Amsterdam, 3 april 2019 – Afgelopen zaterdag werd Zuzana Čaputová verkozen tot eerste vrouwelijke president van Slowakije. Ze staat bekend als een fel tegenstander van populisme en corruptie en als een voorstander van Europa. Corruptie is al jarenlang een omvangrijk probleem in Slowakije, wat ook blijkt uit de Corruption Perceptions Index, waarin Slowakije op plek 57 staat. 

De 45-jarige Čaputová won met 58% van de stemmen de verkiezingsstrijd van haar opponent Maroš Šefčovič, kandidaat van de regerende sociaaldemocratische Smer. Hiermee slaat Slowakije een compleet andere koers in dan de meeste Oost-Europese landen. Onder leiding van de Hongaarse Viktor Orbán is een front ontstaan dat een “onliberale democratie” wil bouwen, de Europese Unie wil verlaten, tegen de islam is, minderheden achterstelt en vluchtelingen weert.

Corruptiebestrijding

Al jarenlang zet Čaputová zich als burgerrechtenadvocaat in voor het bestrijden van corruptie. Zo voerde zij veertien jaar lang een procedure tegen een bedrijf dat een illegale stortplaats in haar woonplaats wilde bouwen. Deze rechtszaak leverde haar de bijnaam “de Slowaakse Erin Brockovich” op, refererend aan de Amerikaanse advocate die een rechtszaak won tegen een groot bedrijf dat drinkwater besmette.

De moord op onderzoeksjournalist Ján Kuciak en zijn vriendin Martina Kusnirova vormde de belangrijkste reden voor Čaputová om zich verkiesbaar te stellen. Kuciak werd in februari 2018 doodgeschoten, net toen hij bezig was met een baanbrekend onderzoek over de samenwerking tussen Italiaanse maffia en Slowaakse politici. De bevolking reageerde fel: er braken enorme protesten uit om het aftreden van de regering te eisen. De protesten leidden uiteindelijk tot het aftreden van het kabinet en premier Fico. Voor de moord zijn inmiddels vijf mensen aangeklaagd, waaronder zakenman Marian Kocner, naar wie Kuciak onderzoek deed en tevens degene die de stortplaats wilde bouwen.

Controversiële standpunten

Met haar slogan ‘Fight Evil’ voerde Čaputová campagne om van Slowakije weer een ‘open, transparant en fatsoenlijk’ land te maken. Naast corruptiebestrijding zet Čaputová zich in voor de gelijke behandeling van minderheden. Zo is ze voor de openstelling van het homohuwelijk en vindt ze dat homo’s ook kinderen moeten kunnen adopteren. Daarnaast is ze tegen een verbod op abortus. Haar controversiële standpunten in het overwegend katholieke land worden gesteund door veel jonge en hoogopgeleide landgenoten en hebben haar de winst bezorgd. In Slowakije benoemt de president ministers, rechters en aanklagers. Daardoor kan Čaputová nu een belangrijke rol gaan spelen in de rechtszaak rondom de moord op Kuciak, door onafhankelijke aanklagers en rechters aan te stellen.