Amsterdam, 21 maart 2017 – Bij Global Laundromat, een wereldwijd netwerk voor het witwassen van geld van de Russische onderwereld, zouden vele grote banken al dan niet bewust betrokken zijn geweest. Dit meldt The Guardian op basis van documenten van een groep samenwerkende onderzoeksjournalisten – de Organized Crime & Corruption Reporting Project (OCCRP), die ook de Panama Papers publiceerde. Uit de documenten zou blijken dat tussen 2010 en 2014 ten minste €19 miljard vanuit Rusland werd witgewassen via accounts van buitenlandse banken, waaronder in ieder geval een Nederlandse bank.
De documenten leggen witwaspraktijken tussen 2011 en 2014 in 70.000 transacties bloot. In totaal zou het om €19 miljard gaan, schrijft de Britse krant The Guardian. Het daadwerkelijke bedrag zou volgens de detectives echter veel hoger liggen en zou zomaar €80 miljard kunnen zijn. De geldstromen worden gelinkt aan een netwerk genaamd ‘Global Laundromat‘ ofwel de ‘wereldwijde wasmachine’. Circa 500 mensen worden verdacht van betrokkenheid, onder wie functionarissen van de Russische geheime dienst FSB, oligarchen en bankiers.
Transacties via Britse, Amerikaanse en Nederlandse banken
Van de 70.000 transacties liepen bijna 2000 transacties via Britse banken waaronder HSBC, Royal Bank of Scotland, Lloyds en Barclays, waarbij de laatste gebruikt zou zijn om €540 miljoen via een tak van de bank in Hongkong wit te wassen. Bijna 2000 transacties zouden via in totaal 373 Amerikaanse banken zijn gegaan. In de documenten wordt ook de in Nederland gevestigde Amsterdam Trade Bank (ATB) genoemd waar mogelijk €32 werd witgewassen. Verder zou ING Groep NV ook in de documenten staan met een bedrag van ruim €2,2 miljoen dat via de ING zou zijn witgewassen. Via de Danske Bank uit Denemarken zou het meeste geld zijn witgewassen, nl. ruim €1,1 miljard, gevolgd door Bank of China met zo’n €665 miljoen.
Global Laundromat gebruikte brievenbusfirma’s
Om geld uit Rusland te verplaatsen werden naar verluidt twee entiteiten gebruikt die zogenaamd geld zouden hebben geleend aan elkaar, ondertekend door Russische zakenbedrijven. Volgens The Guardian zou een bankinstantie dan standaard de Russische bedrijven toestemming verlenen om geld over te maken naar een rekening in Moldavië bij de Moldindconbank. Het geld werd dan doorgesluisd binnen de EU door het vanuit Moldavië over te maken naar tal van banken met een brievenbusfirma als uiteindelijke bestemming. Daar kon het dan als witgewassen geld gebruikt worden.
Stop het schaduwbankieren en de brievenbuseconomie
De openbaring dat miljarden euro’s aan Russisch crimineel geld zijn witgewassen via banken en brievenbusfirma’s in Europa toont de dringende noodzaak voor de EU om het voortbestaan van anonieme lege vennootschappen te beëindigen. De vermeende witgewassen €19 miljard via het wereldwijde netwerk van Global Laundromat is een geduchte herinnering aan de noodzaak van openbare UBO-registers met de werkelijke eigenaren van bedrijven en trusts, om zo de anonieme lege vennootschappen waar corrupt geld doorheen stroomt uit te kunnen schakelen.
Op dit moment onderhandelt de EU om dergelijke openbare registers al dan niet in te voeren, maar de lidstaten houden verdere transparantie tegen. Gelukkig heeft het Europees Parlement wel ten gunste van transparantie gestemd en starten de onderhandelingen tussen de lidstaten en het Europees Parlement vandaag. Op dit moment heeft de EU een unieke kans om transparantie te introduceren die deze vorm van witwassen, waarbij Europese bedrijven en banken worden gebruikt om crimineel geld te verbergen, kan stoppen. Maar Nederland moet zich nu uitspreken om ervoor te zorgen dat dit gebeurt.
Transparantie rondom de uiteindelijke belanghebbenden van bedrijven is de sleutel voor anti-corruptie-organisaties en wetshandhavingsinstanties in de hele wereld om de wereldwijde geldstromen op te kunnen sporen, te kunnen volgen en potentiële gevallen van corruptie af te schrikken. Transparency International Nederland roept op tot openbare registers met economische eigendomsinformatie.