Amsterdam, 6 januari 2017 – De openbaar aanklager in Milaan wil Royal Dutch Shell vervolgen voor een omkopingsschandaal in Nigeria. Vier voormalige managers van Shell en elf (voormalige) medewerkers van het Italiaanse semi-publieke oliebedrijf Eni worden genoemd in het onderzoek. Het vermeende omkopingsschandaal betreft de aankoop van exploitatierechten voor offshore olieveld OPL 245 in Nigeria. Vermoedelijk is een deel van het aankoopbedrag in handen van een Nigeriaanse oud-minister gekomen.
Aankoop olieveld OPL 245
In 2011 kochten Shell en Eni samen de olieconcessie OPL 245 van de Nigeriaanse overheid voor meer dan 1,1 miljard dollar. Dit is het grootste olieveld van Afrika, dat naar schatting meer dan 9 miljard vaten aan ruwe olie bevat. Shell en Eni worden ervan verdacht een deel van de aankoopsom te hebben doorgesluisd aan de vorige eigenaar van OPL 245, Malabu Oil & Gas Ltd.
Malabu is vermoedelijk het bedrijf van Dan Etete, een voormalig Minister van Olie in Nigeria. In 1998, ten tijde van Etete’s ministerschap, kocht Malabu het olieveld voor 20 miljoen dollar, een zeer lage prijs. De Nigeriaanse krant Premium Times rapporteert dat Etete een fictief personage genaamd Kwekwe Amafegha gebruikte om 30% van de aandelen in Malabu te beheren. Dit is een overtreding van de Nigeriaanse wetgeving.
Nigeriaanse oud-minister gezocht
De Nigeriaanse Commissie voor Economische en Financiële Misdaden (NEFCC) is op zoek naar de gevluchte Etete. Hij wordt verdacht van witwassen en fraude in Italië en Nigeria. Er wordt ook onderzoek naar hem gedaan in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.
Shell ontkent alle aantijgingen en verklaarde aan de Nigeriaanse overheid te hebben betaald, zonder te weten dat het geld naar Etete zou vloeien. Het Nederlandse duurzaamheidsplatform OneWorld spreekt dit tegen: zij vermoeden dat Shell op de hoogte was van en meedeed aan een ingewikkelde financiële constructie zodat het bedrijf de exploitatierechten kon veiligstellen. Shell zou in eerdere jaren voor meerdere miljoenen hebben geïnvesteerd in OPL 245. Ook schrijft OneWorld dat documenten gepubliceerd door WikiLeaks aantonen dat Shell contacten heeft in alle relevante Nigeriaanse ministeries.
Corruptie in Nigeria
Nigeria is de grootste economie van Afrika en de twee na grootste olieproducent van het continent. Het land is berucht om haar wijdverspreide corruptie en scoort slecht in de indicatoren van Transparency International. Zo scoort het 26 uit de 100 punten in de Corruption Perceptions Index, waarmee het op de 136ste plaats van de wereldwijde ranglijst komt te staan. Ook denkt de overgrote meerderheid van de bevolking dat corruptie is verergerd tussen 2011 en 2013.
De Amerikaanse minister John Kerry sprak tijdens een bezoek aan Nigeria in 2016 nog over het belang van corruptiebestrijding. Hij noemde corruptie een belangrijke oorzaak voor terrorisme. Terreurgroep Boko Haram zorgt voor veel geweld en onrust in Nigeria: meer dan 20.000 mensen zijn vermoord en minstens 2 miljoen mensen zijn gedwongen op de vlucht geslagen. President Buhari heeft verklaard corruptiebestrijding en het verslaan van Boko Haram als hoge prioriteit te zien.
Door Gabriëlle Smith