Amsterdam, 24 augustus – De Colombianen hebben het er druk mee – de inwoners van het land mogen deze zondag voor de vierde keer dit jaar naar de stembus. Ditmaal betreft het niet parlementsverkiezingen (maart) of de verkiezing voor een nieuwe president (mei en opnieuw in juni). In dit referendum staat de bestrijding van corruptie centraal. De Consulta Popular Anticorrupción zou het eerste Colombiaanse referendum zijn waarin de aanpak van corruptie en promotie van integriteit centraal staat. Ook Colombianen in het buitenland kunnen stemmen. Transparencia por Colombia – TI-NL’s zusterorganisatie in Colombia – roept dan ook alle Colombianen op om hun stem uit te brengen over dit referendum.
Referendum – regeringspartij draait 180 graden
Het referendum zou een scala aan regelgeving doorvoeren om corruptie in de Colombiaanse publieke sector aan banden te leggen. Het programma omvat zeven punten. Deze spelen onder andere in op het wegnemen van immuniteit en voorkeursbehandeling. Hiernaast stelt het referendum transparantie in de uitgave van publieke gelden en declaraties, en het instellen van een maximale termijn van parlementsleden centraal. De maatregelen zijn voornamelijk gericht om corruptie binnen het parlement aan banden te leggen. Juist dit wordt door de Colombianen vaak als meest corrupte bestuursorgaan gezien.
Tot voor kort kon het referendum op brede politieke steun rekenen in Colombia. Enkele weken geleden kwam hier echter verandering in. Partijleider van Centro Democrático en voormalig president Alvaro Uribe sprak zich plotseling uit tegen het referendum. Uribe riep op de Colombianen op om het referendum te boycotten, of ‘nee’ te stemmen. Een opvallende ontwikkeling. De nieuwe president Iván Duque Marquez dezelfde partij vertegenwoordigt. En tijdens zijn campagne was er nog volop steun voor het referendum. Een nieuwe positie dus, ingenomen na de presidentiele en parlementaire verkiezingen in het land.
Steekhoudende argumenten voor deze draai lijken beperkt – zelf geeft Uribe aan dat hij liever geen wetgeving van de hand van de nieuwe president en partijgenoot Ivan Duque steunt. De ontwikkelingen lijken het beeld van een stroman, een argument dat de Colombiaanse oppositie al eerder over Duque maakte, te versterken. Uribe zelf is recentelijk meerdere malen in opspraak gekomen voor vermeende corruptie. Zo wordt de voormalig president onder meer genoemd in relatie tot corruptieschandaal rondom Odebrecht. Nieuwe wetgeving en landelijke focus op corruptiebestrijding zou kunnen leiden tot grootschalige onderzoeken en onthullingen. Dit was bijvoorbeeld eerder deze maand in Argentinië het geval.
Noodzaak voor nieuwe wetgeving
Sinds de jaren 1980 heeft Colombia zich weten te ontwikkelen tot een van de meest stabiele en economisch succesvolle landen in Latijns Amerika. Het land, eerder verlamd door georganiseerde misdaad en de FARC, heeft grote vooruitgangen geboekt. Desalniettemin blijft het bestrijden en onderzoeken van corruptie levensgevaarlijk. Sociaal activisten worden bijvoorbeeld met grote regelmaat aangevallen en vermoord. Vergeleken met dertig of twintig jaar geleden laat het land absoluut verbeteringen zien. Echter stagneert Colombia op de CPI van Transparency International, waar het zich momenteel op de 96e plek kan terugvinden. Qua score laat het land weinig verandering laat zien door de tussen 2012 en 2017.
Colombia en Colombianen wereldwijd verdienen een eerlijk en integer bestuur. Het referendum is een goede vervolgstap in deze richting. In Colombia zijn de stembussen enkel op 26 augustus open. Colombianen in het buitenland kunnen echter deze hele week op het anti-corruptie referendum stemmen. Stemmen kan ook in Nederland. Kijk op de website van de Colombiaanse Ambassade in Nederland voor meer informatie.