Amsterdam, 29 februari 2016 – Vandaag presenteerde de Onderzoeksraad Integriteit Overheid (OIO) haar jaarverslag over 2015. Hun voornaamste conclusie was: “Transparantie over gedaan onderzoek [is] goed voor de organisatie”. 

‘Organisaties reageren verschillend op de conclusies en adviezen van de Onderzoeksraad op basis van onderzoek naar een vermoede misstand. Waar de ene organisatie in het defensief treedt, omarmt de andere ze. Door alleen al intern transparant te zijn, krijgt een organisatie de kans om iets tegenover de geruchten te stellen, en te laten zien dat zij orde op zaken stelt en misstanden opheft. Dan draagt een organisatie ook bij aan een klimaat van het veilig kunnen melden van vermoede misstanden en uiteindelijk aan een integere overheid.’ Dat zegt Frank Kerckhaert, voorzitter van de OIO, in het Jaarverslag 2015 van de Onderzoeksraad Integriteit Overheid.

Wat doet de OIO?

De OIO is een onderzoeks- en adviesorganisatie waar mensen die werkzaam zijn bij het Rijk, de Politie, Defensie, de Gemeenten, de Provincies, de Waterschappen en ZBO’s met een vermoeden van een misstand kunnen melden. Daarbij bestaat de regel dat een melder in eerste instantie binnen de eigen organisatie een melding moet doen. Vindt hij of zij daar geen gehoor, is hij of zij het oneens met de uitkomsten of kan hij of zij de misstand niet intern melden, dan kan hij of zij zich tot de Onderzoeksraad wenden.

In 2015 hebben bij de OIO 44 personen om informatie en/of advies gevraagd. Er liepen vijf onderzoeken naar ontvankelijkheid en vijf onderzoeken zijn in 2015 afgerond. Verder loopt er een onderzoek dat in het voorjaar van 2016 wordt afgerond.

Melder volgen

De uitgebrachte geanonimiseerde adviezen na een melding zijn in het jaarverslag beschreven. Een jaar na een afgerond onderzoek neemt de Onderzoeksraad altijd contact op met de melder om na te gaan of hij (in)direct nadeel heeft ondervonden van zijn melding. In de tussenliggende periode kan de melder uiteraard zelf contact opnemen. Na een jaar wordt ook contact met het bevoegd gezag gezocht om na te gaan of en welke acties zijn ondernomen naar aanleiding van een onderzoek.

Huis voor Klokkenluiders

In het wetsvoorstel Huis voor klokkenluiders wordt de rechtsbescherming van klokkenluiders geregeld door oprichting van een Huis voor klokkenluiders. Het wetsvoorstel beoogt een wettelijk raamwerk te bieden voor de melding van ernstige maatschappelijke misstanden. Daarbij is het doel om in het algemeen belang melding van dergelijke misstanden te stimuleren maar ook om klokkenluiders te beschermen.

Het Huis zal bestaan uit een advies- en onderzoekstak, waartoe het Adviespunt Klokkenluiders en de OIO zullen opgaan in het Huis. Morgen stemt de Senaat over het wetsvoorstel. Het is de bedoeling dat het Huis per 1 juli 2016 zal functioneren.

Hier leest u meer over het Huis.