Amsterdam, 17 november 2015 – Maandag maakte De Nederlandsche Bank (DNB) de speerpunten voor het toezicht van 2016 bekend. Het bestrijden van corruptie door en het verbeteren van integriteit binnen de financiële sector staan hoog op het lijstje van prioriteiten voor 2016. Volgens DNB wordt in de financiële sector nog altijd te weinig gedaan om witwassen, cybercrime en financiering van terroristische organisaties te voorkomen en is bij het risicomanagement van integriteitsschendingen nog een hoop te verbeteren.
In paragraaf 3.1.2 van het document ‘Toezicht Vooruitblik 2016‘, bespreekt DNB het streven naar “De Nederlandse financiële sector [die] integer en transparant [handelt], waarmee zij bijdraagt aan het vertrouwen in de sector”.
Financiële criminaliteit
Bij ruim een derde van de dit jaar door DNB onderzochte banken, verzekeraars, trustkantoren en betaalinstellingen was het inschatten van de risico’s van witwassen, cybercrime en financiering van terroristische organisaties slecht geregeld. “De kwetsbaarheid van de financiële sector voor financiële criminaliteit is onverminderd groot. Het ontbreekt vaak aan basale kennis over de risico’s van dit soort criminaliteit,” zei Frank Eldersen, DNB directeur Integriteit. “Het criminele geld zoekt de zwakste plek op in het systeem, daar waar de minste controle is.”
De mogelijke betrokkenheid van Nederlandse financiële instellingen bij dergelijke criminaliteit is niet alleen zeer schadelijk voor de reputatie van de Nederlandse financiële sector, maar heeft ook maatschappelijk onaanvaardbare gevolgen. In 2016 zal DNB bij instellingen die tekort schieten passende maatregelen doen treffen om integere dienstverlening zeker te stellen. “In het bijzonder worden bij trustkantoren structuren aangepakt die anonimiteit in de hand werken en daarmee het zicht op de herkomst of bestemming van geldstromen belemmeren.”
DNB loopt hiermee vooruit op de implementatie van de Vierde Anti-Witwasrichtlijn, die de komende twee jaar door Nederland geïmplementeerd moet worden. De richtlijn verplicht lidstaten een register bij te houden van uiteindelijk belanghebbenden van bedrijven, stichtingen en andere instellingen. Transparency International ziet dit als belangrijk middel om illegale geldstromen te kunnen opsporen en stopzetten.
Gebrekkig integriteitsrisicomanagement
Bovendien hebben slechts 7 van de 170 instellingen hun risicomanagement op het gebied van integriteit helemaal op orde, aldus DNB. Het gaat er dan bijvoorbeeld het herkennen van mogelijke corruptie door medewerkers van de instellingen en het effectief controleren en aanpakken van sanctiereglementen, mogelijke belangenverstrengelingen en verdachte transacties.
DNB zal daarom komend jaar toezicht op integriteit verscherpen, onder andere door beter geïnformeerd te zijn. Zo kondigt DNB “verdiepende analyses van signalen, trends en patronen op het gebied van integriteitsrisico’s in de financiële sector” aan, alsmede “diepgaande on-site onderzoeken uit bij financiële instellingen.” Ook opent DNB “een klokkenluidersloket voor medewerkers van onder toezicht staande instellingen.”
DNB is met name alert op pensioenfondsen die hun risicoprofiel vergroten, instellingen die onverantwoord hoge integriteitsrisico’s nemen in hun dienstverlening en te verzekeren dat de liquiditeitsportefeuille bij banken primair gebruikt worden als buffer voor het opvangen van onverwachte liquiditeitsuitstromen.
DNB
DNB streeft ernaar zelf ook transparanter te handelen. Het schrijft in de Vooruitblik 2016 “Openstaan voor invloeden van buitenaf is essentieel om te kunnen reageren op de snel veranderende samenleving en financiële sector. Het omgekeerde geldt ook: om helder verantwoording af te kunnen leggen over haar toezicht en om het gedrag van onder toezicht staande instellingen effectief te beïnvloeden, wil DNB transparant en voorspelbaar zijn en zo open mogelijk communiceren.”
DNB zal dit onder andere doen door meer instellingsspecifieke informatie op haar website te plaatsen, en explicieter zijn over de resultaten en effecten van haar toezicht. Ook wil DNB de kwaliteit en de resultaten van haar toezicht inzichtelijk maken door gebruik van key performance indicators en streefwaarden.