Amsterdam, 7 december 2018 – Ondanks jarenlange overtreding van de regels tegen het faciliteren van witwassen, gaat de Nederlandsche Bank (DNB) niet toetsen of het bestuur van ING nog wel geschikt is om de bank te leiden, zo blijkt uit een reconstructie door het Financieele Dagblad (FD). ING trof in september al een schikking met het Openbaar Ministerie (OM) en betaalde €775 miljoen, waarmee strafrechtelijke vervolging werd voorkomen.

DNB kon het bestuur van de financiële instelling nog wel toetsen als er sprake is van een redelijke aanleiding. Dat is volgens DNB het geval “wanneer een bestuurder of commissaris dan wel de instelling waarvan hij het beleid mede bepaalt  wet- en regelgeving heeft overtreden”. Dat is het geval bij ING. De bank heeft toegegeven de regels tegen het faciliteren van corruptie, witwassen en terrorismefinanciering structureel te hebben overtreden.

DNB schaart zich achter conclusies intern onderzoek

Normaal doet de toezichthouder eerst een vooronderzoek om te bepalen of een nieuwe toets nodig is. Daarbij wordt gekeken of de overtreding direct herleidbaar is tot de persoon, en of deze actief heeft aangezet tot de overtreding. Ook wordt de ernst van de overtreding meegewogen en in welke mate die het vertrouwen in de financiële sector schaadt.

Volgens het FD schaart DNB zich achter de conclusies van het advocatenkantoor Stibbe, die intern onderzoek heeft gedaan bij ING in opdracht van de raad van commissarissen van de bank. Daarin wordt geconcludeerd dat niemand binnen de bank actief of verwijtbaar beleid heeft gevoerd dat leidde tot de tekortschietende controles. Hoewel het OM stelde dat ING haar eigen financiële resultaten belangrijker dan het voldoen aan de regels belangrijker vond, concludeerde het OM ook al dat de fouten niet aan individuen zijn toe te rekenen.

De beslissing van DNB is opmerkelijk, omdat minister Hoekstra van Financiën enkele maanden later, na het bekend worden van de recordboete, oordeelde dat de ernst van de overtredingen wel degelijk personele consequenties moest hebben.

ECB kan tot hertoetsing besluiten

CDA-Kamerlid Erik Ronnes vindt dat DNB als onafhankelijk toezichthouder dit soort onderzoeken altijd zelf zou moeten uitvoeren. Hij roept minister Wobke Hoekstra van Financiën hier naar te kijken. Maar Hoekstra liet vrijdagochtend alleen weten dat het een zaak is voor DNB en in dat geval ook van de Europese Centrale Bank (ECB) omdat ING een grote, belangrijke Europese speler is (een zogenoemde systeembank). Zowel DNB als ECB opereren strikt onafhankelijk. In een reactie zegt DNB dat een eventuele hertoetsing van de leiding van ING een zaak is van de Europese Centrale Bank (ECB). Bankbestuurders moeten naast kennis en kunde ook een ongeschonden reputatie hebben, aldus de ECB-richtlijnen.

Voor Hoekstra was de kwestie al afgedaan op het moment dat ING haar financieel directeur ontsloeg vanwege de gemaakte fouten en ook bestuurders leverden hun prestatiebonus over 2018 in. Volgens het FD zijn in totaal twaalf medewerkers werden gestraft, variërend van intrekken van de bonus tot ontheffing uit de functie. De bewindsman noemde die stappen “passend”. De witwaszaak betitelde de bewindsman destijds als “buitengewoon ernstig”. “Dit raakt opnieuw aan het vertrouwen in de financiële sector”, stelde Hoekstra destijds.

Mogelijke tuchtzaak ING

Hoewel er geen toetsing komt, loopt er nog wel een ander onderzoek bij ING. De tuchtraad voor bankiers is een officieel onderzoek gestart naar bankmedewerkers die bij de affaire betrokken waren. Bij genoeg bewijs en informatie volgt een tuchtzaak.

Verder is er volgende week een hoorzitting in de Tweede Kamer over de stand van zaken in de financiële sector. Daar wordt onder meer gesproken over gedrag en cultuur en over toezicht. ING-topman Ralph Hamers en toezichtdirecteur Frank Elderson van DNB zullen aanschuiven bij het rondetafelgesprek, zo staat op de agenda.