Amsterdam, 11 juni 2018 (door Katinka Pennings) – Afgelopen woensdag oordeelde het gerechtshof in Zwolle in de zaak Mount Nepal, de fraudezaak bij SNS Property Finance waarin volgens het OM sprake was van een georganiseerd corrupt financieel stelsel. Het hof deelde in hoger beroep aan alle verdachten celstraffen uit. Voor ‘hoofdverdachte’ Buck Groenhof viel het hoger beroep onvoordelig uit; de celstraf van in eerste instantie één jaar werd door het hof vertweevoudigd.
Eind 2015 schreef Transparency International Nederland (TI-NL) al over de corruptiezaak bij het voormalige vastgoedbedrijf van SNS Reaal, SNS Property Finance. De eerste alarmbellen begonnen in 2012 te rinkelen na onthullingen door klokkenluider Hetty van de Laar in het Financieel Dagblad. Als ondergeschikte van interim-directeur Buck Groenhof zag zij hoe bankiers in de top geld verdienden door zogeheten ‘kickbacks’, waarbij vrienden en kennissen, van onder andere Groenhof, werden aangesteld om werkzaamheden te verrichten voor hoge uurtarieven, zo blijkt ook uit het verhaal van Van de Laar in de in 2016 gepubliceerde documentaire ‘Stank voor Dank’ van filmmaker Frans Bromet over klokkenluiders. Zo’n 40 procent van de uurtarieven kwam terug in de zakken van de man die de klus had binnengehaald.
Integriteitsschade Groenhof
Buck Groenhof werd destijds als interim-directeur aangenomen bij SNS Reaal om de toenmalige vastgoedtak van faillissement te doen ontkomen. Zijn komst bij SNS ging gepaard met geruchten over belangenverstrengeling en zelfverrijking. Geruchten die zijn werkgever onderzocht, maar die tot zijn vertrek drie jaar later niet konden worden bewezen. Later bleek hij er een eigen uitzendbureautje op na te houden, zo schrijft het Financieel Dagblad afgelopen vrijdag. Tal van vrienden en bekenden werden gerekruteerd door Groenhof en zijn rechterhand Pieter G. om vervolgens meer dan een derde van hun loon af te staan aan de twee heren. De uurtarieven die werden opgegeven lagen tussen de 225 en 325 euro. Het duo zou daarmee in totaal 2,3 miljoen euro hebben verdiend.
Om de financiële draaimolen te verhullen werden er volgens het Openbaar Ministerie (OM) valse facturen opgemaakt. Die valse facturen werden opgesteld met de omschrijvingen ‘coaching’ en/of ‘advies’. Dat het daadwerkelijk om bemiddelingsvergoedingen ging, ontkennen de verdachten niet. Zij betoogden echter dat deze kickbacks gewoonweg veel plaats vinden in het bedrijfsleven en “gemeengoed in bijna alle onderdelen van de financiële wereld” zijn. Op de vraag van de FIOD waarom er dan over coaching en/of advies werd gesproken, antwoordde Groenhof echter dat dit hem “wat subtieler” leek. Door hun handelswijze hebben de verdachten de integriteit en het vertrouwen van SNS Property Finance volgens de rechtbank ernstig geschaad. De rechtbank in Utrecht veroordeelde Groenhof in eerste aanleg tot 12 maanden cel. Door het OM werd in eerste instantie vier jaar geëist. Zowel het OM als Groenhof ging in hoger beroep tegen het vonnis van de rechtbank.
Hogere straffen
Het Gerechtshof in Arnhem oordeelde steviger dan de rechtbank en legt de ex-bankier nu 24 maanden onvoorwaardelijke celstraf op. Groenhof is veroordeeld voor niet-ambtelijke omkoping, valsheid in geschrift, witwassen en het leidinggeven aan een criminele organisatie. Hij werd vrijgesproken van oplichting en verduistering. Hetzelfde vonnis geldt voor zijn kompaan Pieter G. Ook zijn straf werd door het gerechtshof in Zwolle verhoogd, met maar liefst 14 maanden, waardoor ook hij 24 maanden de cel in moet. De betrokken groep vastgoedbankiers uit Groningen, ook wel ‘de Groningers’ genoemd, werden in hoger beroep ook hoger bestraft, zo berichtte het Dagblad van het Noorden. In eerste aanleg kwamen zij nog weg met een werkstraf, waar nu nog een voorwaardelijke celstraf van drie maanden bovenop komt.
Integere bedrijfsvoering?
Het schandaal was een van de oorzaken die uiteindelijk leidde tot de nationalisatie van SNS Reaal in 2013. Bij de nationalisatie werd de vastgoedtak gescheiden van de rest van de bank en opgezet als aparte vastgoedbank genaamd Propertize. Zoals TI-NL begin 2016 al schreef, maakte de overheid op aanwijzing van de Nederlandsche Bank (DNB) stappen om integriteitskwesties binnen Propertize op te sporen en op te lossen. De vastgoedbank werd onder andere uitgebreid met een aparte afdeling Internal Audit en een afdeling Compliance & Integrity.