Amsterdam 3 januari 2018 – De Peruaanse president Pedro Pablo Kuczynski heeft op Kerstavond een presidentieel pardon verleend aan de corrupte oud-president Alberto Fujimori wegens gezondheidsredenen. Volgens zijn lijfarts zou de ex-president ‘ongeneeslijk ziek’ zijn. Het pardon bracht veel onrust teweeg binnen Peru. Duizenden Peruanen gingen de afgelopen dagen de straat op om te protesteren tegen de verleende gratie.

Op 24 december werd Fujimori (79) met spoed overgebracht van de gevangenis naar een ziekenhuis waar door zijn lijfarts gecommuniceerd werd dat de ex-president in levensgevaar zou verkeren. Een ‘abnormaal lage bloeddruk en hartritmestoornissen’ resulteerde in de acute opname van de oud-president, meldt het NRC.

Controversie rondom pardon Fujimori

Fujimori is een uiterst controversieel figuur in Peru. Waar zijn aanhangers hem liefhebben vanwege zijn economisch beleid, staat hij bij zijn tegenstanders bekend als een corrupte dictator, zo meldt het AD. Nadat in 2000 video materiaal openbaar werd gemaakt waarin het hoofd van de geheime dienst Vladimiro Montesinos, tevens adviseur van Fujimori, smeergeld betaalde aan congresleden, vluchtte de voormalig president naar Japan, het thuisland van zijn ouders. Vanuit daar diende hij per fax zijn ontslag in als president. Uiteindelijk zorgde Chili voor zijn uitlevering aan Peru.

Een accumulatie van misstanden

Fujimori werd in 2007 schuldig geacht aan machtsmisbruik tijdens zijn presidentschap van 1990 tot 2000 waarvoor hem zes jaar celstraf werd opgelegd. In 2009 werd hij nog twee keer veroordeeld wegens schending van mensenrechten (25 jaar) en verduistering (7,5 jaar). Met de vonnissen werd de ex-president onder andere verantwoordelijk gehouden voor twee bloedbaden tegen linkse opstandelingen in 1991 en 1992, waarbij 25 mensen om het leven werden gebracht door een geheime legereenheid. Dit was de eerste keer dat in Latijns-Amerika een gekozen ex-president is veroordeeld wegens het schenden van mensenrechten.

Daar het Peruaanse strafrecht geen accumulatie van vonnissen kent, is alleen de hoogste straf van 25 jaar in werking getreden. Deze straf zat hij uit tot zijn opname in het ziekenhuis afgelopen zaterdag. Kuczynski had eerder uitgesproken het onwenselijk te vinden om de oud-president te laten sterven in gevangenschap. Een groot deel van de bevolking was het hier echter niet mee eens. Zo trokken afgelopen zondag duizenden mensen de straat op om te demonstreren tegen het besluit. Daarnaast hebben drie parlementariërs uit protest de partij van de huidige president Pedro Pablo Kuczynski (79) verlaten.

De Peruaanse president houdt zijn poot stijf. Volgens de man die Fujimori vrij heeft gesproken, is zijn besluit een “poging tot verzoening” en is het tijd dat “de bladzijde wordt omgeslagen”, zo meldt het NRC. Als Fujimori niet was vrijgesproken, zou hij tot zijn 93ste levensjaar in de gevangenis hebben gezeten.

Corruptie: een presidentiële trend in Peru

Fujimori is niet de enige oud-president waartegen zaken met betrekking tot corruptie zijn gespannen. Alejandro Toledo, president van Peru tussen 2001 en 2006, werd in 2016 aangeklaagd voor witwasserij. Hij was het eerste gekozen staatshoofd na de val van Fujimori in 2000. Nadat de aanklacht in Peru niks opleverde, vaardigde de rechtbank van Lima een internationaal arrestatiebevel tegen Toledo op verdenking van corruptie. Toledo’s opvolger Ollanta Humala en zijn echtgenote Nadine Heredia werden in juli 2017 wél veroordeeld wegens corruptie. Zij kregen 18 maanden celstraf.