Amsterdam, 3 augustus 2017 – De Amerikaanse toezichthouder Serious Fraud Office (SFO) is een onderzoek begonnen naar corruptie bij British American Tobacco (BAT). Dat melden verschillende buitenlandse media. Eind 2015 zou een voormalig medewerker van BAT aan BBC hebben verteld dat hij steekpenningen in Kenia had betaald, omdat dat volgens hem de enige manier was om zaken te doen in die regio. De SFO gaat naar aanleiding van die onthullingen nu wereldwijd nader onderzoek doen.
BAT stelde dat het de beschuldigingen heeft laten onderzoeken door externe juridische adviseurs en dat het heeft samengewerkt met SFO. De tabaksfirma zei ook dat de intentie er is om samen te werken in dit formele onderzoek. De SFO bevestigde dat het onderzoek doet naar vermoedens van corruptie bij het zakendoen van British American Tobacco, haar dochterondernemingen en geassocieerde personen. SFO vroeg diegenen met informatie relevant voor dit onderzoek om contact op te nemen met SFO via het beveiligde en vertrouwelijke rapportagekanaal.
De vermeende corruptie bij British American Tobacco
Paul Hopkins, die 13 jaar werkzaam was voor de Britse tabaksfirma BAT in Kenia, vertelde in het BBC-programma Panorama dat hij begon met het betalen van steekpenningen om zaken te kunnen doen in Afrika. De betalingen zouden zijn gedaan aan politici en ambtenaren in Oost-Afrika en waren gericht op het beïnvloeden van wetten betreffende het gebruik van tabak. De BBC deed vijf maanden onderzoek en zou inzage hebben gekregen in honderden geheime documenten waaruit zou blijken dat steekpenningen zouden zijn betaald aan verschillende ambtenaren, waaronder parlementsleden en zelfs mensen die voor een concurrerend bedrijf in Oost-Afrika werken. BAT reageerde met: “De waarheid is dat wij corruptie niet tolereren, ongeacht waar het plaatsvindt”.
De laatste dagen kreeg BAT meer slecht nieuws nadat de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) aankondigde dat het van plan is de nicotineniveaus bij sigaretten te verminderen. De aandelen van BAT zijn sindsdien omlaag gekelderd met 10%.
British American Tobacco verbrak relatie met accountant PwC
Net voor de onthullingen rondom BAT zou de tabaksfirma haar relatie met PwC, vanwege een conflict tussen BAT en papierfabrikant Windward Prospects. BAT en Windward Prospects kregen naar verluidt in 2015 een dispuut over d ekosten van het schoonmaken van vervuild rivierwater in Wisconsin, Verenigde Staten. De moedermaatschappij van Windward kreeg advies van PwC dus BAT klaagde ook PwC aan.
Kort voor de onthullingen bij BBC verbrak BAT haar zeventienjarige relatie met accountant PwC, vanwege een dispuut van BAT met papierfabrikant Windward Prospects. BAT en Windward kregen in 2015 ruzie over de kosten van het schoonmaken van vervuild rivierwater in Wisconsin. Omdat de moedermaatschappij van Windward advies kreeg van PwC, klaagde British American Tobacco behalve Windward ook PwC aan. De vraag rest of PwC kennis had van de omkoping in Oost-Afrika. Het is nog onbekend of PwC ook wordt betrokken in het onderzoek van SFO.
De SFO, waarvan premier Theresa May wilde dat deze zou worden gesloten, heeft onder de UK Bribery Act dit jaar 500 miljoen pond aan boetes voor motorfabrikant Rolls Royce en 130 miljoen pond aan Tesco opgelegd voor omkopingsschandalen. De UK Bribery Act 2010 (in werking getreden medio 2011) is wereldwijd een van de meest effectieve wetgevingen tegen omkoping. De ontwikkelingen op het gebied van globalisering brachten de Britse wetgever tot deze ingrijpende wet, die omkoping onder meer met gevangenisstraf en boetes bestraft. Ook als een bedrijf derden inschakelt, die zich vervolgens ergens in de wereld schuldig maken aan omkoping. Tevens als die omkoping bestaat uit zakelijke handelingen die elders in de wereld niet illegaal of zelfs volstrekt normaal gevonden worden.