jaar 133.5 miljoen NZD in infesteert.

Canada is een van de landen die vooruitloopt op dit gebied. De Canadese overheid heeft verschillende instrumenten geïntroduceerd die tot doel hebben om Canadezen te betrekken bij het wetgevingsproces. Zo werd in 2011 het Open Government Initiative gelanceerd. Canadezen kunnen via een website contact zoeken met de overheid om te consulteren over verschillende onderwerpen. Consultaties op de site worden regelmatig geüpdatet. De Canada Gazette roept ondertussen op om mee te doen aan de consultaties. Er wordt bovendien een beschrijving van verwachte veranderingen in de wetgeving gepubliceerd. Hierdoor wordt het wetgevingssysteem transparanter en voorspelbaarder voor individuen en bedrijven.

Om de transparantie te vergroten kan de overheid ook bekendmaken welke organisaties en mensen het wetgevingsproces proberen te beïnvloeden. Ze kunnen bijvoorbeeld bekendmaken wie ze geconsulteerd hebben tijdens het wetgevingsproces: een wetgevende voetafdruk (legislative footprint). Uit een onderzoek van de OECD blijkt dat 88% van de OECD leden een wetgevende voetafdruk ingesteld hebben. Nederland valt hier ook onder. Hier moet wel bij opgemerkt worden dat er veel verschillen kunnen bestaan in de uitwerking van zo’n wetgevende voetafdruk. Zo kunnen er verschillen bestaan in welke informatie er vermeld wordt, bijvoorbeeld wie er geconsulteerd is, wanneer dat gebeurde en welke onderwerpen er zijn besproken. Hoe de wetgevende voetafdruk toegepast wordt in Nederland kunt u binnenkort lezen in ons lobbyrapport.

In het volgende artikel zal er gekeken worden naar verschillende manieren om lobbyen te reguleren.