Amsterdam, 24 oktober 2016 – Vandaag lanceert Transparency International Nederland (TI-NL) TRAC: haar eerste indexering van Nederlandse bedrijven met betrekking tot transparantie van hun publieke rapportages. Die transparantie ziet met name op aan corruptie gerelateerde documenten, zoals een code of conduct, klokkenluidersbescherming en anti-corruptie trainingen.

Met het TRAC rapport – Transparency in Corporate Reporting – heeft TI-NL geanalyseerd welke praktijken en tekortkomingen in Nederland bestaan ten aanzien van het publiek rapporteren van aan corruptie gerelateerde informatie door het bedrijfsleven. Want hoewel Nederland altijd hoog scoort op de Corruption Perception Index van Transparency International, geldt dit niet noodzakelijk voor de landen waar ons bedrijfsleven actief is. Nederlandse bedrijven zijn goed voor 3.1 % van ‘s werelds export. Hierdoor hebben Nederlandse bedrijven te maken met landen van de top tot de hekkensluiters van de CPI.

De OESO heeft geconcludeerd dat omkoping in internationale zakelijke transacties een “widespread phenomenon” is. Dit is schadelijk, niet alleen vanwege morele of politieke onwenselijkheid, maar ook omdat het good governance, economische ontwikkeling en een gelijk speelveld verstoort. Corruptie is bovendien schadelijk voor de maatschappij waarin het plaatsvindt en voor het vertrouwen in publieke instituties en bedrijven. Een Eurobarometer uit 2014 op het gebied van corruptie van de Europese Commissie toont aan dat 81% van de Europeanen geloofde dat er te nauwe links zijn tussen bedrijfsleven en politiek en 67% was het eens met de stelling dat corruptie onderdeel uitmaakt van de bedrijfscultuur in hun land.

Het meten van transparantie van bedrijfsrapportages over aan corruptie gerelateerde issues kan gezien worden als een graadmeter hoe bedrijven omgaan met corruptie. Door de indexering van de analyse hoopt TI bedrijven te stimuleren verdere maatregelen te nemen om corruptie in hun operaties uit te bannen, onder het toeziend oog van de maatschappij en stakeholders. Door transparant te rapporteren leggen bedrijven verantwoording af over hun bijdrage aan de strijd tegen corruptie.

Hoewel een uitgebreide publieke rapportage natuurlijk niet zeker stelt dat een bedrijf zich niet inlaat met corrupte transacties, is het wel een sterke indicator. Hierbij heeft TI-NL drie dimensies van externe rapportage geanalyseerd.

1. RAPPORTAGE OVER ANTI-CORRUPTIE PROGRAMMA’S

Laat zien:

• Welke primaire preventieve maatregelen tegen corruptie binnen een bedrijf bestaan
• De bereidheid van een bedrijf om corruptie te bestrijden (commitment)

2. TRANSPARANTIE ORGANISATIE

Is noodzakelijk voor:

• Transparante bedrijfsstructuur – begrip over hoe een bedrijf in elkaar steekt
• Transparantie handelen binnen bedrijfsstructuur – verantwoording

3. RAPPORTAGE PER LAND (COUNTRY-BY-COUNTRY)

Zodat burgers, investeerders en maatschappelijk middenveld kunnen monitoren:

• Welke bedrijven in hun land opereren of aanwezig zijn – verantwoording
• Wat een bedrijf bijdraagt aan belastingen en welke andere betalingen aan overheden worden gedaan

Conclusies TRAC rapport

Totale Index resultaat

Gemiddelde score grote bedrijven 5.1/10

Gemiddelde score MKB 4.3/10

• Veel bedrijven rapporteren over hun anti-corruptie programma’s, maar niet of nauwelijks over holdings en financiële kerncijfers voor elk land waarin geopereerd wordt.
• Nederlandse bedrijven scoren relatief hoog in vergelijking met bedrijven in wereldwijde TRAC rapporten (4.8 vs. 3.8 van de 10).
• Met een gemiddelde score van slechts 1.5 van de 10 in de ‘country-by-country’ dimensie, is daar nog veel winst te behalen. Toch is het gemiddelde ruimschoots beter dan het wereldwijde gemiddelde van 0.6.

