Amsterdam, 2 oktober 2017 – De Argentijnse oud-hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof in Den Haag, Luis Moreno Ocampo, zou na zijn vertrek bij het hof een Libische oliemagnaat hebben geholpen uit handen te blijven van datzelfde hof. Dit blijkt uit ruim 40.000 documenten die de Franse nieuwswebsite Mediapart heeft verkregen en zijn onderzocht door NRC en journalistenplatform European Investigative Collaborations. Diezelfde documenten zouden ook laten zien dat Ocampo en zijn vrouw in het geheim verschillende brievenbusfirma’s in belastingparadijzen bezaten.
Ocampo, tegenwoordig werkzaam als advocaat en consultant, werd in 2015 als adviseur ingehuurd door de Libische oliemagnaat en miljardair Hassan Tatanaki. In 2003 werd Luis Moreno Ocampo aangesteld als eerste hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof. Als aanklager begon hij onder andere zaken tegen de Soedanese president Bashir en de voormalig Libische leider Gaddafi. Tatanaki zou een goede bekende zijn van Gaddafi en hechte banden onderhouden met de oud-dictator. Volgens een driejarige overeenkomst zou Tatanaki de oud-hoofdaanklager één miljoen dollar per jaar plus een dagvergoeding van 5000 dollar per dag betalen met het doel bewijzen van oorlogsmisdaden in Libië te verzamelen voor het Strafhof en zichzelf en bevriende krijgsheren uit de wind te houden.
Nauwe banden met dictator en krijgsheren
Dat de oliemiljardair voorheen nauwe banden onderhield met de familie Gaddafi was bekend. Ook zou Ocampo hebben geweten dat zijn cliënt in nauw contact stond met een andere belangrijke Libische krijgsheer, generaal Haftar. Een medewerker van het Internationaal Strafhof zou Ocampo hebben gewaarschuwd voor zijn cliënt, maar ook na de tip van de medewerker heeft de oud-hoofdaanklager geen afstand genomen van zijn cliënt. Ocampo ontkent dit tegenover Der Spiegel en stelt dat Tatanaki de samenwerking na drie maanden beëindigde. In de documenten wordt wel geciteerd uit een e-mail waarin Ocampo een plan beraamde om Tatanaki en krijgsheren uit zijn omgeving uit handen van het Strafhof te houden. In een email aan de assistent van Hassan Tatanaki schreef de oud-aanklager: “Ik stel een breed plan voor dat moet verzekeren dat Hassan en de krachten die hij steunt geen doelwit van de Strafhof-aanklager zijn.” NRC meldt dat Tatanaki volgens een bron niet formeel door het hof is onderzocht.
Brievenbusfirma’s in belastingparadijzen
Uit de documenten blijkt verder dat Ocampo en zijn vrouw verschillende brievenbusfirma’s in belastingparadijzen hadden in de negen jaar dat Ocampo hoofdaanklager was, waaronder in Panama en de Britse Maagdeneilanden. Ten minste een firma, gevestigd op de Maagdeneilanden, zou in zijn bezit zijn geweest toen hij werkzaam was voor het Strafhof. Ocampo ontkent dat niet, maar stelt dat hij niets verkeerd heeft gedaan. Hij zegt zichzelf en zijn gezin te hebben willen beschermen tegen Argentijnse banken “die zomaar geld van je rekening kunnen halen”. Zijn betrokkenheid bij de bedrijven heeft hij nooit gemeld bij het Strafhof, iets wat wel verplicht is. In een reactie daarop zegt Ocampo argeloos: “ze hebben er nooit naar gevraagd”.
Als verklaring voor het geld dat in de brievenbusfirma’s in Panama en de Maagdeneilanden zat, geeft hij de opbrengst van de verkoop van zijn advocatenkantoor toen hij in 2003 naar het Internationaal Strafhof ging. Zijn salaris bij het Strafhof, dat door NRC wordt geschat op een nettobedrag van 150.000 euro per jaar, was volgens Ocampo te laag om huizen in Buenos Aires en Den Haag aan te houden en maandelijks op en neer te reizen. “Ik ben zo gul geweest om mijn eigen geld uit te geven om voor de publieke sector te werken”, aldus de oud-hoofdaanklager. Nadat hij bij het Strafhof wegging, zou hij volgens de documenten zijn bezittingen hebben overgeheveld naar Uruguay en de Panamese brievenbusfirma hebben geliquideerd, evenals een Zwitserse bankrekening waar hij grote hoeveelheden contant geld vanaf haalde.
Wie is Luis Moreno Ocampo?
In 1985 en 1986 was Luis Moreno Ocampo assistent-aanklager in de beroemde processen wegens mensenrechtenschendingen tegen oud-leden van de junta in Argentinië. Daarna had hij onder meer de leiding in het justitiële onderzoek naar de verantwoordelijken binnen het Argentijnse leger voor de Falklandoorlog.
Het afgelopen decennium heeft Moreno Ocampo zich vooral beziggehouden met de bestrijding van de corruptie. In functies bij de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank en de Verenigde Naties hielp hij regeringen bij het ontwikkelen van beleid om corruptie tegen te gaan. Sinds 1992 is Ocampo actief in het strafrecht in zaken van politieke omkoping, witwassen van gelden en de bescherming van journalisten. In 1995 werd hij lid van Transparency International – die zich juíst inzet vóór de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en actie voert tégen offshorefirma’s – en was hij voorzitter van de TI-chapters in de regio Latijns-Amerika en het Caribisch gebied.
Gezien zijn inzet in de strijd tegen corruptie voordat hij actief werd bij het Internationaal Strafhof, zijn de acties van Ocampo omtrent het hinderen van het Strafhof en zijn activiteiten in Panama en op de Maagdeneilanden op zijn zachtst gezegd opvallend. De huidige hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof, Fatou Bensouda, zegt dat ze de zaak grondig wil laten onderzoeken.