Amsterdam, 23 oktober 2018 – Op de eerste dag van ’s werelds grootste anti-corruptieconferentie – de IACC – vond de uitreiking van de 2018 Anti-Corruption Award plaats. Voor het eerst ging de prijs die opmerkelijke individuen en organisaties eert voor hun inzet corruptie bloot te leggen en te bestrijden, niet naar één maar naar twee winnaars: een onderzoeksjournalist én een klokkenluider. Door hun onvermoeibare inzet en moed sturen zij beiden een krachtige boodschap: dat corruptie kan worden aangevochten. Beide verhalen spreken echter ook over de intense druk en gevaren bij degenen die het opnemen tegen onrecht.
Transparency International kondigt trots aan dat de overleden Maltese journalist Daphne Caruana Galizia en de Spaanse klokkenluider en campagnevoerder Ana Garrido Ramos als winnaars van de 2018 Anti-Corruption Award zijn geselecteerd. De prijzen werden uitgereikt tijdens een ceremonie op de 18e internationale anticorruptieconferentie (IACC) in Kopenhagen maandagavond.
Daphne Caruana Galizia – onderzoeksjournaliste
Daphne Caruana Galizia (postuum) was een dappere en effectieve onderzoeksjournaliste die grote corruptieschandalen blootlegde waarbij machtige politici en andere individuen in Malta en in het buitenland betrokken waren. Ze is vermoord op 16 oktober 2017.
De zoon van Daphne Caruana Galizia, Matthew en echtgenoot Peter, hebben haar prijs in ontvangst genomen. Matthew Caruana Galizia zei: “De bom die Daphne bij ons weghaalde, sloeg de krachtigste stem uit die we ooit hebben gehad in ons land in de strijd voor integriteit. Het wilde ons ook beroven van de hoop dat haar standvastige stem vertegenwoordigd was. Niets in de wereld zal deze journalist ooit compenseren – laat staan de persoon – die we verloren hebben in haar strijd tegen corruptie. Maar deze onderscheiding herinnert ons er niet alleen aan dat er hoop blijft in de strijd tegen onrecht, maar ook dat een groot deel van de wereld met ons mee hoopt. Het is een overweldigende en diep aanmoedigende gedachte voor iedereen die vecht om gerechtigheid te winnen en haar nalatenschap te behouden. Dankjewel.”
De strijd van Daphne was gevaarlijk en de moed waarmee ze vocht, zou als voorbeeld voor ons allemaal moeten dienen als we haar onafgemaakte gevecht voortzetten, zei Paul Caruana Galizia eerder, de oudste zoon van Daphne.
Door haar publicaties bracht Daphne Caruana Galizia corruptieschandalen van invloedrijke politici en anderen in Malta en in het buitenland onder de aandacht. Sinds haar moord op 16 oktober 2017 hebben de Maltese autoriteiten een strafrechtelijke procedure ingesteld tegen haar vermeende moordenaars en een onderzoek naar de vraag of iemand anders moet worden aangeklaagd. De nabestaanden van Daphne maken zich vooral zorgen over het feit dat sommige mensen die zij als journalist heeft onderzocht, nu betrokken zijn bij haar eigen moordonderzoek. “Het is moeilijk om het vertrouwen te hebben dat iedereen een gedeeld belang heeft bij het blootleggen van wat er werkelijk is gebeurd” aldus Paul Caruana Galizia.
De familie van Caruana Galizia heeft de regering van Malta gevraagd een openbaar onderzoek in te stellen om te onderzoeken of de Maltese staat enige verantwoordelijkheid draagt voor haar dood, hetzij door haar niet te beschermen, hetzij door medeplichtigheid van de staat.
Ana Garrido Ramos – klokkenluider en campagnevoerder
Ana Garrido Ramos is een voormalig ambtenaar in het gemeentehuis van Boadilla del Monte in Madrid, Spanje, wiens onthullingen de Gürtel-zaak veroorzaakten die leidde tot de val van de Spaanse regering. Ze voert campagne voor effectieve wetgeving voor klokkenluidersbescherming.
In 2009 overhandigde Ana Garrido Ramos een dossier van 300 pagina’s aan een Spaanse vakbond die bewijzen bevatte van corrupte praktijken binnen het gemeentehuis van Boadilla, haar voormalige werkplek. Wat begon als een onderzoek naar corruptie in een lokaal gemeentehuis, groeide uit tot een grootschalig corruptieonderzoek, later de “Gürtel-zaak” genoemd. Het onthulde een regeling met steekpenningen voor overheidscontracten onder leiding van een Spaanse zakenman die schenkingen en steekpenningen gaf aan de toen heersende Volkspartij (Partido Popular of PP). Haar claims als klokkenluider en belangrijke getuige droegen in juni 2018 bij tot de ondergang van de regering Mariano Rajoy.
Vanwege haar rol als klokkenluider heeft Garrido Ramos te kampen met een kwaadaardige campagne van pesterijen. Ze blijft vechten voor een wet om klokkenluiders in Spanje te beschermen.
Burgers kunnen niet werkeloos zitten wachten tot de wereld verandert, elk van ons moet deel uitmaken van die transformatie. Daar waar niet voor gevochten wordt, zal nooit worden bereikt. Er zijn geen onmogelijke doelen, alleen mensen die zich niet voldoende inzetten om deze te bereiken, stelt Ana Garrido Ramos.
“Helaas ruïneert het systeem in Spanje het leven van degenen die corruptie aankaarten. Aan de andere kant zijn het degenen betrokken bij corruptie die worden beloond met promoties, bonussen en extra’s. Spanje heeft dringend behoefte aan een effectieve wet om klokkenluiders te beschermen. Dat is een essentieel hulpmiddel om corruptie uit te roeien”, vult Garrido Ramos aan.
Nominaties voor de prijs van dit jaar werden ingediend door het publiek en de chapters van Transparency International. Uit de meer dan 1.000 ontvangen nominaties, werden 169 personen en organisaties genomineerd. Een commissie van zeven personen uit het bestuur van Transparency International en de bredere anticorruptie-beweging fungeert als jury van de Anti-Corruption Award en selecteerden de onderzoeksjournaliste en klokkenluider dit jaar als winnaars van de onderscheiding in de strijd tegen corruptie.