Amsterdam, 9 februari 2018 – Op 21 februari om 19:00 uur is de lancering van de 23ste jaarlijkse Corruption Perceptions Index – de CPI 2017 – van Transparency International. Dit jaar rangschikt de index 180 landen/gebieden op het waargenomen niveau van corruptie in de publieke sector. Zuid-Sudan en Somalië werden vorig jaar gezien als de meest corrupte landen en Denemarken en Nieuw-Zeeland als de minst corrupte landen. Wie prijkt in de CPI 2017 bovenaan de lijst en waar staat Nederland dit jaar? Ontdek het op 21 februari wanneer we de nieuwe CPI lanceren!
Zo’n 6 miljard mensen over de hele wereld leven met ernstige corruptieproblemen en uit de laatste Global Corruption Barometer van Transparency International bleek dat in 2017 bijna 1 op de 4 mensen wereldwijd steekpenningen moesten betalen om toegang tot openbare diensten te verkrijgen.
De Corruption Perceptions Index van Transparency International is een wereldwijd erkende benchmark voor corruptie en kan dienen als een risk management tool bij de invulling van risicobeoordelingsprocessen in veel bedrijven. De CPI biedt een jaarlijkse momentopname van de relatieve mate van corruptie door landen van over de hele wereld te rangschikken. De index rangschikt 180 landen op basis van gepercipieerde corruptie en omkoping in de publieke sector. In de CPI worden dus ervaringen en waarnemingen gerapporteerd, en geen harde cijfers. Op basis van 13 enquêtes met experts, kijkt onze analyse naar verbanden tussen corruptie, persvrijheid en de achteruitgang van burgerlijke vrijheden overal ter wereld. Overheden en organisaties kunnen de index gebruiken als benchmark om landen te classificeren waarvoor uitgebreid due dilligence onderzoek nodig is.
Corruption Perceptions Index meet waargenomen niveau van corruptie
Allereerst is het van belang dat de CPI gaat over corruptie binnen de publieke sector. Corruptie-incidenten binnen de private sector hebben over het algemeen geen invloed op de score van een land. Ten tweede meet de CPI het waargenomen niveau van corruptie. Een verandering in score weerspiegelt daarmee dus een verandering in de perceptie van mensen uit het bedrijfsleven en nationale deskundigen, wiens beschouwingen onderdeel uitmaken van de Index. We weten dat deze waarnemingen een goede maatstaf zijn voor de werkelijke mate van corruptie, maar veranderingen in de perceptie kunnen bijvoorbeeld ook worden veroorzaakt door veranderingen in de beschikbare informatie over corruptie in een land.
De score van de CPI is opgebouwd uit dertien verschillende bronnen. Alle bronnen beoordelen de perceptie van corruptie in de publieke sector, maar ze hebben betrekking op verschillende aspecten van het probleem (en zijn afkomstig van verschillende perspectieven en mensen, zoals het bedrijfsleven versus academische deskundigen), die zouden kunnen leiden tot een iets andere beoordeling. Juist het feit dat de CPI-score is gebaseerd op meerdere bronnen, die verschillende aspecten van corruptie dekken, geeft kracht aan de index. Het dient als een rijke en betrouwbare bron bij het begrijpen van relatieve corruptieniveaus rond de wereld.
CPI 2016 – hoogte- en dieptepunten
De index van 2016 liet zien dat de strijd tegen corruptie nog lang niet gestreden is. Ruim twee derde van de 176 landen op de index had een score onder de 50, waarbij 0 staat voor zeer corrupt en 100 voor zuiver op de graat. In tegenstelling tot het jaar daarvoor zijn er in 2016 meer landen op de index die hun score hebben verslechterd dan landen waarvan de score is verbeterd. Het jaar 2016 toonde aan dat systematische corruptie en sociale ongelijkheid elkaar overal ter wereld versterken. We hebben gezien dat dit leidt tot aanzienlijke ontevredenheid over de politiek, hetgeen vruchtbare grond heeft gegeven voor de opkomst van populistische politici.
Denemarken en Nieuw-Zeeland presteerde in 2016 het beste met scores van 90, op de voet gevolgd door Finland (89) en Zweden (88). Hoewel er geen enkel land is dat corruptievrij is, delen de landen aan de top dezelfde kenmerken wat betreft openbaarheid van bestuur, persvrijheid, burgerlijke vrijheden en een onafhankelijke rechtssysteem. Een transparante overheid, waar burgers hun leiders ter verantwoording kunnen roepen, lijkt de route naar het uitbannen van diepgewortelde corruptie.
Grote dalers waren in 2016 onder anderen Qatar, Koeweit, Bahrein, Saoedi-Arabië, Jordanië, Syrië, Macedonië, Mexico, Zuid-Soedan, Chili, Mozambique en Ghana. Voor het tiende jaar op een rij, was Somalië de hekkensluiter van de CPI, met een magere score van 10 op de index. Zuid-Soedan was de tweede onderaan de lijst met een score van 11, gevolgd door Noord-Korea (12) en Syrië (13). Landen onderaan de index worden gekenmerkt door wijdverbreide straffeloosheid voor corruptie, slecht bestuur en zwakke instellingen.
Nederland in de Corruption Perceptions Index
Ook Nederland liet in 2016 een substantiële daling zien en stond in de Corruption Perceptions Index 2016 op plaats acht, één plaats hoger dan het jaar daarvoor. Nederland scoorde in 2016 83 punten, in 2015 waren dat nog 84 punten. De grootste verandering in de CPI 2016 van Nederland was afkomstig door een relatief lage score voor de Sustainable Governance Index (SGI) van de Bertelsmann Foundation, met slechts 71 van de 100 punten. De SGI beoordeelt de kwaliteit van de democratie.
Er is in Nederland verbetering mogelijk op het terrein van bestuur. Daar wordt vooral integriteit en transparantie benadrukt en er wordt niet graag over ‘corruptie’ gesproken. Dat maakt het moeilijker om het fenomeen te bestrijden. Maar de ruimte die Nederland heeft tot verbetering zit vooral in de financiële wereld, waar door geheimhouding mogelijkheden zijn tot witwassen, corruptie en omkoping. Dit werd duidelijk zichtbaar in de onlangs gepubliceerde Financial Secrecy Index 2018, waarin Nederland op nummer 14 staat op de ranglijst van ’s werelds meest heimelijke landen wat betreft financiële dienstverlening. Of deze hoge mate van geheimhouding invloed heeft op het waargenomen niveau van corruptie, zullen we op 21 februari zien in de CPI 2017.
Corruption Perceptions Index 2017
Online beschikbaar op 21 februari 2018 (19:00 uur)
Via www.transparency.nl of www.transparency.org
Ondersteunend materiaal zal beschikbaar zijn en interviews kunnen worden georganiseerd. Voor eventuele persvragen kunt u contact opnemen met Lotte Rooijendijk, Communications & Project Officer TI-NL via communicatie@transparency.nl
Wil je meer weten? Meld je aan voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief en blijf op de hoogte van het laatste nieuws rondom corruptie, fraude en omkoping. Wil je ons campagnewerk ondersteunen? Word dan lid van Transparency International Nederland.