Amsterdam, 19 februari 2018 – De Italiaanse anti-corruptieautoriteit ANAC heeft op het Tor-netwerk een website gelanceerd waar klokkenluiders anoniem misstanden kunnen melden. Via het Tor-netwerk kunnen internetgebruikers hun IP-adres en privacy beschermen en anoniem websites bezoeken.
Elke dag weer wordt het Tor-netwerk door miljoenen mensen gebruikt om toezicht en censuur te omzeilen. Dankzij de beveiliging en privacybescherming van Tor kunnen activisten mobiliseren, journalisten rapporteren en gewone mensen toegang krijgen tot geblokkeerde bronnen en voorkomen dat ze worden gevolgd.
Melding van misstand moet anoniem kunnen
Klokkenluiders, die misstanden aankaarten in het publieke belang, zijn ook afhankelijk van hun identiteit wanneer ze naar voren komen. “De meeste anti-corruptieklokkenluiders spreken eerst anoniem en alleen als ze weten dat hun zorgen worden aangepakt, maken ze hun identiteit bekend”, aldus het Tor Project dat naar een bericht van Transparency International Italië verwijst. TI-Italië roept op tot het gebruik van Tor in de strijd tegen corruptie.
In 2016 lanceerde de International Standards Organization (ISO) een nieuwe standaard voor organisaties die anti-corruptieprocedures willen implementeren: ISO 37001: 2016. De standaard stelt dat het mogelijk moet zijn om anoniem melding te maken. Onlangs werd er in Italië wetgeving aangenomen die de mogelijkheid anoniem te melden en het gebruik van IT-systemen voor klokkenluiders verplicht. Dit heeft de Italiaanse anti-corruptieautoriteit ANAC doen besluiten om een klokkenluidersplatform op het Tor-netwerk te starten waar melders van misstanden anoniem kunnen melden. Zo hebben klokkenluiders een veilige manier om illegale activiteiten te melden en hun identiteit te beschermen. Dit is belangrijk omdat de meeste meldingen van corruptie anoniem geschieden, en enkel wanneer bescherming wordt gegarandeerd, zal een melder zijn identiteit onthullen. Voor het opzetten van het platform heeft ANAC gebruik gemaakt van de GlobaLeaks-software. Via het Tor-netwerk kunnen internetgebruikers hun IP-adres en privacy beschermen en anoniem websites bezoeken.
Tor is ’s werelds krachtigste anonimiteitstool
Veel nationale wetten (zoals de Wet Huis voor Klokkenluiders en de Italiaanse Dlgs, 231/2001) vereisen dat bedrijven interne meldprocedures implementeren die klokkenluiders beschermen. De meeste klokkenluiderswetgeving beschermt klokkenluiders echter alleen wanneer hun identiteit bekend wordt gemaakt, waardoor de melders mogelijk gevaar lopen. Bovendien heeft dit feit een afschrikwekkende werking op potentiële melders die met dit gegeven kunnen besluiten geen melding te doen.
Ook vereisen sommige nationale wetten, zoals recent de Italiaanse wet ter bescherming van klokkenluiders, de invoering van IT-systemen voor het melden van misstanden. Dit heeft geleid tot de integratie en het gebruik van Tor, vooral vanwege zijn technologische anonimiteitskenmerken. Aangezien Tor wordt gezien als ’s werelds krachtigste anonimiteitstool via het internet, verwachten we dat deze zal in meerdere landen en sectoren zal worden gebruikt voor het opzetten van veilige communicatiesystemen. Zo maakt GlobaLeaks, een wereldwijd klokkenluidersplatform, ook gebruik van Tor. In Nederland is dat PubLeaks waar mensen “anoniem en veilig documenten kunnen lekken naar de media”.