Amsterdam, 29 augustus 2016 – Vandaag kopte FD met het stuk ‘Silicon Valley waarschuwt Nederland om fiscaal klimaat‘. De krant doelt hiermee op een brief die op 16 mei jl. aan premier Rutte en ministers Dijsselbloem, Kamp, Ploumen en staatssecretaris Wiebes is gestuurd door de Tax Directors Group van Silicon Valley. In de lobbybrief waarschuwen de Amerikaanse bedrijven ervoor dat de aanpak van belastingontwijking door multinationals er niet toe leidt dat het aantrekkelijke fiscale vestigingsklimaat voor Amerikaanse investeerders verloren gaat.
De lobbybrief is een reactie op de uitnodiging van premier Mark Rutte tijdens zijn bezoek aan de Valley in februari jl. om input te geven op het vestigingsklimaat in Nederland. De bedrijven geven aan dat wanneer zij minder mogelijkheden krijgen om afspraken te maken met de Belastingdienst (de zogenaamde tax rulings), dat zou leiden tot meer onzekerheid. Daardoor zou Nederland minder aantrekkelijk zijn voor investeerders vanuit de VS. Ook bespreekt de brief de wenselijkheid van de afwezigheid van bronbelasting rente & royalties en verlaging vennootschapsbelastingtarief tot onder 20%.
Gunstig vestigingsklimaat
Interessant is de passage waarin wordt aangegeven wat op dit moment de gunstige aspecten van het Nederlandse vestigingsklimaat zijn. Voordat ze het hebben over onze centrale ligging, politieke stabiliteit of de goede infrastructuur, gaan de bedrijven eerst in op wat zij Nederland allemaal gebracht hebben. Zo zouden bedrijven uit de VS zorgen voor werkgelegenheid (450.000 banen) en daarmee bijdragen aan ons Bruto Buitenlands Product (bijna 5%).
Vervolgens worden in de lobbybrief 7 belastingmaatregelen genoemd die dit gunstige klimaat bevorderen:
- toegankelijkheid van de Belastingdienst;
- de mogelijkheid tax rulings te krijgen om zekerheid te hebben over de belastingpositie;
- het gunstige deelnemingsvrijstellingstarief;
- het wijde netwerk aan belastingverdragen (Nederland heeft relatief veel verdragen met andere landen op het gebied van (voorkomen van dubbele) belastingen);
- het ontbreken van bronbelasting op (uitgaande) rente en royalty’s;
- de 30% belastingregeling van expats; en
- de aftrek van Onderzoek en Ontwikkeling (R&D) gerelateerde activiteiten (innovatie box en de Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk).
De bedrijven raadden de Nederlandse overheid aan de pros en contras zorgvuldig af te wegen voordat veranderingen doorgevoerd worden aan deze set maatregelen. Zeker de onderzoeken van de Europese Commissie naar de vraag of de Nederlandse tax rulings misschien ongeoorloofde staatssteun inhouden, leiden tot onzekerheid en hebben dus een negatieve impact op het Nederlandse vestigingsklimaat. Als er geen redelijke alternatieven komen zal dit resulteren in het verlies van banen en investeringen, voorspellen de schrijvers van de lobbybrief.
Als er al veranderingen komen, vragen de bedrijven bestaande afspraken gedurende een bepaalde periode te handhaven. En dat leidt bovendien tot de mogelijkheid onze concurrentiekracht op dit onderwerp te verbeteren. Verderop in de brief worden enkele mogelijke verbeteringen naar voren gebracht.
Staatssecretaris Wiebes (VVD) zei in een reactie dat hij ervoor wil zorgen dat Nederland ook in de toekomst een aantrekkelijk vestigingsklimaat blijft voor multinationals en andere bedrijven. Toch heeft hij ook aangegeven actief te willen meewerken aan het aanpakken van belastingontwijking. Op Prinsjesdag (20 september a.s.) zal hij bekendmaken hoe hij deze ogenschijnlijk tegenstrijdige doelstellingen zal realiseren.
Een sterke lobby
Deze brief geeft inzicht in de wijze waarop de lobby vanuit het bedrijfsleven gevoerd kan worden. De brief is gepubliceerd op de website van de Tax Directors Group, waarmee de lobbyisten in ieder geval transparant gehandeld hebben. Het is de vraag echter, of dit voor de Nederlandse zijde ook geldt.
De reden waarom de brief nu pas in de krant is verschenen en alsnog de voorpagina haalt, doet vermoeden dat er vanuit het kabinet niet veel ruchtbaarheid aan gegeven is ten tijde van ontvangst van het schrijven. Dit is extra opvallend, nu er vlak voor de zomer bijzonder veel aandacht is geweest voor diverse belastingdossiers. Het is zeker dat diverse Tweede Kamerleden kritische vragen gesteld zouden hebben over de in de brief genoemde argumenten en wensen van de Amerikaanse bedrijven.
Actieve openheid vanuit de overheid over dergelijke sterke invloeden van buitenaf is noodzakelijk. Er worden immers in deze lobbybrief voorspellingen gedaan over krachten die van invloed zijn op bijna 5% van ons BBP en daarmee grote impact zouden kunnen maken op de Nederlandse welvaart. Het is juist daarom ook goed mogelijk dat de brief bepaald beleid beïnvloed heeft, hetgeen meebrengt dat hierover tijdig openheid van zaken gegeven wordt en verantwoording over afgelegd wordt.
Bovendien worden rechtstreekse aanbevelingen gedaan hoe Nederland zich in bepaalde politieke processen zou moeten opstellen. Zo zou Nederland “the legitimacy of the UK DPT” ter discussie moeten stellen (een maatregel waarmee de belastingdienst van het Verenigd Koninkrijk alsnog een aanslag van 25% opleggen aan buitenlandse dochterbedrijven over winst die volgens hen ten onrechte niet is opgegeven in het Verenigd Koninkrijk) en druk blijven uitoefenen op de Europese Commissie in het hoger beroep in de Starbucks-zaak (“We encourage the Netherlands government to continue to press for a resolution of the State aid investigation (…)”).
Een ander opvallend detail is dat volgens de website van de Tax Directors Group in 2016 maar één brief aan een regering/minister gestuurd is door de Group. Er zijn bijvoorbeeld geen vergelijkbare brieven gestuurd aan andere (toen nog) EU landen, zoals Ierland, België, het VK of Luxemburg.