Amsterdam, 4 april 2017– Één jaar na de onthullingen uit de Panama Papers heeft Nederland nog veel werk te verrichten om grootschalige internationale witwasconstructies en ongeoorloofde praktijken van belastingontduiking effectief te kunnen bestrijden. Dit is met name het geval als het gaat om offshore constructies die de eigenaar in staat stellen zijn identiteit en zakelijke transacties te verbergen. Dat blijkt uit een nieuw onderzoeksrapport van Transparency International Nederland (TI-NL) getiteld ‘Behind The Scenes: Beneficial Ownership Transparency in the Netherlands’.

Uit het onderzoeksrapport blijkt dat Nederland weliswaar een relatief goed inzicht heeft in algemene witwasrisico’s. Risico’s gerelateerd aan de uiteindelijke belanghebbende (oftewel ultimate beneficial owner – UBO) achter offshore constructies zijn echter vooralsnog zowel in regelgeving als in de praktijk onvoldoende in kaart gebracht. Nederland scoort slecht in vergelijking met vijf andere EU-landen wat betreft UBO-transparantie. Om aan internationale standaarden rondom UBO-transparantie te kunnen voldoen, moet Nederland er niet alleen voor zorgen dat wetgeving wordt aangepast. Er moet ook een integrale, nationale risicoanalyse plaatsvinden die de specifieke UBO-problematiek betrekt, naar gerelateerde toekomstige risico’s kijkt en de effectiviteit van de regelgeving in de praktijk doorlicht.

“Het is belangrijk dat Nederland UBO-gerelateerde risico’s serieus neemt en grondig analyseert. Nederland heeft vanwege haar positie als één van de meest belangrijke globale financiële centra een bijzondere verantwoordelijkheid op dit gebied”, zegt TI-NL medewerker Fritz Streiff.

91 van 100 multinationals met brievenbusfirma in Nederland

Er vloeien jaarlijks ongekend hoge bedragen door de Nederlandse bancaire sector. Maar liefst 91 van 100 van de grootste multinationals heeft een Nederlandse vennootschap zonder noemenswaardige economische activiteiten in Nederland. In verhouding tot de economie is de Nederlandse bankensector relatief groot. Zo bedraagt de som van de balansen van banken bijna vier keer het bruto nationaal inkomen (banking assets to GDP ratio) met 397% in 2014. Nederland heeft hiermee relatief gezien één van de grootste bankensectoren ter wereld.

Zo laat het onderzoeksrapport zien dat de UBO-problematiek op dit moment onvoldoende aandacht krijgt in huidige regelgeving, beleid en praktijk. Het rapport constateert daarnaast een grote tekortkoming in het feit dat er in Nederland nog steeds geen integrale, nationale risicoanalyse van witwasrisico’s heeft plaats gevonden. Ook bekritiseert het rapport het feit dat de mogelijk problematische positie van buitenlandse trusts door de overheid tot nu toe wordt genegeerd en dat fraudegevoelige aandelen aan toonder nog steeds bestaan.

In het kader van de implementatie van de vierde Europese anti-witwasrichtlijn is nieuwe wetgeving in de maak, zoals een UBO-register en aangescherpte regels in de Wet ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme (Wwft). Het onderzoeksrapport verwelkomt deze stappen, maar toont ook tekortkomingen in de toekomstige plannen.

Belangrijkste aanbevelingen

Het rapport geeft elf specifieke aanbevelingen voor Nederlandse, Europese en internationale beleidsmakers en wetgevers. De meest belangrijke aanbevelingen zijn:

• Om te voorkomen dat kwaadwillenden onder de radar blijven, moet de Nederlandse wetgever een nieuwe UBO-definitie invoeren: van 25% naar 10% aandeelhouder-/ zeggenschap;
• De voor dit jaar geplande eerste integrale, nationale risicoanalyse moet specifiek ingaan op de UBO-problematiek, huidige én toekomstige hoog-risicosectoren en situaties identificeren en alle relevante stakeholders consulteren, waaronder ook maatschappelijke organisaties;
• Een onafhankelijk orgaan moet de door de zelf rapporterende entiteiten aangeleverde UBO-informatie controleren en verifiëren, en de rapporterende entiteiten moeten op regelmatige basis de aangeleverde UBO-informatie updaten;
• Het toekomstige UBO-register moet ook buitenlandse trusts met een Nederlandse link omvatten;
• Rapporterende entiteiten die geen of onjuiste UBO-informatie bij het UBO-register aanleveren moeten gesanctioneerd worden.

Het volledige onderzoeksrapport kunt u hier downloaden.

TRANSPARENCY INTERNATIONAL NEDERLAND

Voor meer informatie neem contact op met:

Lotte Rooijendijk
T: +31 6 555 293 29
E: l.rooijendijk@transparency.nl / communicatie@transparency.nl

Voor dagelijkse updates over anti-corruptie updates volg ons op Twitter, Facebook of meld je hier aan voor onze nieuwsbrief.