Amsterdam, 26 september 2018 – De gebouwen waarin het Europees parlement in Brussel en Straatsburg vergadert mogen dan veelal uit glas bestaan, het declaratiegedrag van de parlementariërs blijft verre van transparant. Europarlementariërs hoeven geen openheid te geven van hun declaraties. Dit was het besluit van het Europees Hof van Justitie gisteren.

Het besluit is de conclusie van een drie jaar durend proces, aangespannen door een groep van 29 journalisten uit de EU lidstaten. Vanuit Nederland was de NOS hierbij betrokken. Het proces werd aangespannen nadat het eerdere verzoek voor inzage op basis van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) van de hand gewezen was. De motivaties hierachter waren tweeledig: het verzoek zou ten eerste een (te) grote lading werk met zich meebrengen. Hiernaast in strijd zijn met het recht van privacy. De uitspraak van het Europees Hof van Justitite volgt een soortgelijke redenatie. Declaraties blijven dus in principe geheim.

Declaraties en transparantie

De vraag om transparantie rondom declaraties is een wederkerend thema. Geheimhouding, gebrek aan transparantie en declaraties zijn een vaak terugkerend thema voor financiële wanpraktijken. Zo was er in 2009 het bekende Britse declaratieschandaal. In Nederland waren onder meer de uitspattingen van de Centrale Ondernemersraad van de Nationale Politie een onderwerp van veel kritiek. Met deze buitensporig hoge declaraties van ambtenaren is het uiteindelijk de belastingbetaling die de eindrekening gepresenteerd krijgt.

Het lijkt dan ook niet meer dan logisch dat regeling waar Europarlementariërs gebruik van kunnen maken onder de loep genomen moet worden. Het gaat hier om aanzienlijke bedragen. Europarlementariërs hebben recht op € 4.416 per maand voor algemene declaraties. Dit is naast de jaarlijkse gage van € 4.200 voor reiskosten. Hier wordt wél verantwoording voor afgelegd. De algemene maandelijkse bijdrage wordt onder meer gebruikt voor het onderhouden van een kantoor of het betalen van staf. Dit zijn echter richtlijnen. De fondsen kunnen ook op andere wijze gebruikt worden.

Nederlandse declaraties

Het gebrek aan duidelijke richtlijnen voor het gebruik van de fondsen is zorgelijk, en speelt misbruik in de hand.  Verschillende media laten weten een groot aantal van de Nederlandse Europarlementariërs hun uitgaven wel controleren. In eerdere berichtgeving over het onderwerp kon de NOS al op (beperkte) openheid van zaken regelen van het merendeel van de Nederlandse politieke partijen. Enkel Europese vertegenwoordigers van PVV, SGP en VVD lieten niets van zich horen.