Amsterdam, 30 augustus 2017 – Jimmy Morales, president van Guatemala, is onderworpen aan een onderzoek naar corruptie door de Internationale Commissie tegen Straffeloosheid in Guatemala (CICIG). De commissie heeft in samenwerking met de openbaar aanklager begin deze week een vooronderzoek gestart naar mogelijke onregelmatigheden.

Het is enigszins ironisch dat juist Morales, tv-komiek van origine, onderwerp is van vermoedens omtrent corruptie. Hij werd eind 2015 gekozen als president, voornamelijk naar aanleiding van zijn belofte om een eind te maken aan de corruptie waar Guatemala reeds sinds jaar en dag door wordt geteisterd. Zijn champagneslogan luidde: ‘Noch corrupt, noch een dief’. Echter, een kleine twee jaren later wordt ook Morales verdacht van corruptie binnen zijn functie. De commissie en de openbaar aanklager vermoeden dat hij ruim 750.000 euro aan ontvangen campagnegelden niet heeft opgegeven bij de kiesraad.

De strijd tegen corruptie in Guatemala

Het is niet de eerste keer dat de commissie zich, sinds haar oprichting in 2006, succesvol hard maakt voor de bestrijding van corruptie in het land. Eerder werd Morales’ voorganger, Otto Pérez Molina, gedwongen tot aftreden wegens het wegsluizen van geld via de douane. De successen die door de commissie werden geboekt waren welkom, in het bijzonder gezien het gegeven dat het ministerie van justitie in Guatemala er zelf niet in leek te slagen om de corruptie binnen de regering te bestrijden.

De affaire omtrent het gedwongen aftreden van Molina en het aantreden van de nieuwe president Morales leken een nieuw hoofdstuk in te luiden, maar dat is mogelijk een wassen neus. Bovendien, zo bleek later, duikt ook de naam van Molina op in het onderzoek naar Morales. Bovendien lijkt corruptie binnen Morales’ familie geen onbekend fenomeen te zijn: zijn broer en zoon zijn eerder dit jaar gearresteerd op verdenking van corruptie en belastingfraude.

Immuniteit

Teneinde zijn politieke positie te redden, begaf Morales zich vorige week naar het hoofdkantoor van de Verenigde Naties (VN) in New York om te spreken over het beperken van de mogelijkheden van CICIG. Dit bood hem echter geen soelaas: de commissie diende diezelfde dag een verzoek in bij het constitutionele Hof tot het opheffen van de immuniteit van Morales, die hij geniet als president van Guatemala. Kennelijke voelde de president zich in het nauw gedreven.

Als reactie op het verzoek verklaarde hij het hoofd van de anti-corruptie commissie van de VN,  Iván Vélasquez, tot persona non grata. Nog voordat Vélasquez gedwongen kon worden om Guatemala te verlaten, blokkeerde het Hof de uitzetting. De corruptiebestrijder kan in ieder geval niet worden gedwongen om te vertrekken totdat de affaire is geanalyseerd en een definitieve beslissing is genomen door het Hof. Wanneer dit besluit wordt genomen is nog niet bekend. Vélasquez doet onder andere onderzoek naar de financiering van de verkiezingscampagne van Morales en was ook betrokken bij het gedwongen aftreden van Molina in 2015.

Volksdemonstraties

De aantijgingen aan het adres van Morales blijven niet onopgemerkt; vorig weekend demonstreerden 2.500 mensen in Guatemala-Stad tegen de president. Het volk eist, evenals bij zijn voorganger, zijn vertrek.