Amsterdam, 27 december 2016 – Het Braziliaanse bouwconcern Odebrecht, heeft in de Verenigde Staten toegegeven dat het ambtenaren heeft omgekocht om opdrachten veilig te stellen. Odebrecht krijgt samen met dochterbedrijf Braskem van de Braziliaanse en Amerikaanse autoriteiten een totaalboete van €3,35 miljard vanwege betrokkenheid bij het grote omkoopschandaal rond staatsolieconcern Petrobras.
Autoriteiten
Volgens de autoriteiten in Brazilië, de Verenigde Staten en Zwitserland, zijn Odebrecht en Braskem schuldig aan het omkopen van managers van Petrobras in ruil voor contracten. Odebrecht en Braskem zouden schuld erkend hebben. De omkoopzaak bij Petrobras, ook wel bekend als Operatie Car Wash, is de grootste ooit in Brazilië. Ook het Nederlandse SBM Offshore is in de affaire verwikkeld. Managers van Odebrecht zouden nu een deal hebben gesloten om samen te werken in het onderzoek naar Petrobras. Odebrecht is akkoord gegaan een boete te betalen van tenminste €2,5 miljard en Braskem van €916 miljoen voor wereldwijde omkoping. Het Amerikaanse Ministerie van Justitie zei dat het de grootste buitenlandse omkopingszaak ooit is.
Vorig jaar verontschuldigde het bedrijf zich voor de betrokkenheid bij corruptieschandalen die toen leidde tot de arrestatie van een topman van Odebrecht. Hij werd opgepakt in verband met de Petrobraszaak en werd veroordeeld tot negentien jaar cel voor de betaling van bijna €29 miljoen aan steekpenningen aan ambtenaren van Petrobras.
‘Afdeling van omkoping’
US adjunct-procureur-generaal, Sung-Hee Suh, zei: “Odebrecht en Braskem gebruikte een verborgen maar volledig functionerende business unit – een ‘afdeling van omkoping,’ bij wijze van spreken – dat systematisch honderden miljoenen dollars betaalde aan corrupte overheidsfunctionarissen in landen in drie continenten.”
De Amerikaanse autoriteiten stelde dat Odebrecht vanaf 2001, en voor de duur van meer dan een decennium, €755 miljoen aan steekpenningen heeft betaald aan overheidsfunctionarissen, hun agenten en politieke partijen in verschillende landen, om zakelijke contracten en opdrachten binnen te halen. Braskem nam deel aan de regeling tussen 2006 en 2014, en betaalden volgens de Amerikaanse autoriteiten ongeveer €240 miljoen aan het ‘omkopingssysteem’ van Odebrecht.
“Het crimineel gedrag werd geregisseerd door de hoogste niveaus van het bedrijf, met het smeergeld betaald via een complex netwerk van lege vennootschappen, off-book transacties en off-shore bankrekeningen”, aldus het Amerikaanse Ministerie van Justitie.
Het geld zou zijn gebruikt om politici en hun partijen in Brazilië om te kopen, alsmede voor het omkopen van ambtenaren van Petrobras. Volgens het Amerikaanse Ministerie van Justitie was het resultaat van de omkoping dat Braskem goedkope aanbiedingen kreeg bij de aankoop van materialen van Petrobras, dat het contracten verkreeg bij Petrobras, en dat het ‘sweetheart’ belastingdeals in Brazilië ontving.
Oproep Transparency International aan 11 landen
Transparency International roept de nationale openbare aanklagers van 9 Latijns-Amerikaanse landen en twee Afrikaanse landen op om het bewijsmateriaal in hun schikking met Odebrecht ter waarde van €2,5 miljard te delen met andere landen. Deze informatie kan gebruikt worden om onderzoek te doen naar degenen die steekpenningen hebben geaccepteerd en Odebrecht hebben toegestaan om op deze manier business te stelen van hun concurrenten in 11 landen.
De schikking bereikt tussen de aanklagers en Odebrecht schijnt licht op wereldwijde constructies van corruptie, en stelt een financieel netwerk bloot waarbij lege vennootschappen zijn gebruikt om meer dan 780 miljoen aan steekpenningen aan corruptie overheidsfunctionarissen, politieke partijen en hun leiders weg te sluizen in Angola, Argentinië, Colombia, de Dominicaanse Republiek, Ecuador, Guatemala, Mexico, Mozambique, Panama, Peru en Venezuela.
“De autoriteiten in deze landen moeten nu in actie komen met deze informatie. Er mag geen straffeloosheid voor omkoping zijn. Het bewijs moet worden gedeeld en de schuldigen moeten voor de rechter worden gebracht”, aldus de voorzitter van Transparency International, José Ugáz.
Ugaz voegde hier aan toe dat de aanklagers uit deze 11 landen moeten samenwerken in een gemeenschappelijk onderzoeksteam, zoals aanbevolen door het Verdrag van de Verenigde Naties tegen corruptie, om zo hun werk effectiever te maken.
Nu aanklagers in Brazilië, de Verenigde Staten en Zwitserland hun deel hebben gedaan in het sluiten van een definitieve schikking in deze wereldwijde strafzaak, is het tijd voor andere landen om in actie te komen en te voorkomen dat Odebrecht en de hoge ambtenaren betrokken in de omkopingszaak ongestraft weg kunnen komen.