Amsterdam, 29 juni 2018 – Het internationale bestuur van Extractive Industries Transparency Initiative (EITI), de wereldwijde standaard voor een transparant beheer van olie, gas en minerale delfstoffen, heeft de kandidatuur voor het Nederlandse lidmaatschap goedgekeurd. Daarmee is Nederland het vierde Europese land dat deze status verwerft. Nederland heeft nu tot eind 2019 de tijd om te voldoen aan de vereisten die horen bij het lidmaatschap van de organisatie en haar eerste EITI-rapport op te leveren. Transparency International Nederland maakt deel uit van de NL-EITI multi-stakeholder groep die het komende jaar verantwoordelijk is voor de oplevering van de eerste Nederlandse EITI-rapportage.
De EITI-kandidatuur van Nederland werd eind 2015 aangekondigd door de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, de minister van Economische Zaken en de staatssecretaris van Financiën. De doelstelling van het Nederlandse lidmaatschap van EITI is om begrijpelijke en geverifieerde informatie beschikbaar te stellen over de financiële stromen tussen de delfstoffenindustrie (olie-, gas- en zoutwinning) en de overheid, om daarmee bij te dragen aan een goed geïnformeerd debat over de waardeketen van de delfstoffenindustrie in Nederland.
Toelating Nederland tot EITI op juiste moment
Het EITI-bestuur heeft donderdag de aanvraag van Nederland om lid te worden van EITI goedgekeurd. De toelating van Nederland tot EITI komt op het juiste moment, omdat het wordt geconfronteerd met veranderende omstandigheden in de gassector. Het Groningen-gasveld in het noordoosten van het land werd ontdekt in 1959 en is één van de grootste gasvelden ter wereld. De ontdekking transformeerde de Nederlandse economie. De inkomsten werden gebruikt door opeenvolgende regeringen, maar dit leidde tot een overgewaardeerde valuta en verzwakte export uit andere sectoren. De term ‘Dutch disease’ werd gebruikt om deze macro-economische uitdagingen te beschrijven, die vele andere grondstofrijke landen blijven tegenkomen.
In 2018 staat Nederland voor nieuwe uitdagingen. In maart 2018 zei de regering dat ze de gasproductie in het Groningen-veld in 2030 geleidelijk zou afbouwen als onderdeel van de inspanningen om het gevaar van kleine maar schadelijke aardbevingen te verminderen. De productie daalt tot 21,6 miljard kubieke meter (bcm) in 2018, een daling ten opzichte van een piek van 53,8 bcm in 2013. Het afsluiten van het Groningen-gasveld zal naar verwachting gecompliceerd zijn voor Nederland. Gas uit het veld wordt door bijna 90% van de Nederlandse huishoudens gebruikt. De Nederlandse regering is van plan een nieuwe stikstoffabriek van €500 miljoen te bouwen om geïmporteerd gas om te zetten in brandstof. De Nederlandse expertise in het beheer van haar middelen en het diversifiëren van de Nederlandse economie kan een waardevolle ervaring zijn voor andere EITI-landen om van te leren.
NL-EITI multi-stakeholder groep
De aanmelding voor de kandidatuur werd de afgelopen maanden voorbereid door de NL-EITI multi-stakeholder groep (MSG). De NL-EITI MSG is in 2017 gestart en bestaat uit vertegenwoordigers van de overheid, de industrie en civil society organisaties zoals Transparency International Nederland en wordt voorgezeten door de voormalig grondstoffengezant prof.dr. Dirk-Jan Koch: “Veel informatie over olie en gaswinning is weliswaar ergens op een website te vinden, maar het is soms even zoeken en bovendien niet in de mate van detail die je bij veel andere landen ziet. Als we straks voldoen aan de EITI-standaard beschikken beleidsmakers, investeerders, overheden, maatschappelijke organisaties, academici en journalisten over begrijpelijke, geverifieerde en eenvoudig beschikbare informatie. Zo leveren we een belangrijke bijdrage aan een goed geïnformeerd debat over de olie- en gaswinning in Nederland.”
Paul Vlaanderen, voorzitter van Transparency International Nederland, besloot met:
Transparency International Nederland looft de Nederlandse overheid voor haar inzet voor het Extractive Industries Transparency Initiative. Het EITI-initiatief biedt uitstekende kansen voor het maatschappelijk middenveld om te functioneren als een eerlijke monitor en we kijken ernaar uit het debat te stimuleren en te ondersteunen bij het creëren van publieke bewustwording over hoe Nederland haar middelen beter zou moeten beheren. Maar het harde werk is nog maar net begonnen; Nederland moet nu bewijzen dat ze EITI serieus neemt.