Amsterdam, 21 maart 2019 – Damen Shipyards, de grootste scheepsbouwer van Nederland en in de running voor een grote opdracht van het ministerie van Defensie, zou zijn uiterste best doen om de publicatie van belastende memo’s te voorkomen. De scheepsbouwer zou betrokken zijn bij een omkoopschandaal en is naar de rechter gestapt om het vrijgeven van zes interne memo’s van het ministerie van Buitenlandse Zaken hierover te voorkomen. 

NRC vroeg de interne memo’s een jaar geleden op bij het ministerie met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) naar aanleiding van een inval van de FIOD bij Damen in 2017. GroenLinks heeft inmiddels aangekondigd Kamervragen te gaan stellen over de vermeende corruptie bij Damen Shipyards.

De memo’s

De memo’s in kwestie betreffen interne communicatie op het ministerie van Buitenlandse Zaken uit 2016 over de straf die de scheepsbouwer opgelegd kreeg van de Wereldbank. De straf werd opgelegd naar aanleiding van een vermoedelijke corruptiezaak in Sierra Leone waarin Damen een tussenpersoon aangesteld zou hebben. Toen Damen daaropvolgend loog over deze aanstelling mochten zij anderhalf jaar lang niet meedoen om opdrachten van de Wereldbank te verkrijgen. Op het moment dat deze memo’s openbaar dreigde te worden gemaakt, na aanvraag van NRC, heeft het bedrijf juridische stappen ondernomen om dit tegen te gaan. Naar eigen zeggen zou de publicatie leiden tot buitenproportionele schade, zowel met betrekking tot de reputatie van de scheepsbouwer als materiële schade.

Aangezien Damen Shipyards een grote kanshebber is om een miljarden investering van Defensie in de wacht te slepen, heeft GroenLinks bekendgemaakt in de nabije toekomst Kamervragen over het onderwerp te stellen. De investering betreft het produceren van nieuwe schepen voor de Koninklijke Marine waarin Damen als voordeel heeft dat het een binnenlandse producent is. Het bedrijf is bang dat het deze investering mis zou kunnen lopen als de memo’s publiekelijk gemaakt worden. Om deze reden heeft de scheepsbouwer de afgelopen tijd de druk op het ministerie opgevoerd en is Damen uiteindelijk naar de rechter gestapt om de memo’s geheim te houden.

Roemeense opdracht

Om aan te geven dat Damen’s angst reëel is, benadrukt het bedrijf de impact van eerdere berichtgeving van het NRC over dit onderwerp.  Als gevolg van deze berichtgeving zou de scheepsbouwer namelijk een Roemeense opdracht van meer dan een miljard mis kunnen lopen. Mocht hetzelfde gebeuren in Nederland, dan zou dit niet alleen financiële gevolgen hebben voor het bedrijf zelf, ook de werkgelegenheid zou volgens Damen aangetast kunnen worden. Het bedrijf baseert dit op de aanname dat, als Damen niet uitgekozen wordt, de opdracht van de Nederlandse overheid waarschijnlijk naar een buitenlands bedrijf zou gaan. Het verlies in werk bij Damen Shipyards door het mislopen van de Roemeense opdracht wordt geschat op ongeveer 2000 manjaren werk bij Damen. Aangezien de waarde van de Nederlandse opdracht op zo’n 3,5 miljard wordt geschat, zou de Nederlandse afdeling van het bedrijf nog meer werk mislopen.

Mocht Damen Shipyards schuldig bevonden worden aan corruptie, dan maakt de scheepsbouwer overigens sowieso geen kans om de Nederlandse opdracht binnen te slepen. Bedrijven die veroordeeld zijn voor zaken gerelateerd aan corruptie worden namelijk uitgesloten van het biedingsproces voor opdrachten van het ministerie van Defensie.