Anti-corruptie programma’s

Gemiddelde score grote bedrijven 8.0/10

Gemiddelde score MKB 4.0/10

• Alle bedrijven hebben klokkenluidersbeschermingsregelingen.
• De meeste bedrijven laten hun bereidheid zien zich aan relevante wetgeving te houden, inclusief anti-corruptie wetgeving.
• Grote bedrijven ontplooien meer (geformaliseerde) anti-corruptie initiatieven dan het MKB.
• Iets minder dan de helft van de bedrijven verbiedt faciliterende betalingen expliciet.
• Training en monitoren van anti-corruptie programma’s schiet nog tekort.
• Akzo Nobel, KPN en Unilever scoren 100% in deze dimensie.

Transparantie organisatie

Gemiddelde score grote bedrijven 6.1/10

Gemiddelde score MKB 6.5/10

• Veel bedrijven rapporteren alleen over volledig geconsolideerde holdings, waardoor de standaard van TI – waarbij over alle dochterbedrijven, inclusief niet volledig geconsolideerde holdings (bijvoorbeeld joint ventures), gerapporteerd moet worden – niet gehaald wordt.
• Eurocommercial properties, RELX en Boskalis scoren 100% in deze dimensie.

Country-by-Country rapportage

Gemiddelde score grote bedrijven 1.2/10

Gemiddelde score MKB 2.4/10

• De meeste bedrijven rapporteren alleen financiële informatie over een selectie van landen of regio’s.
• Meer dan twee derde van de bedrijven scoort 10% of lager – 10 bedrijven scoren 0%.
• Gegevens over kapitaaluitgaven en gemeenschapsbijdragen worden het minst gerapporteerd met betrekking tot individuele landen, terwijl over omzet, onbelast inkomen en inkomstenbelasting het meest gerapporteerd worden.
• Geen enkel bedrijf scoort 100%. KPN scoort het beste met 80%, gevolgd door Wereldhave en Flowtraders met 60%, en ING en NN Group met respectievelijk 57% en 51%.

Methodologie en data

FOCUS OP PUBLIEKE RAPPORTAGES:

• Laat de bereidheid van bedrijven zien corruptie te bestrijden
• Maakt gelijke en objectieve evaluatie mogelijk, ongeacht van medewerking bedrijf
• Draagt bij aan publieke verantwoording bedrijven

BETROKKENHEID PRIVATE SECTOR:

• Bedrijven ontvangen de methodologie van tevoren en worden uitgenodigd feedback te geven op de eerste resultaten

DATA VERZAMELEN:

• Bureau onderzoek – websites bedrijven en relevante links (o.a. jaarrapportages)
• Data verificatie door bedrijven zelf en kans verbeteringen aan te brengen

RANKINGS:

• Een transparantie index voor grote bedrijven en MKB
• Drie separate indexen voor de geëvalueerde dimensies: anti-corruptie programma’s, transparantie van de organisatie en country-by-country reporting.

Het rapport is gebaseerd op data die tussen mei en augustus 2016. Het is mogelijk dat bedrijven na die datum nog gegevens hebben gerapporteerd; die zijn in dit onderzoek niet meegenomen. TI-NL heeft niet de juistheid of kwaliteit van de gepubliceerde informatie niet geanalyseerd; enkel de aan- of afwezigheid ervan. Analyse van de inhoud van de aangetroffen informatie is onderwerp voor nader onderzoek.

Voor verdere informatie omtrent de methodologie, kunt u deze link bekijken.

U kunt het rapport hier downloaden: TRAC Rapport Transparency International Nederland 2016