Amsterdam, 16 januari 2019 – De Gemeente Amsterdam zou afscheid hebben genomen van een klokkenluider die aan de bel trok over mogelijke belangenverstrengeling. Op dezelfde dag werd bekend dat Apple juist een klokkenluider heeft aangenomen. Het gaat over de Facebook-klokkenluider Sandy Parakilas. Parakilas was werkzaam bij Facebook waar hij meerdere keren tevergeefs aan de bel heeft getrokken over het volgens hem schadelijke databeleid.
De Financial Times meldt dat de klokkenluider werkzaam zal worden bij het privacyteam van Apple. Apple-topman Tim Cook zei in juni 2018 al dat de privacysituatie bij veel techbedrijven uit de hand is gelopen en dat bedrijven teveel data verzamelen. Hij noemde privacy een “fundamenteel mensenrecht”.
Cambridge Analytica
In 2018 werd bekend dat de gegevens van 50 miljoen Facebook-gebruikers in handen waren gekomen van het databedrijf Cambridge Analytica. Dit schandaal kwam aan het licht dankzij de klokkenluider Christopher Wylie, die het afgelopen jaar uitgebreid sprak met The Guardian en de New York Times. Databedrijf Cambridge Analytica bleek de data van Facebook misbruikt te hebben voor politieke reclames. De Facebook-klokkenluider die nu aan de slag gaat bij Apple, voorzag het Britse parlement destijds van informatie over het databeleid bij Facebook tussen 2010 en 2014. De klokkenluider zou toen hij bij Facebook werkte meermaals tevergeefs aan de bel hebben getrokken over het databeleid van het bedrijf. De manier waarop het sociale netwerk data verzamelde kon volgens hem schadelijke gevolgen hebben.
De klokkenluider Cristopher Wylie was tot eind 2014 werkzaam bij Cambridge Analytica. In die periode kreeg het bedrijf de gegevens van 50 miljoen, voornamelijk Amerikaanse, Facebook-gebruikers in handen. Wylie kwam destijds zelf met het plan om persoonlijke informatie van de Facebook-profielen van miljoenen mensen in Amerika te gebruiken om zo een nauwkeurig psychologisch en politiek profiel op te stellen van al deze gebruikers. Toen Facebook in 2015 achter het datalek kwam heeft het bedrijf aan Cambridge Analytica verzocht de data te verwijderen. Wylie stelt dat Facebook echter nooit gecheckt heeft of dit ook daadwerkelijk gebeurd is. Daarnaast heeft Facebook niet de moeite genomen om hier melding van te maken bij zijn gebruikers.
Zowel een commissie van het Britse Lagerhuis als het Amerikaanse Congres hebben Facebook-topman Mark Zuckerberg opgeroepen om te getuigen over het gebruik/misbruik van deze privégegevens. Ook het Europees Parlement wilde dat Zuckerberg uitleg kwam geven. Uiteindelijk heeft Facebook een aantal boetes moeten betalen, waaronder van de Britse en Italiaanse privacytoezichthouder ter waarde van resepectievelijk 500.000 pond en 10 miljoen euro en dreigen mogelijke andere boetes.
Gemeente Amsterdam breekt met klokkenluider
De gemeente Amsterdam zou hebben gebroken met een klokkenluider die een signaal afgaf over mogelijke belangenverstrengeling. Volgens De Telegraaf is de medewerker ‘op straat gezet’, omdat hij niet professioneel zou hebben gehandeld. Een woordvoerder van burgemeester Femke Halsema spreekt dit tegen: “Het klopt dat de melder op dit moment niet meer werkzaam is voor de gemeente Amsterdam. Hij heeft zelf de opdracht teruggegeven na de gezamenlijke conclusie dat er geen goede basis meer was voor samenwerking.”
De klokkenluider, die als externe kracht werkzaam was voor stadsdeel Nieuw-West, zou in 2017 aan de bel hebben getrokken over mogelijke belangenverstrengeling van een hoge ambtenaar in Nieuw-West. Volgens de Telegraaf zou de partner van de ambtenaar die over een vastgoedproject in de Wildemanbuurt in Osdorp besliste, in diezelfde buurt gemeentepanden beheren. De Gemeente Amsterdam zou daarop hebben besloten de klokkenluider niet meer in te huren. Dat terwijl de klokkenluider volgens het gemeentelijke Bureau Integriteit onderzoeksbureau van de gemeente juist goed gehandeld heeft. Een van de conclusies die het integriteitsbureau trok, is dat Nieuw-West de melding van de klokkenluider nooit heeft onderzocht. In tegenstelling: de klokkenluider zou te horen hebben gekregen dat de melding zeer onprofessioneel was en dat hij moest vertrekken.
Terwijl de klokkenluider in mei 2017 de mogelijke misstand al meldde, bereikte deze pas in oktober 2017 de directie van het stadsdeel Nieuw-West. Nieuw-West heeft later ook geconcludeerd dat er terecht melding is gemaakt, maar zegt dat er “geen sprake was van belangenverstrengeling of een integriteitsschending”. Nieuw-West gaat de eigen procedures rondom meldingen over integriteit opnieuw bekijken.