Utrecht, 17 november 2020 – Om de toegankelijkheid van publieke informatie over onze volksvertegenwoordigers, en daarmee het toezicht van burgers, het maatschappelijk middenveld en journalisten te vergroten heeft Transparency International Nederland een online instrument ontwikkeld: IntegrityWatch. Hieruit blijkt met name dat de huidige integriteitsregels veel te vrijblijvend zijn. De registers voor nevenfuncties, geschenken en buitenlandse reizen blijken verre van compleet en nauwkeurig. IntegrityWatch wordt 26 november a.s. gelanceerd, samen met onze acht TI-partners.
Op dezelfde dag publiceren wij ons rapport “Integriteit onder nieuw toezicht”, met daarin de eerste bevindingen uit de data beschikbaar op het Integrity Watch platform. Op dit platform wordt informatie over de 75 Eerste Kamerleden en 150 Tweede Kamerleden beknopt en overzichtelijk weergeven.
Voetbaltribunes vol Kamerleden
Een van de bevindingen die volgen uit IntegrityWatch is dat kaartjes voor sportevenementen, met name voetbalwedstrijden, een groot deel uitmaken van de geschenken aan Tweede Kamerleden. Er werden in de afgelopen regeringsperiode zo’n 66 wedstrijden cadeau gedaan. Meer dan één derde (24) werd geschonken door de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (KNVB). Een voetbalwedstrijd blijkt echter ook een goede manier om een regio of gemeente bij de Rijksoverheid te promoten.
Wat opvallend is aan de voetbalkaartjes als geschenk, is dat bij 86% (57 wedstrijden) de waarde van het geschenk als onbekend is opgegeven. Wie weet waar hij of zij in het stadion zit, kan echter gemakkelijk opzoeken wat de prijs van een kaartje is of een geïnformeerde schatting doen. Dit voorbeeld laat zien hoeveel vrijheid er toekomt aan Kamerleden bij het invullen van de registers.
26 november: Debugging Democracy
Ter ere van de lancering van onze Integrity Watch, alsook die van onze Transparency International collega’s uit Frankrijk, Griekenland, Italië, Letland, Litouwen, Slovenië en Spanje en TI-EU, nodigen wij iedere geïnteresseerde uit aanwezig te zijn bij
het online evenement “Debugging Democracy: open data for political integrity in Europe“, op 26 november van 13:00-15:00u.
Het evenement wordt afgetrapt door TI-NL directeur Lousewies van der Laan, waarna het regionale rapport met daarin de resultaten van alle 18 datasets van acht lidstaten en twee EU-instituties wordt gepresenteerd. Alle datasets geven meer inzicht in lobbyen, financiering van politieke partijen en afwezigheid van belangenverstrengeling. Deelname is gratis, het programma en registratie kan hier.
Politiek vertrouwen noodzakelijk, juíst nu
Politieke corruptie ondermijnt de democratie en ondermijnt het vertrouwen van mensen in de overheid. Transparantie is essentieel om ervoor te zorgen dat beleidsmakers geen voorkeursbehandeling geven aan specifieke belangen, waardoor beleid, instellingen en procedureregels worden verstoord om tegemoet te komen aan de behoeften van enkelen, in plaats van ons allemaal. Met name in tijden van crisis is het belangrijk transparant te zijn, zodat vertrouwen in politiek en overheid behouden blijft.
Vertrouwen in politiek heeft verschillende onderdelen: afwezigheid van belangenverstrengeling van politici, helderheid over de financiering van politieke partijen en inzicht in de rol van lobbyisten. IntegrityWatch Nederland richt zich op het eerste aspect. Burgers moeten erop kunnen vertrouwen dat hun gekozen volksvertegenwoordigers keuzes maken in het publieke belang, niet in hun privébelang. Daarom zijn heldere, goed ingevulde registers over nevenactiviteiten, giften en reizen essentieel voor onze rechtsstaat en het vertrouwen van mensen in onze democratie.
Voor meer conclusies en onze aanbevelingen, stay tuned op 26 november!
Voor eventuele (pers)vragen kunt u mailen naar communicatie@transparency.nl of bellen naar 0681083627.