Amsterdam, 29 maart 2016 – Nederland heeft de afgelopen twee jaar een belangrijke bijdrage geleverd aan het tot stand komen van het FATF Rapport ‘Money Laundering Through the Physical Transportation of Cash‘. Het rapport geeft onder meer aan dat de criminele economie nog steeds vooral ‘cash based’ is. In-, uit- en doorvoer van geld in fysieke vorm is één van de oudste manieren van witwassen die nog steeds veelvuldig gebruikt wordt door de (internationaal) georganiseerde misdaad.

Dergelijk transport in vrachtzendingen en post- en pakketten blijkt tot nu toe vrijwel ongecontroleerd plaats te vinden. Mede op basis van dit onderzoek is in Nederland de aanpak van contante geldstromen geïntensiveerd. Er wordt actief gerechercheerd op contante geldstromen en er is een uniforme wijze van afdoening ontwikkeld, waardoor zaken van geldkoeriers sneller worden afgedaan.

Het grotere aantal zaken levert informatie op die van nut kan zijn voor andere witwaszaken en onderzoeken naar de criminele herkomst of bestemming van de contanten. Daarnaast zijn de maximale boetes op het niet doen van aangifte van liquide middelen bij de Douane verhoogd. Om er voor te zorgen dat op deze vorm van witwassen controle kan worden uitgeoefend werken wij mee aan uitbreiding van de bevoegdheden van Douane autoriteiten om ongebruikelijke transacties die kunnen duiden op witwassen of terrorismefinanciering actief te controleren en aan FIU‟s te melden.

Cash blijft koning

Ondanks de voordelen van niet-cash betalingen blijft contant geld een belangrijke manier om betalingen te verrichten in de gehele wereld. Naar schatting circuleert er 4 biljoen US dollar aan contant geld in de wereld en worden tussen de 46% en 82% van alle transacties contant uitgevoerd. Ook bij criminele activiteiten wordt nog altijd overwegend contant geld gebruikt – hierdoor kunnen sporen die bij elektronische wegen zichtbaar blijven vermeden worden. Geld wordt opgenomen, over de grens vervoerd en weer op de bank gestort in een ander land.

Er zijn geen betrouwbare cijfers over om hoe veel geld er op deze wijze wordt witgewassen, maar vermoedelijk liggen de cijfers tussen de honderden miljarden en één biljoen US dollar per jaar. De meeste landen die hebben deelgenomen aan het rapport hebben aangegeven het idee te hebben dat het een toenemend probleem is.

Het fysiek transporteren van contant geld is niet gelinkt aan een bepaald type misdrijf. Hoewel het door diverse landen gelinkt wordt aan drugssmokkel, geldt dat ook voor andere illegale smokkelwaar, waaronder alcohol, tabak en wapens, en voor andere type misdrijven, zoals belastingfraude, mensensmokkel en terrorismefinanciering. Gebleken is dat route en methode verschillen en afhankelijk zijn van het “criminele besluitvormingsproces” en alle daarbij behorende omstandigheden.

Het bestuderen en begrijpen van dit “criminele besluitvormingsproces” kan helpen met het ontwerpen van controlemechanismen door bevoegde autoriteiten. Het bestuderen van de wijze waarop de unieke valuta van bepaalde landen in en uit stroomt kan bijdragen aan een grondige analyse van potentiële hoge risico routes, witwasnetwerken en nationale risico bewustzijn programma’s.

Eigenschappen en trends

Ondanks de invloed van het “criminele besluitvormingsproces”, zijn er enkele gemeenschappelijke eigenschappen en trends te onderscheiden:

• Het gebruik van fysieke transport van contanten creëert een afstand tussen misdrijf en opbrengst en breekt het audit-spoor;
• De hoeveelheid contanten die via het ruim wordt vervoerd overschrijd in ruime mate wat normaliter door een natuurlijk persoon vervoerd kan worden;
• US dollars, euro, Britse pond, Zwitserse franc etc. zijn de meest stabiele, gebruikte en verhandelbare valuta’s;
• Vaak worden grote coupures gebruikt om de omvang te verbergen;
• Criminelen exploiteren de meldingsplicht mechanismen, in het bijzonder als manier om crimineel verworven contant geld wit te wassen.

Lees het gehele rapport hier.