Amsterdam, 27 juli 2016 – In mei jl. publiceerde het International Monetair Fonds (IMF) de IMF Staff Discussion Note ‘Corruption: costs and mitigating strategies‘. De organisatie signaleert dat corruptie een van de meest besproken wereldproblemen van dit moment is en in vrijwel alle landen de voorpagina’s haalt. De organisatie hoopt bij te dragen aan het debat door de macro-economische relevantie van corruptie te onderstrepen en enkele strategieën om corruptie in te perken aan te reiken. Hieronder volgt een weergave van de belangrijkste bevindingen van dit rapport.  

Het IMF signaleert dat het aanpakken van corruptie steeds urgenter wordt. Dit komt doordat staten last hebben van stagnatie in groei en toename van de werkeloosheid enerzijds, en groei van morele verontwaardiging vanwege aan het licht gekomen grote corruptiezaken anderzijds. Ook bestaat er een groeiende consensus dat corruptie een “macro-kritiek” verschijnsel is, dat wil zeggen dat het inclusieve economische groei enorm kan ondermijnen. De urgentie corruptie aan te pakken bestaat bovendien wereldwijd, omdat corruptie een probleem is dat zowel ontwikkelde landen als ontwikkelingslanden raakt.

Corruptie en de gevolgen

Het rapport focust op corruptie waarbij sprake is van misbruik van (publieke) macht voor persoonlijk gewin. Hoewel corruptie vaak begrepen wordt als een misdrijf waarbij een transactie plaatsvindt (door bijvoorbeeld betaling van steekpenningen), kan het zich ook manifesteren in machtige netwerken tussen het bedrijfsleven en de overheid, waarbij het effect is dat publieke macht wordt geprivatiseerd.

Corruptie kan de mogelijkheden die een staat heeft om inclusieve economische groei te bewerkstelligen op diverse gebieden ondermijnen. Gedacht kan worden aan bepaalde belangrijke indicatoren van economische prestaties, waaronder financiële stabiliteit op macro niveau, investeringen, concentratie van menselijk kapitaal en productiviteit. Bovendien, wanneer corruptie systemisch van aard is en bijna alle staatsfuncties aantast, kan dit het vertrouwen in de overheid dermate aantasten, dat het leidt tot geweld, burgeroorlog of internationaal gewapende conflicten, met alle desastreuze sociale en economische gevolgen van dien.

Anti-corruptie strategieën staten

Hoewel het ontwikkelen en implementeren van een anti-corruptie strategie op diverse onderdelen van het staatsapparaat veranderingen vraagt, is het de ervaring van het IMF dat er bepaalde onderdelen zijn die prioriteit hebben. Met name transparantie, de rechtsstaat en het economische hervormingsbeleid dat toeziet op het wegnemen van de regeldruk zijn hier voorbeelden van. Misschien nog wel het allerbelangrijkst echter, is het bewerkstelligen van effectieve instituties. Hoewel het opbouwen van instituties een tijdrovend en complex proces is, waarbij veel elementen komen kijken die misschien niet in beleid te vatten zijn, is het doel ervan duidelijk: het ontwikkelen van een competent civiel apparaat, dat er trots op is onafhankelijk te zijn van private invloeden en publieke bemoeizucht.

Lees het hele rapport via deze link.