Amsterdam, 16 juni 2017 – Uit de meest recente CEO Success studie van PwC blijkt dat het aantal CEO’s dat gedwongen ontslagen wordt wegens niet integer handelen stijgende is. De studie laat zien dat tussen 2012 en 2016 5,3% van de topmannen gedwongen vertrok vanwege hun wangedrag, waar dat tussen 2007 en 2011 nog op 3,9% lag. In de VS en Canada was de sterkste stijging zichtbaar, maar in Europa moesten er relatief meer topmannen uit als gevolg van een schandaal of misstand. Waar komt deze stijging vandaag, zijn CEO’s minder ethisch dan voorheen?
De stijging is het hoogst bij bedrijven in de VS en Canada waar het percentage van gedwongen ontslagenen voor niet-integer gedrag verdubbelde van 1,6% tussen 2007 en 2011 tot 3,3% in de periode tussen 2012 en 2016. Echter moesten er in Europa relatief meer topmannen vertrekken als gevolg van een schandaal of misstand. In West-Europa steeg het aandeel van 4,2% naar 5,9% en in de BRIC-landen van 3,6% naar 8,8%. In opkomende markten als Brazilië en Rusland werden CEO’s dus het vaakst ontslagen voor wangedrag. Voorbeelden van wangedrag van CEO’s zijn fraude, omkoping, handel met voorkennis, ‘opgedirkte’ cv’s en seksuele intimidatie.
De maatschappij is kritischer en minder vergevingsgezind
PwC wijst erop dat de maatschappij duidelijk kritischer en minder vergevingsgezind is geworden sinds het begin van de financiële crisis zo’n tien jaar terug. Dit heeft er ook toe geleid dat veel ondernemingen zijn overgegaan op een zero-tolerancebeleid voor onethisch gedrag. “De maatschappij wordt steeds kritischer en de verantwoordingsplicht van bestuurders neemt toe”, aldus Marco Kesteloo, partner van PwC. “De toename van het percentage CEO’s dat gedwongen ontslagen wordt als gevolg van niet-ethisch handelen, zou in de loop van de tijd een positief effect kunnen hebben op de publieke opinie. Het laat namelijk zien dat misstanden inderdaad ontdekt en bestraft worden. Ondertussen moeten CEO’s het goede voorbeeld geven op persoonlijk vlak en organisatieniveau en moeten zij ervoor zorgen dat er een echte cultuur van integriteit ontstaat en blijft bestaan”, vervolgt Kesteloo.
Vijf trends in aanspreekbaarheid niet-integer handelen CEO
Volgens PwC zijn er vijf trends die ervoor hebben gezorgd dat CEO’s in toenemende mate worden aangesproken op niet-integer handelen:
- Het vertrouwen van de publieke opinie is afgenomen. Mensen zijn meer wantrouwend, kritischer en minder vergevingsgezind geworden sinds de financiële crisis van 2007-2008.
- De toegenomen kritiek is direct omgezet in wet- en regelgeving, en ondernemingen in de VS en vele andere landen zijn overgegaan naar een zero-tolerancebeleid voor onethisch gedrag.
- Ondernemingen streven vaker naar groei in opkomende landen waar ethische risico’s (fraude, omkoping en corruptie) groter zijn.
- De digitale communicatie van ondernemingen vormt een groter risico, aangezien het een onweerlegbaar bewijs voor misstanden vormt.
- De razendsnelle financiële berichtgeving die 24/7 voortraast, zorgt ervoor dat (negatieve) informatie snel wordt verspreid.
Hoewel deze trends erop wijzen dat wangedrag van CEO’s in toenemende mate consequenties heeft, blijkt uit een eerder onderzoek van de Universiteit van Stanford dat bestraffing van de CEO door het bedrijf inconsistent is. In 58% van de gevallen werd de CEO uiteindelijk de laan uitgestuurd vanwege zijn of haar gedrag. De enige categorie waar deze consequentie altijd volgde was die van financieel wangedrag; bij de andere categorieën kwamen altijd zowel ontslag, als aanblijven voor. Zelfs gedrag zoals liegen op het CV leverde verschillende reacties op van de verschillende raden van bestuur. In een derde van de zaken nam de raad van bestuur een andere maatregel dan beëindiging, zoals het afnemen van de voorzitterstitel, het verwijderen van de CEO uit de raad van bestuur, het aanpassen van de gedragscode, het afnemen of verlagen van de bonus van de CEO, het aftreden van een andere lid van de raad van bestuur of andere wijzigingen in de samenstelling of governance van het bestuur.
Hoe om te gaan met wangedrag bij CEO?
In voor- en tegenspoed is de CEO het gezicht van het bedrijf. Wanneer deze zich misdraagt, heeft de raad van bestuur de taak dit gedrag te onderzoeken, zich proactief op te stellen zodat de zaak aangepakt wordt en – het meest belangrijke – ervoor te zorgen dat de reputatie van het bedrijf, de cultuur van het bedrijf en de lange termijn resultaten niet lijden onder het incident.