Amsterdam, 20 juli 2017 – Volgens bronnen binnen het stadhuis heeft de gemeente Amsterdam een topambtenaar geschorst op verdenking van fraude, nepotisme en belangenverstrengeling. De verdachte was de programmamanager van de afdeling Radicalisering en Polarisatie bij de gemeente Amsterdam en zou de rechterhand van burgemeester Van der Laan zijn in de strijd tegen radicaliserende moslimjongeren. Gezien de ernst van de zaak is het Openbaar Ministerie (OM) een strafrechtelijk onderzoek gestart, nadat Bureau Integriteit de politie had ingeschakeld.
Dat zouden bronnen binnen het stadhuis in Amsterdam hebben bevestigd naar aanleiding van de berichtgeving van de Telegraaf vanochtend. De topambtenaar zou vorige week donderdag op non-actief gesteld zijn, waarna burgemeester Eberhard van der Laan de gemeenteraad op de hoogte bracht van de zaak. Volgens de Telegraaf was de verdachte het eerste aanspreekpunt van de burgemeester op het anti-radicaliseringsdossier en werkte zij in de directe nabijheid van het college van burgemeester en wethouders. Ook zou de programmamanager Radicalisering en Polarisatie contacten onderhouden met het netwerk van sleutelpersonen, een groep van honderden voornamelijk islamitische Amsterdammers die het stadhuis op de hoogte houdt van gebeurtenissen die spelen in de moslimgemeenschap.
Serieuze beschuldigingen gemeente Amsterdam
De beschuldigingen van de gemeente zijn dusdanig serieus dat het Openbaar Ministerie een onderzoek in heeft gesteld naar de zaak. Eerste bevindingen uit dit onderzoek gaven voldoende aanleiding de topambtenaar onmiddellijk te schorsen. Burgemeester Van der Laan stelt in een brief aan de gemeenteraad over de schorsing dat Bureau Integriteit van de gemeente Amsterdam ook de politie heeft gewaarschuwd voor de ambtenaar. Volgens het OM is er niemand aangehouden in de zaak.
De ambtenaar zou elf jaar hebben gewerkt voor de dienst Openbare Orde en Veiligheid (OOV) en was tot voor kort programmamanager Radicalisering en Polarisatie. In die functie zou ze veel externe krachten inhuren zoals jeugdwerkers die moeten fungeren als ogen en oren van de wijk. Ook zou ze nauw contact onderhouden met familieleden van uitgereisde Syriëgangers, moskeebesturen en andere sleutelfiguren met kennis van radicaliserende jongeren. Bij sommige fracties in de gemeenteraad heerst naar verluidt ongenoegen over de geheimzinnigheid waarmee het anti-radicaliseringsprogramma is omgeven. Er zou nauwelijks financiële verantwoording zijn en vragen over het werk van het team worden alleen beantwoord in besloten vergaderingen.
Topambtenaar maakt zich schuldig aan belangenverstrengeling
Naar verluidt heeft de programmamanager tegen de regels in een bekende van haar ingehuurd en daar grote bedragen voor betaald. Een woordvoerder van het stadhuis licht enkel toe dat de schorsing betrekking heeft “op meldingen over belangenverstrengeling c.q. onregelmatigheden in de bedrijfsvoering”. De Telegraaf schrijft dat dit mogelijk gaat om het inhuren van een man met wie de programmamanager een relatie zou hebben (gehad) en er aanzienlijke bedragen mee gemoeid zijn.
De woordvoerder van burgemeester Van der Laan doet nog geen uitspraken over de berichtgeving van vandaag en wacht het onderzoek van het OM af. Bij de dienst OOV is onlangs in ieder geval een interim-manager aangesteld die schoon schip moet maken.
Aanzienlijk aantal fraudegevallen gemeente Amsterdam
Eind vorig jaar werd door een verzoek op de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) inzicht verschaft in de integriteitsschendingen bij de gemeente Amsterdam. Over een periode van vier jaar zijn 32 meldingen van fraude onderzocht waarvan 19 terecht bleken. Burgemeester Eberhard van der Laan noemde het aantal fraudegevallen in de stad “aanzienlijk”.
Enkele voorbeelden van grote fraudegevallen binnen de gemeente Amsterdam kwamen al eerder aan het licht. Zo sluisde een medewerker van stadsdeel West miljoenen weg door geld over te maken naar het bedrijf van zijn vriendin. In stadsdeel Noord maakten ambtenaren jarenlang misbruik van hun positie, onder andere doordat opdrachten gegund zijn aan bedrijven die normaal in een andere branche actief zijn, en voor te hoge bedragen werden gefactureerd. In West zijn vijf ambtenaren formeel verdacht van ambtelijke corruptie. Ook werkte een stagiair mee aan factuurfraude, waardoor de stad 28.650 euro schade opliep.
Vanwege deze zaken, die in drie van de vier gevallen aan het licht kwamen door tips van de politie of de FIOD, startte de burgemeester in 2016 een zogenoemd ‘antifraudeoffensief’ waarbij ambtenaren integriteitstrainingen volgen. Ook voerde Van der Laan met alle directeuren en stadsdeelsecretarissen gesprekken om de zwakke plekken van de organisatie in kaart te brengen. De gemeenteraad wordt voortaan jaarlijks ingelicht over fraudegevallen.