Amsterdam, 6 juni 2016 – De nieuwe Filipijnse president Rodrigo Duterte zegt dat journalisten die corrupt zijn, een legitiem doelwit vormen om te worden vermoord. Duterte wordt pas op 30 juni officieel benoemd tot president, maar heeft de aanval op criminelen alvast geopend. De Filipijnse president beloofde met behulp van rigide maatregelen binnen een paar maanden een einde te maken aan de problemen op de Filipijnen, zoals criminaliteit, corruptie en armoede. Hij wordt naast zijn rigide uitspraken verdacht van betrokkenheid bij de zogenaamde ‘Davao death squads’, een paramilitaire eenheid die meer dan duizend buitenrechtelijke executies op zijn naam heeft staan.

Op 9 mei jongstleden hebben de Filipijnen een nieuwe president gekozen: de 71-jarige Rodrigo Duterte. Hij staat bekend om zijn seksistische opmerkingen en rigide opvattingen over criminaliteit en corruptie. Duterte is nu nog burgemeester van Davao, een stad in het zuiden van de Filipijnen. Volgens mensenrechtenorganisaties heeft hij al zeker duizend veronderstelde criminelen laten vermoorden door buitenrechtelijke ‘doodseskaders’. Hij geeft ruiterlijk toe zelf bloed aan zijn handen te hebben en trek zich niets aan van mensenrechten of wetten die hem in de weg staan.

Vloeken, beledigen en bedreigen

Schelden is Duterte niet vreemd; hij vloekte geregeld tijdens zijn campagne. Ook liet hij zich meerdere malen seksistisch uit en beledigde hij de paus, in een land waar ruim tachtig procent van de bevolking rooms-katholiek is.

Tevens bedreigde hij drugshandelaars en andere criminelen met moordcommando’s. Zo kondigde hij tijdens de persconferentie aan dat er een beloning oplopend tot 58.000 euro wordt uitgeloofd voor iedere drugscrimineel die dood of levend gevangen wordt genomen. Hij voegde daar nog aan toe dat er genoeg geld is om er honderd te doden.

In een van zijn verkiezingstoespraken zei hij: “Iedereen die in drugs handelt, jullie klootzakken, ik zal jullie echt vermoorden. Ik heb geen geduld. Er is geen middenweg. Of jullie vermoorden mij, of ik vermoord jullie, idioten.” Corrupte journalisten vormen wat hem betreft geen uitzondering. “Als je een klootzak bent, ben je niet uitgezonderd van liquidatie, alleen omdat je journalist bent.” De Filipijnse bevolking heeft hem de bijnaam ‘De Bestraffer’ gegeven.

Filipijnse journalisten in levensgevaar

De Filipijnen behoort tot een van de gevaarlijkste landen voor journalisten ter wereld. Volgens de Filipijnse vereniging voor journalisten zijn er sinds 1986 al 176 journalisten vermoord. Volgens Duterte heeft een deel van de vele journalisten die vermoord zijn in het land zich schuldig gemaakt aan corruptie. Ze zijn volgens hem vermoord toen ze zich tegen hun omkopers keerden.

Een van de voorbeelden die Duterte aanhaalde is de moord op Jun Pala, een journalist en politicus die in 2003 werd vermoord in Davao. Duterte was daar twintig jaar burgemeester en Pala liet zich vaak kritisch uit over Duterte. “Ik wil de herinnering aan hem niet tekortdoen, maar hij was een verrotte klootzak. Hij verdiende het.”

Journalisten in de Filippijnen lopen zoveel gevaar dat ze zichzelf tegenwoordig bewapenen om hun vak te kunnen blijven uitoefenen. De meesten zijn dit gaan doen na een aanslag in 2009 in Maquindanoa waar 32 journalisten in één massamoord om het leven werden gebracht. De verziekte politieke sfeer in het land maakt werken zonder wapen te gevaarlijk.

Filipijnse maatschappij buik vol van corruptie

In 2013 gingen tienduizenden Filipijnen de straat op om te protesteren tegen corruptie. Ze eisten dat een ontwikkelingsfonds dat parlementsleden in staat stelde belastinggeld vrij te maken voor projecten in hun eigen kiesdistricten wordt opgedoekt. Dit naar aanleiding van een onderzoek dat uitwees dat in de afgelopen drie jaar ruim honderd miljoen euro naar twijfelachtige hulporganisaties en spookprojecten is gegaan. Het geld verdween uiteindelijk meestal in de zakken van politici.

Al vroeg in de verkiezingsstrijd bleek dat de 71-jarige Duterte favoriet was. NOS-correspondent Michel Maas geeft aan dat de mensen de heersende politieke elite beu zijn, welke tientallen jaren niets heeft gedaan aan de alomtegenwoordige corruptie. “Duterte heeft een plan waar de armen van moeten profiteren en armoedebestrijding gaat de mensen meer aan het hart dan mensenrechten.”

Er heerst veel ontevredenheid onder het volk wat betreft de situatie in het land. De mensen zijn ervan overtuigd dat het slecht gaat met de Filipijnen en willen een leider die de toenemende misdaad aanpakt en corruptie genadeloos de nek omdraait. Dertig jaar nadat het Filipijnse volk dictator Marcos verdreef en een democratie kreeg, lijkt het erop dat er weer behoefte is aan een krachtige leider en omarmt het volk een president met lak aan de rechtsstaat. Het volk heeft gekozen voor een president die heeft aangekondigd het parlement te laten sluiten als afgevaardigden corrupt zijn of hem in de weg lopen. Het doet de vraag rijzen wie de wetten zal maken in de Filipijnen. In het geval de nieuwe president Rodrigo Duterte dit alleen gaat doen, dan kan men  eenzelfde situatie verwachten als onder de dictatuur van Marcos.